Page Text
________________
मालिका टीका-सप्तमवक्षस्कारः सू. ५ मुहूर्तगतिनिरूपणम् पति योजनराशिं षष्ठिसंख्यया गुणयित्वा जातं ३१५१०७ । अयमेव राशिः करणविभावनायां परिधिराशिरिति कृत्वा दर्शितः लाघवात् भाज्यराशिलब्धस्य भाजक राशिना गुणने कृते मुलसशेरेव लाभादिति अयमेव राशिः पंचभिः शतैरष्टचत्वारिंशदधिर्यदा गुण्यते तदा माताः सप्तदशकोटयः पइविंशतिर्लक्षा अष्टसप्ततिः सहस्राणि षत्रिंशदधिकानि षट्शतानि १७२६७८६३६ । अयं च राशि र्भागभागात्मकतया न योजनानि प्रयच्छति इत्येकषष्ठेः पठया गुणिताया यावान् राशि भवति तेन भागो हियते इयंच गणितप्रक्रिया लाघवार्थिकाः अन्यथा अस्य राशेरेकषष्ठया भागे हृते पष्ठिभागा लभ्यन्ते तेषां च षष्ठिसंख्यया भागे इते योजनानि भवंतीति गौरवं स्यात् एक षष्ठयां च षष्ठिसंख्यया गुणितायां पत्रिंशत् शंसनि षष्ठयधिकानि ३६६०, ते भांगे हृते आगतं सप्तचत्वारिंशत् सहस्राणि शतमेक मेकोना श्रीत्यधिकं योजनानाम् ४७१६९ । शेषं ३४९६ लेदराशेः पठयाऽपवर्तना क्रियते जाता एकषष्ठिः ६१ तया शेषराशे र्भागो हियते लब्धा सप्तपंचाशत् षष्ठिभागाः एकोनविंशतिचैकस्य षष्ठिभागस्य सत्का एक षष्ठिभागा। जो लब्ध है भाजकराशि का गुणा करने पर मूलराशि ही लभ्य होती है । इसराशि को एकसे अडतालीस की संख्यासे जब गुणित की जाती है, तय सत्रह कोटि छवीस लाख इत्र्योत्तर हजार छसो छत्तीस १७२६७८ ६३६ । यह राशि भाग भागात्मक होनेसे योजन नहीं कहते हैं। इसप्रकार इकसठसो साठसे गुणा करने पर जितनी राशी होती है, उससे भाग किया जाता है, यह गणित प्रक्रिया संक्षेपार्थि का है, अन्यथा इस राशि को इकसठसे भाग करने पर साठ लभ्य होता है, उसका साठकी संख्यासे भाग करने पर योजन की संख्या आती है यह गौरव जैसा होता है इकसठ को साठ की संख्यासे गुणाकरने पर छत्रीससो साठ ३६६० से भागदेने पर सेंतालीस हजार एकसो उनासी ४७१. ७९ आता है। शेष ३४९६ की छेइराशि को साठसे अपवर्तना करने पर ६१ ગુણવાથી ૩૧૫૧૦૭ થાય છે. આજ રાશી કરણવિભાવનામાં પરિધિ રાશી કહીને બતાવેલ છે. સક્ષેપ કરવા માટે ભાજ્યરાશિનું જે લબ્ધ છે તેને ભાજક રાશી સાથે ગુણાકાર કરવાથી મૂળ રાશી જ લબ્ધ થઈ જાય છે. આ રાશિને એકસે અડતાલીસની સંખ્યાથી જ્યારે ગુણવામાં આવે છે ત્યારે સત્તરકરોડ છવીસ લાખ અઠોતેર હજાર છસે છત્રીસ ૧૭૨૬૭૮૬૩૬ આ સંખ્યાભાગ ભાગાત્મક હોવાથી જન કહેલ નથી. આ રીતે એકસઠને સાઠથી ગુણવાથી જેટલી રાશિ થાય તેનાથી ભાગ કરવામાં આવે છે. આ ગણિત પ્રક્રિયા સંક્ષેપાર્થ બતાવેલ છે. નહિંતર આ રાશિને એકસઠથી ભાગવાથી સાઠ ભાગ લબ્ધ થાય છે, તેને સાઈઠની સંખ્યાથી ભાગ કરવાથી એજનની સંખ્યા આવે છે, તે ગૌરવ જેવું થઈ જાય છે. એકસઠને સાઠની સંખ્યાર્થી ગુણવાથી છત્રીસસેસાઈઠ ૩૬૬૦ થાય છે તેનાથી ભાગવાથી સુડતાલીસ હજાર એકસે ઓગણસી ૪૭૧૭૯ આવે છે. શેષ ૩૪૬થી છેદ
ज०७
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003156 |
| Book Title | Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 03 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanhaiyalal Maharaj |
| Publisher | Jain Shastroddhar Samiti Ahmedabad |
| Publication Year | 1978 |
| Total Pages | 562 |
| Language | Prakrit, Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_jambudwipapragnapti |
| File Size | 17 MB |