SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 91
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ प्रकाशिका टीका सू. १२ दक्षिणार्द्धभरतस्य सीमाकारी पर्वतस्थितिः टीका- 'कहि णं भंते ! जंबुद्दीवे' इत्यादि-गौतमो भगवन्तं पृच्छति 'कहि णं भते जंबुद्दीवे दीवे भरहे वासे वेयड्ढे णामं पब्वर पण्णते' हे भदन्त ! जम्बूद्वीपे द्वीपे भरते वर्षे वैढ्यो नाम पर्वतः क = कुत्र प्रज्ञप्तः ? इति पृष्टो भगवानाह - 'गोयमा उत्तरद्धभरवास' हे गौतम उत्तरार्द्ध भरतवर्षस्य अनन्तरोक्तस्वरूपस्य 'दाहिणेणं' दक्षिणे दक्षिणदिग्भागे ' दाहिणभर हवासस्स उत्तरेणं' दक्षिणार्द्ध भरतस्य उत्तरे - उत्तर दिग्भागे 'पुरत्थमलवणसमुहस्स' पौरस्त्यलवणसमुद्रस्य 'पच्चत्थिमेणं' पश्चिमे पश्चिमदिग्भागे 'पच्चत्थिमलवणसमुहस्स पुरत्थिमेणं' पश्चिमलवण समुद्रस्य पौरस्त्ये- पूर्वदिग्भागे । एत्थ णं जंबुद्दीवे दीवे भरहे वासे वेयड्ढे णामं पव्वए पण्णत्ते' अत्र खलु जम्बूद्वीपे द्वीपे भरते वर्षे वैताढ्यो नाम पर्वतः प्रज्ञप्तः स वैताढ्यः पर्वतः कीदृश: ? इत्याह 'पाइण पडीणायए' प्राचीन प्रतीचीनाऽऽयतः पूर्वपश्चिम दिशोरायतः - दीर्घः 'उदोणदाहिणfa स्थिण्णे' उदीचीनदक्षिणविस्तीर्णः उत्तर दक्षिणदिशोर्विस्तीर्णः विस्तारयुक्तः 'दुहा' द्विघा अनुपदं वक्ष्यमाणाभ्यां द्वाभ्यां प्रकाराभ्यां 'लवणसमुद्द पुट्ठे लवणसमुद्रं स्पृष्टः इस दक्षिणार्ध भरत की सीमा करने वाला वैताढ्य पर्वत कहां पर है ? इसका कथन -- "कहिणं भंते ! जंबूद्दीवे दीवे भरहे वासे वेयढे णामं पव्वए पण्णत्ते" इत्यादि । टीकार्थ - भदन्त ! जम्बूद्वीप में स्थित भरत क्षेत्र में वैताढ्य पर्वत कहां पर कहा गया है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं- " गोयमा ! उत्तरद्ध भरहवासस्स दाहिणणंदाहिण भरहवासस्स उत्तरेणं पुरत्थमलवण समुदस्स पञ्चत्थिमेणं पच्चत्थिमलवण समुद्दस्स पुरत्थिमेणं एत्थ णं जंबुद्दीवे दीवे भरहे वासे वेयढे णामं पव्वए पण्णत्ते" हे गौतम ! उत्तरार्ध भरत क्षेत्र को दक्षिणदिशा में दक्षिणभरत क्षेत्र की उत्तरदिशा में पूर्वदिग्वर्तीलवण समुद्र की पश्चिमदिशा में और पश्चिमदिग्वर्ती लवण समुद्र की पूर्वदिशा में जम्बूद्वीपस्थ भरतक्षेत्र में वैताढ्यनामका पर्वत है । यह वैताढ्य - पर्बत " पाईणपडीणायए उदिण दाहिणवित्थिष्णे दुहा लवणसमुद्दे पुरट्टे पुरथिमिल्लाए कोडीए पुरत्थिमिल्लं लवणसमुदं पुट्ठे, पच्चत्थिमिल्लाए कोडीए पच्चत्थिमिल्लं लवण समुदं पुट्ठे" पूर्व से આ દક્ષિણાદ્ધ ભરતની સીમા બતાવનાર વૈતાઢ્ય પર્યંત કયાં આવેલ છે ? આ વિષે કથન 'कहिणं भंते ! जंबुद्दीवे दीवे भरहे वासे वैयड्ढे णामं पव्वर पण्णत्ते- इत्यादि सूत्र -१२ ॥ ટીકા-હે ભદ ́ત ! જ ખૂદ્વીપમાં સ્થિત ભરત ક્ષેત્રમાં વૈતાદ્રય પર્યંત કયાં આવેલ છે ? એના वामां प्रभु ! छे ! " गोयमा ! उत्तरद्ध भरहवा उस्त दाहिणेणं दाहिण भरहवासस्स उत्तरेणं पुरात्थिम लवणसमुद्दस्स पच्चत्थिमेणं पच्चत्थि मलवण समुहस्स पुरत्थिमेणं पत्थणं बुद्दीवे दीवे भरहे वासे वेअड्ढे णामं पव्वप पण्णत्ते" हे गौतम ! उत्तरार्ध भरत क्षेत्रनो हांक्षायु દિશામાં દક્ષિણ ભરત ક્ષેત્રની ઉત્તરદિશામાં પૂર્વ દિગ્વતી લવણુ સમુદ્રની પશ્ચિમ દિશામાં અને પશ્ચિમ દિગ્વતી' લવણુ સમુદ્રની પૂર્વ દિશામાં જંબૂદ્રીપસ્થ ભરત ક્ષેત્રમાં વૈતાઢ્ય નામે પર્વત છે. वैताय पर्वत " पाईणपडीणायप उदीणदाहिणवित्थिपणे दुहा लत्रणसमुद्दे पुढे पुरत्थिमिल्लाप कोडीए पुरत्थि मल्लं लवणसमुद्दे पुढे पच्चत्थिमिल्लाप Jain Education International For Private & Personal Use Only ७७ www.jainelibrary.org
SR No.003154
Book TitleAgam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorKanhaiyalal Maharaj
PublisherJain Shastroddhar Samiti Ahmedabad
Publication Year1980
Total Pages994
LanguagePrakrit, Sanskrit, Hindi, Gujarati
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_jambudwipapragnapti
File Size29 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy