________________
६०८
सुपासनाह-चरित्र्यस्मि -
प्राणस विधायकरं इह भन्नइ मदवं अगव्वत्तं । विणयस्स सूलजोणितं जइणावस्सकायन्वं ॥ १२ ॥ माया कुडलसहावो तप्पविक्खं च अज्जवं नेयं । रिजुभावो हि मुणिदो विशुद्धधम्मं समुज्जिइ || सयणवणविसयउबगरणदेहमाई जो परिचाओ । सा ती मंतव्वा अपविंधत्तणरूया ॥ १७॥ होइ तो उण दुविहो बाहिरमभिंतरो य तत्थवि य । एक्किको छन्भेओ बारसभेओ तवो मिलिओ || तथाहि :
अणसणमृणोयरिया वित्तीसंखेवणं रसञ्चाओ । कायकिलेसो संलीणया य बज्झो तवो होइ ॥ १९ ॥ पायच्छित्तं विणओ वेयावच्च तहेव सज्झाओ । झाणं उस्तग्गोवि य अभिंतरओ तवो होइ ॥ २० ॥ पंचासवा विरमणं पंचिदियनिग्गहो कसायजओ । दंडत्तयस्स विरई संजमो सत्तरसभेओ ||२१|| अविसंवायगवयणं कायमणोवयणसुद्धिसंजुत्त । एयं चउप्पयारं भुणिणा सच्च भणेयव्वं ||२२|| व्वभावभेयं सोयं दुविहं जिणेहिं पन्नत्तं । दव्वमुवगरणमाई तग्गयसोयं करेयच्वं ||२३|| भावे सोयं भणियं कसायदोसेहि वज्जियं चित्तं । परमत्थसोयमेयं पन्नत्तं वीयरागेहि ||२४|| की काययवि मस्स पक्खालणं सुहेणेव । अइचिकणमललित्तं दुप्पक्खाले जओ चित्तं ||२५|| संते असते वत्सु मुच्छा परिग्गहो भणिओ । तत्थ निरीहत्तम आकिंचनं च निहिं ||२६|| ओरालियवेच्वियइत्थीणं जो उ तिविहतिविहेण । परिचाओ नवभेयं तं वंभं वितिं जिणवसहा ||२७॥ इय दसभेयं धम्मं सम्मं सुविसुद्धकरणवावारो । परिपालतो विहिणा साहू कम्मक्स्वयं कुणइ ||२८||
मानस्य विघातकरमिह भण्यते मार्दवमगर्वत्वम् । विनयस्य मूलयोनिस्तद्यतिनाऽवश्यकर्तव्यम् ॥१५॥ माया कुटिलस्वभावस्तत्प्रतिपक्षं चार्जवं ज्ञेयम् । ऋजुभावो हि मुनीन्द्रो विशुद्धधर्म समर्जयति ॥ १६ ॥ स्वजनधनविषयोपकरणदेहादिषु यः परित्यागः । सा मुक्तिमन्तव्याऽप्रतिबन्धत्वस्वरूपा ॥१७॥ भवति तपः पुनर्द्विविधं बाह्यमाभ्यन्तरं च तत्रापि च । एकैकं षड्भेदं द्वादशभेदं तपो मिलितम् ॥ १८ ॥ अनशनमूनादरिता वृत्तिसंक्षेपणं रसत्यागः । कायक्लेशः संलीनता च बाह्यं तपो भवति ॥ १९ ॥ प्रायश्चित्तं विनयो वैयावृत्त्यं तथैव स्वाध्यायः । ध्यानमुपसर्गोऽपि चाभ्यन्तरं तपो भवति ||२०|| पञ्चाश्रवाद विरमणं पञ्चेन्द्रियनिग्रहः कषायजयः । दण्डत्रयस्य विरतिः संयमः सप्तदशभेदः ||२१|| अविसंवादकवचनं कायमनोवचनशुद्धिसंयुक्तम् । एतच्चतुष्प्रकारं मुनिना सत्यं भणितव्यम् ||२२|| द्रव्यभावप्रभेदं शौचं द्विविधं जिनैः प्रज्ञप्तम् । द्रव्यमुपकरणादि तद्वतशौचं कर्तव्यम् ||२३|| भाव शौचं भणितं कषायदाषैर्वर्जितं चित्तम् । परमार्थशौचमेतत् प्रज्ञप्तं वीतरागैः ||२४|| क्रियते कायगतस्यापि मलस्य प्रक्षालनं सुखनैव । अतिचिक्कण मललिप्तं दुष्प्रक्षालं यतश्चित्तम् ॥२९॥ सत्स्वसत्सु च वस्तुषु मूर्च्छा परिग्रहो भणितः । तत्र निरीहत्वमतिरकिञ्चन्यं च निर्दिष्टम् ||२६|| औदारिकवैक्रियस्त्रीणां यस्तु त्रिविधत्रिविधेनं । परित्यागो नवभेदं तद् ब्रह्म ब्रुवन्ति जिनवृषभाः ||२७|| इति दशभेदं धर्मं सम्यक् सुविशुद्धकरणव्यापारः । परिपालयन् विधिना साधुः कर्मक्षयं करोति ॥ २८ ॥
I
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org