SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 81
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ प्रकाशिका टीका सू. ११ दक्षिणार्थभरतवर्षनिरूपणम् प्रदेशे खलु जंबुदीवेदीवे' जम्बूद्वीपे द्वीपे 'दाहिणद्ध भरहे णामं वासे पण्णत्ते' दक्षिणार्द्धभरतं नाम वर्ष प्रज्ञप्तम् । तच्च पाईण पडीणायए' प्राचीनप्रतिचीनाऽऽयतं पूर्वपश्चिम यो दिशो रायतं-दीर्घम्, 'उदीणदाहिणवित्थिष्णे' उदीचीनदक्षिणविस्तीर्णम् उत्तरदक्षिणयो दिशो विस्तीर्ण-विस्तारयुक्तम् 'अद्धचंदसंठाणसंठीए' अर्द्धचन्द्रसंस्थानसंस्थितम् अर्द्धचन्द्रस्य संस्थानेन-अवयवसंनिवेशेन आकारेण संस्थितम् 'तिहा' त्रिधा -त्रिभिः प्रकारैः 'लवणसमुदं पुढे' लवणसमुद्रं स्पृष्टम् तथाहि आरोपितज्यधनुम्तुल्यतयेदं पूर्वकोट्या पूर्वलवणसमुद्रं धनुः पृष्ठेन दक्षिणलवणसमुद्रं पश्चिकोटयाच पश्चिमलवणसमुद्रं स्पृष्टमिति । तथा 'गंगा सिंधूर्हि' गङ्गासिन्धुभ्यां 'महाणई हिं' महानदीभ्यां 'तिभागपविभत्ते' त्रिभागप्रविभक्तं-त्रिभिर्भागैः प्रविभक्तं विभागीकृतम् । तत्रैवं भागत्रयं बोध्यं पूर्वभागो लवणसमुद्रं संगतया गङ्गामहानद्या कृतः, पश्चिजंबूद्दीवे दीवे दाहिणद्धभरहे णामं वासे पण्णत्ते" जम्बूद्वीपान्तर्गत दक्षिणाई भरत नाम का क्षेत्र कहा गया है; "पाइणपडोणायए उदीणदाहिणवित्थिपणे अद्धचंदसंठाणसंठिए" यह दक्षिणार्ध भरतक्षेत्र पर्व से पश्चिमतक लम्बा है और उत्तर से दक्षिणतक चौड़ा है इसका आकार जैसा अर्द्धचन्द्र का होता है वैसा है. “तिहा लवणसमुदं पुढे" यह तीन तरफ से लवण समुद्र को स्पर्श करता है, प्रत्यंचा जिसके ऊपर चढाई गई है ऐसे धनुष के आकार वाला हो जाने से यह भरतक्षेत्र पूर्वकोटो से पूर्वमलवण समुद्र को, धनुः पृष्ट से दक्षिण लवणसमुद्र को एवं पश्चिम कोटी से पश्चिमलवणसमुद्र को स्पर्श करता है. “गंगा सिंधूहि महाणईहिं तिभागपविभत्ते दोणि अद्वतीसे जोयणसए तिण्णि य एगूणवोसहभागे जोयणस्स विखंभेणं" गंगा और सिन्धुनामकी दो महा नदियों के द्वारा यह तीन भागों में बट गया है. पूर्व लवणसमुद्र में मिली हुई गंगा नदी के द्वारा पूर्वभाग इसका किया गया है, पश्चिमलवणसमुद्र में मिली हुई सिन्धु महानदी के द्वारा इसका पश्चिमभाग किया गया है, तथा गंगा और दाहिणभरहे णाम पासे पण्णत्ते' दीपान्तर्गत क्षयरत नाय क्षेत्र डिवाय छ. "पाईणपडीणायए उदीणदहिणवित्थिपणे अद्धचंदसंठाणसंठिए” मा क्षिा ભરતક્ષેત્ર પૂર્વથી પશ્ચિમ સુ' લાંબો છે અને ઉત્તર થી દક્ષિણ સુધી પાળે છે અને બાકાર सद्ध यन्द्र छ. " तिहा लवणसमुदं पुढे ।' मात्रा मामेशी समुद्रने ५' છે. પ્રત્યંચા છે ધનુષની ઉપર ચડાવવામાં આવી છે. એવા ધનુષના આકારવાળો આ પ્રદેશ થે જાય છે, તેથી આ પૂર્વ કેટથી પૂર્વ લવણ સમુદ્રને ધનુઃ પૃષ્ઠથી દક્ષિણ લવણું સમુદ્રને भने पश्चिमरिया पश्चिम समुद्रने २५शे छे. “गंगासिधूहि महाणई हि तिभाग पविभते दोणि अठतीसे जोयणसए तिण्णिय एगूणवीसइभागे जोयणस्ल विक्खंभेणं" ગંગા અને સિંધુ નમક બે મહાનદીએ વડે આ ત્રણ ભાગમાં સંવિભક્ત થયેલ છે. પૂર્વ દ્વાવણ સમદ્રમાં મળતી ગંગાનદી વડે અને પૂર્વ ભાગ જુદો થાય છેપશ્ચિમ સમદ્રમાં મળતી સિધુ મધુ નદી વડે આને પશ્ચિમ ભાગ જુદો તરી આવે છે. તેમજ છે અને Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.003154
Book TitleAgam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorKanhaiyalal Maharaj
PublisherJain Shastroddhar Samiti Ahmedabad
Publication Year1980
Total Pages994
LanguagePrakrit, Sanskrit, Hindi, Gujarati
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_jambudwipapragnapti
File Size29 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy