________________
१८६
श्रीसिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासने अज्ञातकर्तृका ढुण्ढिका ।
NewsNews
[च] च प्रथमा सि । [रुः] रु प्रथमा सि । [वा] वा प्रथमा सि ।
[अचकास्त्वम, अचकात्त्वम] 'चकासक दीप्तौ' (१०९४) चकास् । यस्तनी सिक् → स् । अनेन स्लुक - स० → रुश्च । 'धुटस्तृतीयः' (२।१७६) स० → द० । 'अघोषे प्रथमोऽशिटः' (१।३।५०) द० → त० । युष्मद् प्रथमा सि । त्वमहं सिना प्राक् चाऽकः' (२।१।१२) त्वमादेशः । 'च-ट-ते०' (१३१७) र० → स० । 'अड् धातोरादि०' (४।४।२९) अट् ।
[अन्वशास्त्वम्, अन्वशात्त्वम्] 'शासूक अनुशिष्टौ' (१०९५) शास्, अनुपूर्व० । हस्तनी सिक् → स् । अनेन स्लुक स० → रुश्च । 'धुटस्तृतीयः' (२।१७६) स० → द० । 'विरामे वा' (११३५१) द० → त० । ('अघोषे०' (११३५०) द० → त०) । ‘अड् धातोरादि०' (४।४।२९) अट् ।
[अभिनस्त्वम्, अभिनत्त्वम्] 'भिपी विदारणे' (१४७७) भिद् । हस्तनी सिव् → स् । अनेन स्लुक्- द० → रुश्च । 'रुधां स्वराच्श्नो नलुक च' (३।४।८२) श्नप्र० → न । 'अघोषे प्रथमोऽशिटः' (१३५०) द० → त० । 'अड़ धातो०' (४।४।२९) अट् ।
[अच्छिनस्त्वम्, अच्छिनत्त्वम्] 'छिद्रूपी द्वैधीकरणे' (१४७८) छिद् । हा० सिन् । अनेन स्लुक्-द० → रुश्च । 'रुधां स्वराश्नो नलुक च' (३।४।८२) श्नप्र० → न । 'अघोषे प्रथमोऽशिट:' (११३५०) द० → त० । 'अड़ धातोरादि०' (४।४।२९) अट् ।
[अरुणस्त्वम्, अरुणत्त्वम्] 'रुधूपी आवरणे' (१४७३) रुध । हस्तनी सिव → स् । 'रुधां स्वराच्श्नो नलुक च' (३।४।८२) श्नप्र० → न । अनेन सलुक्-विकल्पेन ध० → रुश्च । 'अघोषे०' (१।३।५०) ध० → त० । अड् धातो०' (४।४।२९) अट् ।
[अजर्घास्त्वम्, अजर्घक़म्] ‘गृधूच् अभिकाङ्क्षायाम्' (११८७) गृध् । भृशं पुनः पुनर्वा गृध्यति । 'व्यञ्जनादेरेकस्वराद् भृशाऽऽभीक्ष्ण्ये यङ् वा' (३।४।९) यड्य० । 'बहुलं लुप्' (३।४।१४) यड्लुप । 'सन्-यडश्च' (४।१।३) द्विः । 'ऋतोऽत्' (४।१।३८) ऋ० → अ० । 'ग-होर्जः' (४।१।४०) ग० → ज० । 'रि-रौ च लुपि' (४।१५६) "र" आगमः । हास्तनी सिव् → स् । 'ग-ड-द-वादे०' (२।१७७) ग० → घ० । 'लघोरुपान्त्यस्य' (४।३।४) गु० अर् । अनेन सलुक-रुत्वं च । ‘रो रे लुग दीर्घश्चाऽदिदुतः' (१३१४१) दीर्घः । 'अड़ धातोरादि०' (४।४।२९) अट ।
[अबिभस्त्वम्] 'टुडु,गक पोषणे च' (११४०) भृ । ह्यस्तनी सिव् → स् । 'हवः शिति' (४।१।१२) "भृ'द्विः । 'ऋतोऽत्' (४।१1३८) ऋ० → अ० । 'द्वितीय-तुर्ययो: पूर्वी' (४191४२) भ० → ब० । 'पृ-भृ-मा-हाअमिः ' (४191५८) इ । अनेन । 'अड् धातोरादि०' (४।४।२९) अट् ।
[अभिनोऽत्र भिद् । हस्तनी सिव् → स् । 'रुधां स्वराच्श्नो नलुक च' (३।४।८२) श्नप्र० → न । अनेन सलुक-द० → रुश्च । 'अतोऽति-रोरुः' (१1३।२०) र० → उ० । 'अवर्णस्येवर्णादिनैदोदरल' (१।२६) ओ । अत्र प्रथमा सि । 'अव्ययस्य' (३।२७) सिलुप् ।
[अरुणोऽत्र] 'रुबॅपी आवरणे' (१४७३) रुध् । हास्तनी सिव् → स् । ‘रुधां स्वराच्नो नलुक् च' (३।४।८२) श्नप्र० → न । अनेन स्लुक्-ध० → रुश्च । 'अतोऽति रोरुः' (१।३।२०) र० → उ० । 'अवर्णस्येवर्णादिनैदोदरल्'
Jain Education Intemational
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org