Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 04

SR No.: 003294
Original Sutra Author: N/A
Author: Vimalkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad
Publication Year: 2011
Total Pages: 408
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 21 MB

Page 131

998
भवतेः सिज्लुपि || ४ | ३ | १२ |
[ भवतेः ] भवति षष्ठी डस् ।
तस्मिन् ।
[सिज्लुपि] सिचो लुप् = सिज्लुप् भवतेर्लुपीति कृते भूरिवाऽऽचरत्
= अभवदित्यत्रापि गुणो न स्यात् ।
[अभूत्] 'भू सत्तायाम्' (१) भू । अद्यतनी दित् । 'सिजद्यतन्याम्' ( ३।४।५३) सिच् । 'पिबैति-दा-भू-स्थः सिचो लुप् परस्मै न चेट्' (४।३।६६) सिज्लुप् । 'अड् धातोरादि०' (४।४।२९) अट् ।
श्रीसिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासने अज्ञातकर्तृका दुण्डिका ।
[अभूताम्] भू । अद्यतनी ताम् । 'सिजद्यतन्याम्' ( ३।४।५३) सिच् । 'पिबैति-वा-भू०' (४।३।६६) सिज्लुप् । 'अड् धातोरादि०' (४।४।२९) अट् ।
[अभूः] भू । अद्यतनी सि । 'सिजद्यतन्याम् ' ( ३ |४|५३) सिच् । 'पिबैति-दा-भू० ' ( ४ | ३ |६६) सिज्लुप् । 'अड् धातोरादि०' (४।४।२९) अट् । 'सो रु: ' (२।१।७२ ) स० २० । रः पदान्ते विसर्गस्तयोः ' (१|३|५३) विसर्गः | [ व्यत्यभविष्ट ] भू, वि-अतिपूर्व० । अद्यतनी त । 'सिजद्यतन्याम् ' ( ३।४।५३) सिच् । 'स्ताद्यशितोऽत्रोणादेरिट्' (४।४।३२) इट् । ‘नामिनो गुणोऽक्डिति' (४।३।१) गु० ओ । 'ओदौतोऽबावू' (१।२।२४) अव् । 'नाम्यन्तस्था०' (२।३।१५) त्वम् । 'तवर्गस्य श्चवर्ग०' (१।३।६०) त० ८० । अट् ।
[अबोभोत्] भू । भृशं पुनः पुनर्वा अभूत् । 'व्यञ्जनादेरेकस्वराद् भृशाऽऽभीक्ष्ण्ये यङ् वा' ( ३।४।९) यप्र० । 'सन्यङश्च' (४।१।३) “भू’द्विः । ' ह्रस्वः' (४।१।३९) ह्रस्वः । द्वितीय-तुर्ययो: पूर्वी' (४।१।४२) भ० ब० । 'आ-गुणावन्यादेः ' (४।१।४८) गु० ओ । ‘बहुलं लुप्' ( ३।४।१४ ) यङ्लुप् । अद्यतनी दित् । 'सिजद्यतन्याम्' ( ३।४।५३) सिच् । 'पिबैतिदा-भू०' (४।३।६६) सिज्लुप् । 'नामिनो गुणोऽक्ङिति ' ( ४ | ३|१) गु० ओ । 'अड् धातो० ' ( ४।४।२९) अट् ।।छ।
सूतेः पञ्चम्याम् ||४ | ३ |१३||
[ सूतेः ] सूति षष्ठी उस् ।
[पञ्चम्याम् ] पञ्चमी सप्तमी ङि ।
[सुवै ] 'पूडौक् प्राणिगर्भविमोचने' (११०७ ) षू । 'षः सोऽष्ट्यै-ष्ठिव-ष्वष्कः ' (२।३।९८) सू । पञ्चमी ऐव् । ' धातोरिवर्णोवर्णस्येयुव् स्वरे प्रत्यये ' (२|१|५० ) उबू ।
[सुवावहै ] सू । पञ्चमी आवहेव् । 'धातोरिवर्णी० ' (२।१।५०) उव् ।
[सुवामहै ] सू । पञ्चमी आमहैव् । 'धातोरिवर्णो० ' (२।१।५०) उब् ।
[सोषवाणि] सू । भृशं पुनः पुनर्वा सुवै । 'व्यञ्जनादेरेकस्वरा० ' ( ३।४।९) य० । 'सन्-यडश्व' (४।१।३) द्विः । ‘ह्रस्वः' (४।१।३९) ह्रस्वः । 'आ-गुणावन्यादेः' (४।१।४८) गु० ओ । 'बहुलं लुप्' ( ३।४।१४ ) यड्लुप् । पञ्चमी आ → आनि । 'नामिनो गुणोऽक्डिति' (४।३।१) गु० ओ । 'ओदौतोऽवाव्' (१।२।२४ ) अव् । 'नाम्यन्तस्था० ' (२।३।१५) षत्वम् ।
[सोषवाव] सू ं। भृशं पुनः पुनर्वा सुवावहै । 'व्यञ्जनादेरेकस्वराद् भृशाऽऽभीक्ष्ण्ये० ' ( ३।४।९) य० । 'सन्-यडश्च' (४।१।३) द्विः । ‘ह्रस्वः' ( ४।१।३९) ह्रस्वः । 'आ-गुणावन्यादेः' (४।१।४८) गु० ओ । 'बहुलं लुप्' (३।४।१४) यङ्लुप् ।