________________
५८८
सुपासनाह-चरिअम्मिता दाऊणं किंचिवि खुद्दाएसं विसेसओ तस्स । तदकरणे तो दंडं सव्वस्सेणं विहिस्सामि ॥१५॥ इय चिंतिऊण रन्ना भणिओ मंती कयन्नुयपुरिसं । दंससु करग्वयं मे अयाणुयं याणुयं च तहा ॥१६॥ अन्नह निच्छयपुव्वं होही तुह मरणमेव जइ सरणं । तो मंती नियगेहे पत्तो अइआउलो हियए ॥१७॥ तस्सत्थि गिहे दुहिया सुजसा नामेण बुद्धिबलकलिया। पुट्टो तीए सचिवो रहम्मि किं आउलो ताय ! ॥ लक्खिज्जसि अन्ज तुमं, साहइ सो तीइ निवसमाइटें । सा भणइ इत्तिएणवि समाउलत्तं न तुह जुत्तं ।। एवं दुट्टाएसं पूरिस्समहं निवस्स किंतु तए । परिहरियव्यो एसो तव्वयणं तेण पडिवन्नं ॥२०॥ तत्तो सा गहिऊणं सुणयसितुं रयगदारयसमेयं । संपत्ता निवपासे समग सचिवेग तो रन्ना ॥२१॥ भणिओ मंती किं ते समाणिया पुव्वसंसिया पुरिसा ? । सो आह मज्झ दुहियाए आणिया देव ! चिट्ठति ॥ तो तेणं सा पुट्ठा दंसिवि सुणयं कहेइ से एयं । आहारपिडियादाणमित्तओ मन्नए सुकयं ॥२३॥ चंडालस्सवि पायं, ता पहु! एसो कयन्नुओ नूणं । तं चिय कयग्घसंघस्स सेहरो जेण सचिवेण ॥२४॥ आजम्माओवि तुम बुढि नीओ पयम्मि संठविओ। तं चिय हणिउंबंछसि कह न तुम होसि जह भणिओ॥ एस रयओ सुजाणो जम्हा राईए मुणइ वत्थाणि । जस्स तणयाणि जाणिउं, अन्नाणी मज्झ पुण ताओ॥ जो इत्तियपि न मुणइ अविवेई कन्नदुब्बलो राया। तह तुज्झवि सेवाए विहवं वंछेइ जह भणियं ॥२७॥
"अविवेकिनि यो भूपे कुर्याद् गृद्धिं समृद्धये । गच्छेद् दिगन्तरं मन्ये खमारुह्य समृद्धये ॥
घटवत् परिपूर्णोऽपि विदग्धो रागवानपि । ग्रहीतुं शक्यते केन पार्थिवः कर्णदुर्बलः ? ॥" . इच्चाइ निसुणिऊणं सविलक्खो भणइ नरवई मंतिं । खमसु महायस! इण्हि जं अवरद्धं मए तुज्झ ।।
तस्माद्दत्त्वा कञ्चिदपि क्षुद्रादेश विशेषतस्तस्य । तदकरणे ततो दण्डं सर्वस्वेन विधास्यामि ॥१५॥ इति चिन्तयित्वा राज्ञा भणितो मन्त्री कृतज्ञपुरुषम् । दर्शय कृतघ्नं मेऽज्ञायकं ज्ञायकं च तथा ॥१६॥ अन्यथा निश्चयपूर्व भविष्यति तव मरणमेव यदि शरणम् । ततो मन्त्री निजगहे प्राप्तोऽत्याकुलो हृदये ।। तस्यास्ति गृहे दुहिता सुयशा नाम्ना बुद्धिवलकलिता । पृष्टस्तया सचिवो रहसि किमाकुलस्तात ! ॥१८॥ लक्ष्यसेऽद्य त्वं, कथयति स तस्यै नृपसमादिष्टम् । सा भणतीयतापि समाकुलत्वं न तव युक्तम् ॥१९॥ एतं दुष्टादेश पूरयिष्याम्यहं नृपस्य किन्तु त्वया । परिहर्तव्य एष तद्वचनं तेन प्रतिपन्नम् ॥२०॥ ततः सा गृहीत्वा शुनकशिशुं रजकदारकसमेतम् । संप्राप्ता नृपपाश्र्वे समं सचिवे न ततो राज्ञा ॥२१॥ भणितो मन्त्री किं त्वया समानीताः पूर्वशंसिताः पुरुषाः ? | स आह मम दुहित्रानीता देव ! तिष्ठन्ति ॥ ततस्तेन सा पृष्टा दर्शयित्वा शुनकं कथयति तस्यैतत् । आहारपिण्डिकादानमात्रतो मन्यते सुकृतम् ॥२३॥ चाण्डालस्यापि प्रायः, तस्मात्प्रभो ! एष कृतज्ञो नूनम् । त्वमेव कृतघ्नसंघस्य शेखरो येन सचिवेन ॥२४॥ आ जन्मनोऽपि त्वं वृद्धिं नीतः पदे संस्थापितः । तमेव हन्तुं वाञ्छसि कथं न त्वं भवसि यथा भणितः ॥ एष रजकः सुज्ञानो यस्माद्रात्रौ जानाति वस्त्राणि | यस्य संबन्धीनि यानि तु, अज्ञानी मम पुनस्तातः ॥२६॥ य इयदपि न जानात्यविवेकी कर्णदुर्बलो राजा । तथा तवापि सेवया विभवं वाञ्छति यथा भणितम् ॥२७॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org