Page Text
________________
११२
श्रीसिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासने अज्ञातकर्तृका ढुण्ढिका । न वृद्धिश्चाऽविति क्डिल्लोपे ।।४।३।११।।
NNNNNNNNNNNNNNNN
[न] न प्रथमा सि ।
[वृद्धिः] वृद्धि प्रथमा सि । ‘सो रुः' (२।१।७२) स० → र० । [च] च प्रथमा सि । [अविति] न वित् = अवित्, तस्मिन् । [क्डिल्लोपे] क च ङ च = कुडौ, कङावितावनुबन्धौ यस्य सः = क्डित, विडतो लोपः = क्डिल्लोपस्तस्मिन ।
[देद्यः] 'दींच् क्षये' (१२४४) दी । भृशं पुनः पुनर्वा दीयते । 'व्यअनादेरेकस्वरा' (३।४।९) यङ्प० । 'सन्यडश्च' (४।१३) द्विः । 'हूस्वः' (४।१।३९) ह्रस्वः । 'आ-गुणावन्यादेः' (४।१।४८) गु० ए । देदीयते इति । 'अच्' (५।११४९) अच्प्र० → अ । 'अचि' (३।४।१५) यङ्लुप् । 'योऽनेकस्वरस्य' (२१११५६) यत्वम् ।
[चेच्यः] 'चिंगट चयने' (१२९०) चि । भृशं पुनः पुनर्वा चिनोति । 'व्यञ्जनादेरेकस्वराद्' (३।४।९) यम० → य । 'सन्-यडश्च' (४।१३) द्वि: । 'दीर्घश्च्चि -यङ्यक-क्येषु च' (४।३।१०८) दीर्घः । 'आ-गुणावन्यादेः' (४/११४८) गु० ए। चेचीयते इति । 'अच्' (५।११४९) अच्प० → अ । 'अचि' (३।४।१५) यड्लुप् । 'योऽनेकस्वरस्य' (२।१५६) यत्वम् ।
[नेन्यः] ‘णींग् प्रापणे' (८८४) णी । 'पाठे धात्वादेर्णा नः' (२।३।९७) नी । भृशं पुनः पुनर्वा नीयते । 'व्यञ्जनादेरेकस्वराद्' (३।४।९) यङ्म० → य । 'सन्-यङश्च' (४।१३) द्वि: । 'हस्वः' (४।१।३९) ह्रस्वः । 'आ-गुणावन्यादेः' (४११४८) गु० ए । नेनीयते इति । 'अच्' (५।१।४९) अचप्र० → अ । 'अचि' (३।४।१५) यलुप् । 'योऽनेकस्वरस्य' (२।१५६) यत्वम् ।
[लोलुवः] ‘लूग्श् छेदने' (१५१९) लू । भृशं पुनः पुनर्वा लुनाति । 'व्यञ्जनादेरेकस्वराद्' (३।४।९) यड्प्र० । ‘सन्यडश्च' (४१३) द्वि: । 'आ-गुणावन्यादेः' (४।१।४८) गु० ओ । लोलूयते इति । 'अच्' (५।१।४९) अच्प्र० → अ । 'अचि' (३।४।१५) यङ्लुप् । 'धातोरिवर्णोवर्णस्येयुव स्वरे प्रत्यये' (२।१५०) उव् ।
[पोपुवः] 'पूग्श् पवने' (१५१८) पू । भृशं पुनः पुनर्वा पुनाति । 'व्यञ्जनादेरेकस्वरा' (३।४।९) यम० । 'सन्यडश्च' (४।१३) द्विः । 'आ-गुणावन्यादेः' (४।१।४८) गु० ओ । पोपूयते इति । 'अच्' (५।१।४९) अच्प्र० → अ । 'अचि' (३।४।१५) यङ्लुप् । 'धातोरिवर्णोवर्णस्येयुव०' (२१११५०) उव् ।
[मरीमृजः] 'मृजौक् शुद्धौ' (१०९७) मृज् । भृशं पुनः पुनर्वा मार्टि । 'व्यञ्जनादेरेकस्वराद्' (३।४।९) यड्य० । ‘सन्-यश्च' (४।१।३) “मृ"द्विः । 'ऋतोऽत्' (४।१।३८) ऋ० → अ० । 'ऋमतां री' (४।१।५५) री । मरीमृज्यते इति । 'अच्' (५।१।४९) अच्प्र० → अ । 'अचि' (३।४।१५) यड्लुप् । गुणः प्रतिषिद्धे 'ऋतः स्वरे वा' (४।३।४३) इति वृद्धिरपि न भवति ।
रागी] 'रजी रागे' (८९६) रञ् । रजतीत्येवंशीलः । 'युज-भुज-भज-त्यज-रञ्ज-द्विष दुष-दुह-दुहाभ्याहनः' (५।२।५०) घिनणप्र० -→ इन् । 'अकट-घिनोश्च रोः' (४।२।५०) नलोपः । 'ञ्णिति' (४।३।५०) उपान्त्यवृद्धि: आ । 'क्तेऽनिटश्च-जोः क-गौ घिति' (४191१११) ज० → ग० । प्रथमा सि । 'इन-हन-पूषाऽर्यम्णः शिस्योः ' (१।४।८७) दीर्घः । दीर्घड्याव०' (१।४।४५) सिलोपः । 'नाम्नो नोऽनहनः' (२।१।९१) नलोपः ।
[रागः] रञ् । रञ्जनं = रागः । 'भावा-ऽकर्ताः' (५३१८) घञ्प्र० → अ । 'घञि भाव करणे' (४।२।५२)
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003294 |
| Book Title | Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vimalkirtivijay |
| Publisher | Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad |
| Publication Year | 2011 |
| Total Pages | 408 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 21 MB |