________________
३२२
जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिसूत्रे
र्भावः 'पण्णत्ते ?' प्रज्ञप्तः, इति प्रश्ने भगवानाह - 'गोयमा !' गौतम ! 'तेसि' तेषां दक्षिणार्द्ध विजयोत्पन्नानां 'णं' खलु 'मणुयाणं' मनुजानां 'छन्त्रिहे' षड् विधं 'संघयणे' संहननम् - अस्थिसंचयः तत् ' षड्विधं - वज्रऋषभनाराच १ ऋपमनाराच २ नाराच ३ अर्द्धनाराच ४ कीलिका ५ सेवा ६ भेदात् 'जाव' यावत्-अत्र यावत्पदेन 'छव्विहे संठाणे पंचघणुसयाई उद्धं उच्चेत्तेणं जहणेणं अंतोमुहुतं उक्कोसेणं पुव्वकोडी आउयं पालेति पालेत्ता अप्पेगइया निरयगामी जाव अप्पेगइया सिज्झति बुज्झंति मुच्चंति परिणिव्वायंति' इति सङ्ग्राह्यम् एतच्छाया-'षड़विधं संस्थानं पञ्चधनुः शतानि ऊर्ध्वमुच्चत्वेन जघन्येन अन्तर्मुहूर्त्तम् उत्कर्षेण पूर्वकोटचायुः पायलन्ति पालयित्वा अप्येकके निरयगामिनः यावत् अप्येकके सिद्ध्यन्ति बुध्यन्ते मुच्यन्ते परिनिर्वान्ति' इति 'सव्वदुक्खाणमंतं' सर्वदुक्खानामन्तं 'करेंति' कुर्वन्ति एषां व्याख्या प्रकार का आयारभाव पडोयारे' आकारभाव प्रत्यवतार आकार माने स्वरूप भाव -अन्तर्गत भाव अर्थात् संहननादि पदार्थ उन दोनों के साथ प्रत्यवतारप्रादुर्भाव 'पण्णत्ते ?' कहा है ? इस प्रश्न के उत्तर में भगवान् कहते हैं - 'गोयमा ! ' हे गौतम! 'तेसिं' उस दक्षिणाई विजय में उत्पन्न हुए 'णं मणुयाणां' मनुष्यों के 'छवि' छह प्रकार का 'संवयणे' संहनन अर्थात् अस्थिसंचय - वह छप्रकार वज्रऋषभनाराच१, ऋषभनाराच२, नाराच३, अर्द्धनारणं ४, कीलिका ५, सेवार्त्त ६, के भद से हैं 'जाव' यावत् यहां यावत्पद से 'छविहे संठाणे पंच धणुसयाई उद्धं उच्चत्ते णं जहण्णेणं अंतोमुहुत्तं उक्कोसेणं पुञ्चकोडी आउयं पार्लेति पालेत्ता अप्पेगइया निरयगामी जाव अप्पेगइया सिज्झति बुज्झति मुच्चति परिणिग्वायंति' इन पदों का संग्रह हुवा है । इस का अर्थ इस प्रकार है- -छ प्रकार का संस्थान है, पांचसो धनुष के ऊंचे है, जघन्य से अन्तर्मुहूर्त की एवं उत्कृष्ट से पूर्वकोटि की आयुवाले हैं. आयु के क्षय होने पर कितनेक मोक्षगामी होते हैं यावत् कितनेक सिद्ध, बुद्ध एवं मुक्त होते हुए परिनिर्वाण को प्राप्त कर के 'सव्व दुःखाणमंत
ચારે આકાર ભાવ અને પ્રત્યવતાર અર્થાત્ આકાર એટલે સ્વરૂપ ભાવ એટલે અ ંત ત लाव अर्थात् सांडुननाहि पदार्थ प्रत्यवतार - प्रादुर्भाव 'पण्णत्ते' 'हेस ? या प्रश्नना
वामां प्रभुश्री डे - - ' गोयमा !' हे गौतम! 'तेसिं' थे दक्षिणार्ध विषयमा उत्पन्न धयेला 'णं मणुयाणं' भनुष्योना 'छव्विहे' ७ प्रहारना 'संघयणे' संहनन अर्थात् अस्थि संयय . ते प्रहार भी प्रमाणे छे. - ऋषभनाराय १, ऋषलनारा २, नाराय 3, अर्धनाराय ४; सिप, सेवार्ता लेहथी छे. 'जाव' यावत् अडींयां यावत्यथी 'छविहे संठाणे पंचधणुसयाई उद्धं उच्चत्तेंण जहणणेणं अंतोमुहुत्तं उक्कोसेणं पुव्त्रकोडी आउयं पालेति पालेत्ता अप्पेगइया निरयगामी जाव अप्पेगईया सिज्झति, मुच्चत्ति, परिणिव्वायति' मा होने સંગ્રહ થયેલ છે. આના અર્થ આ પ્રમાણે છે.-છ પ્રકારના સંસ્થાન છે. પાંચસે ધનુષ જેટલા ઉંચા છે. જઘન્યથી અન્તમુહૂર્તની અને ઉત્કૃષ્ટથી પૂ` કોટિનુ... આયુષ્ય છે. આયુને
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org