Ganittilakam Savrtuttikam

SR No.: 003174
Original Sutra Author: N/A
Author: Hiralal R Kapadia
Publisher: Oriental Research Institute Vadodra
Publication Year: 1937
Total Pages: 214
Language: Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 11 MB

Page 46

INTRODUCTION
XLV
VALUES OF 7 ACCORDING TO THE JAINA WORKS
In the canonical works of the Jainas, three distinct values of T are noted: (i) V10, (ii) a little more than 3 (त्रिगुणं सविशेषम् ) and (iii) 3.16.
In Bhagavatīsūtra (sūtra 91), Jīvājīvābhigamasūtra (sūtras 82% and 1093), Jambūdvīpaprajñapti (sūtra 3), Sūryaprajñapti (sūtra 204), the bhāsya (p. 258) on Tattvārthādhigamasūtra (III, II) and several other works, the first value has been adopted. It is strange to note that Ratnas'ekhara Sūri (1440 A. D.) has evaluated as V10 in his work Laghuksetrasamāsa, even when a more accurate value was certainly known in his times.
1 For the “Hindu (non-Jaina) values of T , see Dr. Datta's paper published in the "Journal of the Asiatic Society of Bengal", vol. XXII (pp. 25-42), 1926.
2 "तत्थ णं जे ते संखेज्जवित्थडे से णं एक जोयणसयसहस्सं आयामविक्खंभेणं तिन्नि जोयणसयसहस्साई सोलस सहस्साई दोनि य सत्तावीसे जोयणसए तिन्नि कोसे य अट्ठावीसं च धणुसतं तेरस य अंगुलाई अद्धंगुलयं च किंचिविसेसाधिए परिक्खेवेणं"।
[तत्र योऽसौ सङ्ख्येयविस्तृतः स एवं योजनशतसहस्रमायामविष्कम्भेण त्रीणि योजनशतसहस्राणि षोडश सहस्राणि द्वे च सप्तविंशति(अधिके) योजनशते त्रयः क्रोशाश्चाष्टाविंशं च धनु-शतं त्रयोदश चाङ्गुलान्यर्धाकुलकं च किञ्चिद्विशेषाधिक परिक्षेपेण]
3"तिनि जोयणसयाई आयामविक्खंभेणं णव एकूणपण्णजोयणसए किंचिविसेसेण परिक्खेवेणं"
[त्रीणि योजनशतान्यायामविष्कम्भेण नव एकोनपञ्चाशत् (अधिकानि) योजनशतानि (९४९) किञ्चिद्विशेषेण परिक्षेपेण]
Malayagiri while commenting upon this portion observes:
"परिमाणगणितभावना-'विक्खंभवग्गदहगुणकरणी वदृस्स परिरओ होई' इति करणवशात् स्वयं कर्तव्या, सुगमत्वात्'
4 "एगं जोयणसहस्सं एगं तेत्तीसं जोयणसयं आयामविक्खंभेणं तिण्णि जोयणसहस्साई तिण्णि य नवणउए जोयणसते परिक्खेवेणं"
[एक योजनसहस्रमेकं त्रयस्त्रिंश (त्रयस्त्रिंशदधिक) योजनशतम् (१९३३) आयामविष्कम्भेग त्रीणि योजनसहस्राणि त्रीणि च नवनवतीनि योजनशतानि (३३९९) परिक्षेपेण]
“एगं जोयणसहस्सं एगं च चउत्तीसं जोयणसयं आयामविक्खंभेणं तिणि जोयणसहस्साई चत्तारि बिउत्तरे जोयणसते परिक्खेवेणं" ।
[एक योजनसहस्रमेकं च चतुस्त्रिंशं (चतुस्त्रिंशदधिक) योजनशतम् (११३४) आयामविष्कम्मेण त्रीणि योजनसहस्राणि चत्वारि झुत्तराणि योजनशतानि ( ३४०२) परिक्षेपेण ]
“एगं जोयणसहस्सं एगं च पणतीसं जोयणसतं आयामविक्खंभेणं तिन्नि जोयणसहस्साई चत्तारि पंचुत्तरे जोयणसते परिक्खेवेणं"
[एक योजनसहस्रमेकं च पञ्चत्रिंशं (पञ्चत्रिंशदधिक) योजनशतम् (११३५) आयामविष्कम्भेण त्रीणि योजनसहस्राणि चत्वारि पञ्चोत्तराणि योजनशतानि (३४०५) परिक्षेपेण ]
"णवणउइजोयणसहस्साई छच्च चत्ताले जोयणसते आयामविक्वंभेणं तिण्णि जोयणसतसहस्साई पण्णरस जोयणसहस्साई एगूणणउतिं जोयणाई किंचिविसेसाहिए परिक्खेवेणं"
[नवनवतियोजनसहस्राणि षट् च चत्वारिंशानि योजनशतानि (९९६४०) आयामविष्कम्भेण त्रीणि योजनशतसहस्राणि पञ्चदश योजनसहस्राणि एकोननवतिर्योजनानि (३१५०८९) किञ्चिद्विशेषाधिकानि परिक्षेपेण]
Here we find that the value of + accepted as 3 by three non-Jaina schools is rejected, and that the diameter of the innermost orbit of the sun is mentioned here as 99640 yojanas and its circumference as 315089 yojanas plus a little more
7 गणि.