Page Text
________________
अथ चतुर्थाध्यायस्य तृतीयः पादः ॥
[गणयांचकार ] 'गणण् संख्याने ' (१८७४) गण | 'चुरादिभ्यो णिच्' ( ३।४।१७) णिच्प्र० । 'अतः ' ( ४१३ १८२)
अलोपः । परोक्षा णव् । ‘धातोरनेक०' ( ३।४।४६) आम्० । अनेन णिच्० व् । 'द्विर्धातुः परोक्षा-डे० ' ( ४|१|१) "कृ" द्विः । 'ऋतोऽत्' (४|१|३८) ऋ० → च० । 'नामिनोऽकलि-हले:' (४।३।५१) वृ० आर् ।
अय्० । 'डुकृंग् करणे' (८८८) कृ । परोक्षा अ० । 'क-डश्च- ञ्' (४।१।४६) क०
[गण्डयन्तः] 'गडु वदनैकदेशे' (२३२) गड् । 'उदितः स्वरान्नोऽन्तः' ( ४ १४ ९८ ) नोऽन्तः । गण्डन्तं प्रयुङ्क्ते । ‘प्रयोक्तृव्यापारे णिग्’ (३।४।२० ) णिग्प्र० । गण्डयतीति गण्डयन्तः- मेषः । 'तृ-जि-भू-वदि- वाह-वास भाय्याद-साधि-मदि-गडिगण्डि मण्डि नन्दि रेविभ्यः' (उणा० २२१) अन्तप्र० । अनेन णिग्० अय्० ।
[मण्डयन्तः] ‘मडुण् भूषायाम् ' (१६३३) मड् । 'उदितः स्वरान्नोऽन्तः ' ( ४ |४| ९८ ) नोऽन्तः मण्ड् । 'चुरादिभ्यो णिच्' ( ३।४।१७) णिच्प्र० । मण्डयतीति मण्डयन्तः, अलंकारः-प्रसाधकः- आदर्शश्च । 'तृ-जि-भू- वदि-वहि- वसि-भास्यदि-साधिमदि-गडि-गण्डि मण्डि नन्दि-रेविभ्यः' (उणा० २२१ ) अन्तप्र० । अनेन णिग्οअय० ।
[ स्पृहयालुः ] ' स्पृहण ईप्सायाम्' (१९२८) स्पृह । 'चुरादिभ्यो णिच्' ( ३।४।१७) णिच्प्र० । 'अतः ' ( ४ | ३ |८२ ) अलुक् । स्पृह्यतीत्येवंशीलः । ' शीङ् - श्रद्धा-निद्रा- तन्द्रा- दयि-पति- गृहि-स्पृहेरालुः' (५।२।३७) आलुप्र० । अनेन णिच्० अय० ।
[ स्पृहयाय्यः ] 'स्पृहण् ईप्सायाम्' (१९२८) स्पृह । 'चुरादिभ्यो णिच्' ( ३।४।१७) णिच्प्र० अलुक् । स्पृहयतीति । ‘श्रु-दक्षि- गृहि-स्पृहि-महेराय्यः' (उणा० ३७३) आय्यप्र० । अनेन णिच्० च तृणे तु नपुंसकम् ।
१९३
[ महयाय्यः ] 'महण् पूजायाम्' (१९२५) मह । 'चुरादिभ्यो णिच्' ( ३।४।१७) णिच्प्र० । 'अतः (४ | ३ |८२) अलुक् । महयतीति । ‘श्रु-दक्षि-गृहि-स्पृहि-महेराय्यः' (उणा० ३७३) आय्यप्र० । अनेन णिच्० अ० । महयाय्यः = अश्वमेधः ।
[स्तनयित्नुः ] 'स्तनण् गर्जे' (१८८५) स्तन । 'चुरादिभ्यो णिच्' (३।४।१७) णिच्प्र० । 'अतः ' (४।३।८२) अलोपः । स्तनयतीति । 'हृषि-पुषि-धुषि - गदि- मदि-नन्दि-गडि मण्डि - जनि - स्तनिभ्यो णेरित्नुः' (उणा० ७९७ ) इत्नुप्र० । अनेन णिच्० अय्०, स्तनयित्नुः मेघ:- मेघगर्जितं च ।
=
। 'अतः ' ( ४।३।८२) अय्० । स्पृहयालुर्घृतं
Jain Education Intemational
[गदयित्नुः] ‘गदण् गर्जे’ (१८८३) गद । 'चुरादिभ्यो णिच्' ( ३।४।१७) णिच्प्र० । 'अतः ' ( ४।३।८२) अलुक् । गदयतीति । 'हृषि-पुषि-धुषि-गदि- मदि-नन्दि-गडि मण्डि - जनि - स्तनिभ्यो णेरित्नुः' (उणा० ७९७ ) इत्नुप्र० । अनेन णिच्० → अय्०, गदयित्नुः = पर्जन्यः- वावदूकः- भ्रमरः कामश्च ||छ ||
लघोर्यपि ||४|३|८६ ॥
[ लघोः ] लघु पञ्चमी इसि ।
[यपि ] यप् सप्तमी ङि ।
[प्रशमय्य ] 'शमू उपशमे' (१२३०) शम्, प्रपूर्व० । प्रशाम्यन्तं प्रयुङ्क्ते । 'प्रयोक्तृव्यापारे णिग्' ( ३।४।२०) णिग्प्र० । ‘ञ्णिति' (४।३।५०) उपान्त्यवृद्धिः आ । शमो दर्शने' (४।२।२८) ह्रस्वः । प्रशमं (मनं) पूर्वम् । 'प्राक्काले' (५१४१४७) क्त्वाप्र० → त्वा । ‘अनञः क्त्वो यप्' ( ३।२।१५४) यप् । अनेन णिग्οअय्० ।
[प्रबेभिदय्य] 'भिपी विदारणे' (१४७७) भिद् । अत्यर्थं भिनत्ति । 'व्यञ्जनादेरेकस्वराद् भृशाऽऽभीक्ष्ण्ये यङ् वा '
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003294 |
| Book Title | Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vimalkirtivijay |
| Publisher | Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad |
| Publication Year | 2011 |
| Total Pages | 408 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 21 MB |