Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 04

SR No.: 003294
Original Sutra Author: N/A
Author: Vimalkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad
Publication Year: 2011
Total Pages: 408
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 21 MB

Page 205

१८८
श्रीसिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासने अज्ञातकर्तृका दुण्ढिका ।
[शाशयिता] 'शीक स्वप्ने' (११०५) शी । भृशं पुनः पुनर्वा शेते । 'व्यञ्जनादेरेकस्वराद्' (३।४।९) यङ्प० । 'क्डिति यि शय्' (४।३।१०५) शी० →शय० । 'सन्-यडश्च' (४१३) द्विः । 'आ-गुणावन्यादेः' (४।१।४८) आ । श्वस्तनी ता । इट् । 'अतः' (४।३।८२) अलोपः । अनेन यलुक् ।
__ [कुषुभिता] 'कुषुभ क्षेपे' (२०२७) कुषुभ इति सौत्रो धातुः । 'धातोः कण्ड्वादेर्यक्' (३।४।८) यक्प० → य । 'अतः' (४।३।८२) अलोपः । श्वस्तनी ता । इट् । 'अतः' (४।३।८२) अलुक् । अनेन यलुक् । (अथवा) कुषुभ्यतीति । ‘णक-तृचौ' (५।१।४८) तृच्प्र० → तृ । 'अतः' (४।३।८२) अलोपः । अनेन यलुक् ।
[मगधिता] 'मगध परिवेष्टने' (२०२४) मगध इति सौत्रो धातुः । ‘धातोः कण्ड्वादेर्यक्' (३।४।८) यक्प्र० → य । 'अतः' (४।३।८२) अलोपः । श्वस्तनी ता । इट् | ‘अतः' (४।३।८२) अलोपः । अनेन यलुक ।
[ईर्ण्यिता] सूर्य (४००) - ईl (४०१) - 'ईj ईर्ष्यार्थाः' (४०२) ईर्दा । श्वस्तनी ता । इट् । [मव्यिता] 'मव्य बन्धने' (३९९) मव्य । श्वस्तनी ता । इट् ।
[पुत्रकाम्यिता] पुत्रमिच्छति । 'द्वितीयायाः काम्यः' (३।४।२२) काम्यप्र० । श्वस्तनी ता । इट् । 'अतः' (४।३।८२) अलोपः ।
[लोलूयिता] 'लूग्श् छेदने' (१५१९) लू । भृशं पुनः पुनर्वा लुनाति । 'व्यञ्जनादेरेकस्वरा०' (३।४।९) यङ्म० । ‘सन्-यङश्च' (४।१।३) द्वि: । 'हूस्वः' (४।१।३९) ह्रस्वः । ‘आ-गुणावन्यादेः' (४१४८) गु० ओ । श्वस्तनी ता । इट् । 'अतः' (४।३।८२) अलोपः ।
[कण्डूयिता] 'कण्डूग् गात्रविघर्षणे' (१९९१) कण्डू इति सौत्रो धातुः । 'धातोः कण्ड्वादेर्यक्' (३।४।८) यक्प्र० → य । श्वस्तनी ता । इट् । 'अतः' (४।३।८२) अलोपः ।
[बेभिद्यते] भिद् । भृशं पुनः पुनर्वा भिनत्ति । 'व्यञ्जनादेरेकस्वराद्' (३।४।९) यङ्प्र० । 'सन्-यङश्च' (४।१।३) द्विः । 'द्वितीय-तुर्ययोः पूर्वी' (४।१।४२) भ० → ब० । 'आ-गुणावन्यादेः' (४।१।४८) गु० ए । वर्त० ते । 'कर्तर्यनद्भ्यः शव्' (३।४।७१) शव् । 'लुगस्यादेत्यपदे' (२।१।११३) अलोपः ।
[चेच्छिद्यते] 'छिद्रूपी द्वैधीकरणे' (१४७८) छिद् । भृशं पुनः पुनर्वा छिनत्ति । 'व्यञ्जनादेरेकस्वराद्' (३।४।९) यङ्प्र० । 'सन्-यङश्च' (४।१३) द्विः । 'द्वितीय-तुर्ययोः पूर्वी' (४११४२) छ० → च० । 'आ-गुणावन्यादेः' (४।१।४८) गु० ए । वर्त० ते । 'कर्त्तर्यनद्भ्यः शव्' (३।४७१) शव् । 'लुगस्यादेत्यपदे' (२।१।११३) अलोपः ।।छ।।
क्यो वा ।।४।३।८१॥
[क्यः] क्य् षष्ठी डस् ।
[वा] वा प्रथमा सि ।
[समिधिष्यति, समिध्यिष्यति] सम् 'जिइन्धैपि दीप्तौ' (१४९८) इन्ध् । समिधिष्यतीति । 'क्रुत्संपदादिभ्यः क्विप्' (५।३।११४) क्विप्प० । 'नो व्यञ्जनस्याऽनुदितः' (४।२।४५) नलुक् । 'अप्रयोगीत्' (१।१।३७) क्विप्लोपः । समिधमिच्छति । ‘अमाव्ययात् क्यन् च' (३।४।२३) क्यन्प्र० → य । भविष्यन्ती स्यति । इट् । 'अतः' (४।३।८२) अलुक् । अनेन यलुक् विकल्पेन । म इदमुदाहरणं बृहद्वृत्ती नास्ति । P. 卐 समिन्धे ज्वलनोऽस्यामिति ।
Jain Education Intemational