________________
७६
प्रस्तावना
संवद्गुणत्रयोदशवर्षे दीपालिपर्वसद्दिवसे । साह्लाददेवतोज्वलमनसा पूर्ति मयेदमानीतम् ॥ ६३ ॥"
श्रीयशोदेवसूरिशिष्यविवुधचन्द्रसरिशिष्यश्रीसिंहतिलकसरिभिमनराजरहस्यं विरचितम् ।।
प्रान्तस्थेनानेनोल्लेखेन ज्ञायते यदुतैतेषां श्रीयशोदेवसूरयः प्रगुरव आसन् । 'अञ्चल गच्छेऽपि श्रीसिंहतिलकनामानः सूरयः सञ्जाताः, परन्तु ते एभ्यो भिन्ना उपदेशचिन्तामणिप्रणेतृश्रीजयशेखरसूरीणां च प्रगुरवः।
भुवनदीपकवृत्तिविधातॄणां सिंहतिलकेति नाम वर्तते । किमिमे प्रस्तुताः सिंहतिलकसूरय एव सन्ति न वेति निर्णयकरणे नाहमलम् , यथेष्टानां साधनानामनुपलब्धेः।
गणिततिलकवृत्तेः प्रारम्भे मन्त्रराजरहस्यस्य चान्ते साह्लाददेवतापदनिर्देशोऽकारि श्रीसिंहतिलकमूरिभिः । अनेन साह्लाददेवताज्यां गणिततिलकवृत्तौ उल्लिखिता कुण्डलिनी देवता चैतेषामभीष्टदेवते इत्यनुमीयते ॥
श्रीसिंहतिलकसूरीणां कृतिततिः
(१) गणिततिलकवृत्तिः। १ प्रेक्ष्यतां 'जेसलमेरीयभाण्डागारीयग्रन्थानां सूची' (पृ. ५८)।। २ दण्डायुधाम्भोनिधिचन्द्र(१४३६)सङ्ख्ये वर्षे खोपज्ञटीकासनाथोऽयं ग्रन्थो व्यरचि । ३ सन्तुल्यन्तां उपदेशचिन्तामणिप्रान्तस्थानि निम्नलिखितानि पद्यानि
"भावारिनिष्कृततपःकरवालशाली, धर्मप्रभः सुगुरुराज इतो रराज । पीयूषबिन्दुसदृशाक्षरवाग्विलासः, श्रीसूरिसिंहतिलकश्च ततः प्रतीतः ॥ ६ ॥
तत्पनन्दनवन-कल्पद्रुमसमश्रियः।
जयन्ति साम्प्रतं श्रीमन्-महेन्द्रप्रभसूरयः ॥ ७ ॥ यत्पाणिमाहुः कृतिनः श्रियश्च, गिरश्च मैत्रीघटनैकतीर्थम् । सम्पर्कतो यस्य जनो विनीतः, श्रीमांश्च धीमांश्च किमन्यथा स्यात् ? ॥८॥ येषां कीर्तिभरे भरेण धवलीकर्तुं जगत् प्रोद्यते
नाभूत् कोऽपि स यो ददाति तमसस्त्रस्तस्य शश्वत्पदम् । भन्नाशस्य च तस्य निर्जितचरैर्दुर्वादिवृन्दैः स्फुरत् ___ कारुण्यैरिव वासभूमिरचला स्वीये मुखे दीयते ॥९॥ तेषां शिष्याः श्रीमन्-मुनिशेखरसूरयो नयोपेताः ।
श्रीजयशेखरसूरिः, श्रीसूरिमरुतुङ्गश्च ॥ १० ॥" ४ कलिकालसर्वज्ञश्रीहेमचन्द्रसूरिवरविरचिताया अभिधानचिन्तामणिसझकनाममालाया या व्युत्पत्तिरत्नाकरावा वृत्तिर्विद्यते तत्र श्रीसिंहतिलकसूरिपरिचयकारीणि पद्यानि वर्तन्ते इति मे स्मृतिः । सा प्रामाणिका स्यादप्रामाणिका वा ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org