Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 02

SR No.: 003292
Original Sutra Author: N/A
Author: Vimalkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad
Publication Year: 2009
Total Pages: 346
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 15 MB

Page 76

अथ द्वितीयाऽध्यायस्य तृतीयः पादः ।।
६७
[धनुष्कल्पम्] ईषदपरिसमाप्तं धनुः = धनुष्कल्पम् । ‘अतमबादेरीषदसमाप्ते०' (७।३।११) कल्पप्प्र० → कल्प | [गीष्कल्पा] ईषदपरिसमाप्ता गी: = गीष्कल्पा । 'अतमबादेरीषदसमाप्ते०' (७।३।११) कल्पप्र० → कल्प । [सर्पिष्कम्] कुत्सितं सर्पिः = सर्पिष्कम् । 'कुत्सिता-ऽल्पा-ऽज्ञाते' (७।३।३३) कप्र० ।
[सार्पिष्कः] सर्पिस् । सर्पिषा संस्कृतः । 'संस्कृते' (६।४।३) इकणप्र० । 'ऋवर्णोवर्ण-दोसिसुसशश्चदकस्मात्त इकस्येतो लुक्' (७।४।७१) इकस्य इलोपः । ‘वृद्धिः स्वरेष्वादे०' (७।४।१) वृद्धिः ।
[धानुष्कः] धनुस् । धनुः प्रहरणमस्य । 'प्रहरणम्' (६।४।६२) इकण्प्र० । 'ऋवर्णोवर्ण-दोसिसुसशश्चकस्मात्त०' (७।४७१) इकस्य इलोपः । 'वृद्धिः स्वरेष्वादेणिति तद्धिते' (७।४।१) वृद्धि: ।
[सर्पिष्काम्यति सर्पिरिच्छति । 'अमाव्ययात् क्यन् च' (३।४।२३) काम्यप्र० । [अयस्कल्पम्] ईषदपरिसमाप्तं अयः = अयस्कल्पम् । 'अतमबादेरीषदसमाप्ते०' (७।३।११) कल्पप्र० → कल्प ।
[भिन्धुः पापानि] 'भिद्रूपी विदारणे' (१४७७) भिद् । सप्तमी युस् । रुधां स्वराच्श्नो नलुक् च' (३।४।८२) श्नप्र० → न । 'श्ना-ऽस्त्योर्लुक' (४।२।९०) अलोपः ।
5 [गी काम्यति] गिरमिच्छति । 'अमाव्ययात् क्यन् च' (३।४।२३) काम्यप्र० । ‘पदान्ते' (२।११६४) दीर्घः । 'रः कख-पफयोः ४क - पौ (११३५) क ।
+ [धू काम्यति] धुरमिच्छति । 'अमाव्ययात् क्यन् च' (३।४।२३) काम्यप्र० । ‘पदान्ते' (२।१।६४) दीर्घः । ‘रः कखपफयोः ४क - (पौ' (१३५) - क ।।छ।।
निर्दुर्वहिराविष्प्रादुश्चतुराम् ।।२।३।९।। [निर्दुर्बहिराविष्प्रादुश्चतुराम्] निश्च निश्च = निरौ, दुश्च दुश्च = दुरौ । 'समानामर्थेनैकः शेषः' (३।१।११८) एकशेषः । निरौ च दुरौ च वहिश्च आविश्च प्रादुश्च चत्वारश्च = निर्दुर्बहिराविष्प्रादुश्चतुरः, तेषाम् ।
[निष्कृतम्] निर् 'डुकंग करणे' (८८८) कृ । निःक्रियते स्म । 'क्त-क्तवतू' (५1१1१७४) क्तप्र० → त ।
[निष्पीतम निर ‘पां पाने' (२) पा । निःपीयते स्म । 'क्त-क्तवतू' (५।११७४) क्तप्र० → त । 'ईर्व्यञ्जनेऽयपि' (४।३।९७) ई → पी ।
[दुष्कृतम्] दुःक्रियते स्म । 'क्त-क्तवतू' (५।१।१७४) क्तप्र० → त । [दुष्पीतम्] दुःपीयते स्म । 'क्त-क्तवतू' (५।१।१७४) क्तप्र० → त । [बहिष्कृतम] बहिस् 'डुबंग करणे' (८८८ ) कृ । बहिःक्रियते स्म । 'क्त-क्तवतू' (५1१1१७४) क्तप्र० → त । [बहिष्पीतम्] बहिःपीयते स्म । 'क्त-क्तवतू' (५1१1१७४) क्तप्र० → त । [आविष्कृतम्] आविस् ‘डुकुंग करणे' (८८८ ) कृ । आविःक्रियते स्म । ‘क्त-क्तवतू' (५।१।१७४) क्तप्र० । [आविष्पीतम्] आविःपीयते स्म । ‘क्त-क्तवतू' (५।१।१७४) क्तप० ।
[प्रादुष्कृतम्] प्रादुःक्रियते स्म । क्तप्र० । प्रथमा सि । 'अतः स्यमोऽम्' (१।४।५७) अम् । 'समानादमोऽतः' (१।४।४६) अलोपः ।
ॐ बृहद्वृत्तौ - गी:काम्यति ।
+ बृहद्वृत्तौ - धूःकाम्यति ।