________________
२२४
श्रीसिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासने अज्ञातकर्तृका ढुण्ढिका ।
→ ज० । परोक्षा अतुस । अनेन वा “भर्ज" आदेशः । 'द्विर्धातुः परोक्षा-डे०' (४।११) द्विः । 'व्यञ्जनस्याऽनादेर्लुक' (४।१।४४) अनादिव्यञ्जनलोपः । 'द्वितीय तुर्ययोः पूर्वी' (४।१।४२) भ० → ब० ।
[बभर्तुः, बभ्रज्जुः] भ्रस्ज् । 'सस्य श-पौ' (११३६१) स० → श० । 'तृतीयस्तृतीय-चतुर्थे' (११३।४९) श० → ज० । परोक्षा उस् । अनेन वा “भर्ज" आदेशः । “द्विर्धातुः परोक्षा-डे०' (४1919) द्विः । 'व्यञ्जनस्याऽनादेर्लुक' (४।१।४४) अनादिव्यञ्जनलोपः । 'द्वितीय-तुर्ययोः पूर्वी' (४।१।४२) भ० → ब० ।
भीष्ट, भ्रक्षीष्ट भ्रस्ज़ । आशीः सीष्ट । अनेन वा "भर्ज" आदेशः । द्वितीये तु 'संयोगस्याऽऽदौ स्कोलक' (२1१1८८) सलुक् । 'यज-सृज-मृज-राज-भ्राज-भ्रस्ज-वस्च-परिवाजः शः षः' (२११८७) ज० → प० । 'ष-ढोः कस्सि' (२/११६२) १० → क० । 'नाम्यन्तस्था०' (२।३।१५) षत्वम् । क-षसंयोगे क्ष० ।
[भा, भ्रष्टा] भ्रस्ज् । श्वस्तनी ता । अनेन वा भर्ज । द्वितीये तु 'संयोगस्याऽऽदौ स्कोर्लुक्' (२।१९८८) सलुक् । 'यज-सृज-मृज-राज-भ्राज०' (२।१९८७) ज० → प० । 'तवर्गस्य श्चवर्ग-ष्टवर्गाभ्यां०' (१।३।६०) त० → ट० ।
[अभाीत, अभ्राक्षीत भ्रस्ज् । अद्यतनी दि → त् । 'सिजद्यतन्याम्' (३।४।५३) सिच् । 'सः सिजस्तेर्दि-स्योः' (४।३।६५) ईत् । अनेन वा भर्जु । 'व्यञ्जनानामनिटि' (४।३।४५) वृ० आ । 'यज-सृज-मृज-राज-भ्राज-भ्रस्ज०' (२।११८७) ज० → प० । 'ष-ढोः कस्सि' (२१११६२) ष० →क० । 'नाम्यन्तस्था०' (२।३।१५) षत्वम् । क-षसंयोगे क्ष० । 'अड़ धातोरादि०' (४।४।२९) अट् ।
[बिभर्भति, बिभ्रक्षति, बिभर्जिषति, बिभ्रज्जिषति] भ्रस्ज । भ्रष्टुमिच्छति । 'तुमर्हादिच्छायां सन्नतत्सनः' (३।४।२१) सन्प० । प्रथमे-तृतीये च अनेन "भर्ज" आदेशः । 'सन्-यडश्च' (४।१३) द्वि: । 'व्यञ्जनस्याऽनादेर्लुक' (४।१।४४) अनादिव्यञ्जनलोपः । 'द्वितीय-तुर्ययोः पूर्वी' (४।१।४२) भ० → ब० । 'सन्यस्य' (४।१५९) इ । द्वितीये-चतुर्थे च । 'सस्य शषौ' (१।३।६१) स० → श० । 'तृतीयस्तृतीय-चतुर्थे' (१३१४९) श० → ज० । 'इवृध-भ्रस्ज-दम्भ-श्रि-यूण्णु-भर-ज्ञपिसनि-तनि-पति-वृद्-दरिद्रः सनः' (४।४।४७) इट् । प्रथमे-द्वितीये च 'यज-सृज-मृज-राज०' (२११८७) ज० →ष० । 'षढोः कस्सि' (२।१।६२) १० → क० । 'नाम्यन्तस्था०' (२।३।१५) षत्वम् । क-षसंयोगे क्ष० ।
[भय॑म, भदग्यम] भ्रस्ज । भृज्यते । 'ऋवर्ण-व्यञ्जनाद् घ्यण' (५।११७) घ्यणप्र० → य । अनेन वा भर्छ । 'सस्य श-षौ' (१।३।६१) स० → श० | "दन्त्यापदिष्टं कार्यं तालव्यस्यापि भवतीति" विज्ञानात् 'तृतीयस्तृतीय-चतुर्थे' (१।३।४९) इत्यनेन दत्वे । 'तवर्गस्य०' (१।३।६०) द० → ज० । 'क्तेऽनिटश्च-जोः क-गौ घिति' (४।१।१११) ज० → ग० ।
[भर्गः, भ्रद्गः] भर्जनं = भर्गः । ‘भावा-ऽकोंः ' (५।३।१८) घञ्प्र० → अ । अनेन वा भर्ज । शेषं पूर्ववत !
[भर्जनम्, भ्रज्जनम्] भृज्यते = भर्जनम् । 'अनट्' (५।३।१२४) अनटप० → अन । अनेन वा भ०ि । ‘हादहस्वरस्याऽनु नवा' (१।३।३१) द्विः । शेषं पूर्ववत् ।
[भृज्जति] भ्रस्ज् । वर्त्त० तिव् । 'तुदादेः शः' (३।४।८१) शप्र० → अ । 'ग्रह-वस्व-भ्रस्ज-प्रच्छः' (४।१1८४) यवृत् । 'सस्य श-षौ' (११३१६१) सस्य → श० । 'तृतीयस्तृतीय-चतुर्थे' (११३।४९) श० → ज० ।
- [भृज्जते] भ्रस्ज् । वर्त० ते । 'तुदादेः शः' (३।४।८१) शप्र० → अ । ‘ग्रह-वस्च-भ्रस्ज-प्रच्छः' (४।१।८४) यवृत् । 'सस्य श-षौ' (१1३६) सस्य → श० । 'तृतीयस्तृतीय-चतुर्थे' (११३।४९) श० → ज० ।
[भृज्यात] भ्रस्ज । आशीः क्यात् । अनेन वा भर्ज । 'ग्रह-वस्च-भ्रस्ज-प्रच्छः' (४।१९८४) य्वृत् ।
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org