Page Text
________________
४८६
जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिस्त्र ट्टए णाम) पुष्कलसंवतको नाम-पुष्कलं-सकलम् अशुभानुभावरूपं भारतवर्षीयपृथिवी. रौक्ष्यदाहादिकं प्रशस्तेन स्त्रोदकेन संवर्तयति दूरिकरोति यः सः-एतन्नामको (महामेहे) महामेधः (पाउभविस्सइ) प्रादुर्भविष्यति उत्पत्स्यते । कियत्प्रमाण उत्पत्स्यते ? इत्याह(भरहप्पमाणमित्त आयामेण) भरतप्रमाणमात्र आयामेन-दैर्येण भरतक्षेत्रप्रमाणः एकसप्तत्यधिक चतुश्शतोतरचतुर्दशसहस्रयोजन प्रमाण इत्यर्थः, (तपणुरूवं च णं विक्खंभवाहल्लेणं) तदनुरूपश्च खलु विष्कम्भवाहल्येन-विष्कम्भेण-विस्तारेण बाहल्येनस्थोल्येन च खलु-निश्चयेन तदनुरूपः भरतक्षेत्रप्रमाणानुरूपः ! 'तयणुरूवं' इत्यत्रार्षत्वान्नपुंसकत्वम् एवमग्रेऽपि (तएणं) ततः खलु (से पुक्खल पंवए) पुष्कलसंवर्तको नाम (महामेहे) महामेधः पर्जन्यादीन् त्रोन् मेघानपेक्ष्य महान् विशालो मेघो महामेघः (खिप्पामेव) क्षिप्रमेव-झ. टित्येव (पतणतणाइस्सइ) प्रस्तनिष्यति-प्रकर्षेण गर्जिष्यति, (खिप्पामेव पतणतणाइत्ता) समय में-पुष्कलसंवर्तक नामका (महामेहे) महामेध (पा उब्भविस्सइ) प्रकट होगा 'पुष्कलसंवर्तकऐसा जो महामेघ का नाम कहा गया हैं वह गुणानुरूप नाम है क्योंकि भरत क्षेत्र को पृथिवी की रुक्षता को दाहकता आदि को जो कि इसमें अवप्तर्पिणी के छठे आरे में और उत्सर्पिणी के प्रथम आरक में आगइ थी प्रशस्त अपने उदक के द्वारा दूर कर देता है । (भरहप्पमाणमित्ते आयामेणं तयणुरूवं च णं विक्खभवाहल्लेणं) इस पुष्कलसंवर्तक महामेघ का प्रमाण जितना भरत क्षेत्र का प्रमाण है उतना होगा अर्थात् यह १४४७१ योजन का लम्बा होगा तथा भरत क्षेत्र का जितना विष्कम्म और स्थौल्य है उतने हो प्रमाणवाला इसका विष्कम्भ और स्थौल्य होगा-"तयणुरूव" मैं जो नपुंसक लिङ्ग का निर्देश किया गया है वह आर्ष होने से किया गया हैं इसी तरह से आगे भी जानना चाहिये, (तएणं से पुक्खलसंवट्टए महामेहे खिप्पामेव पतणतणाइस्सइ विप्पामेव पविग्जुआइस्सइ) इसके बाद वह पुष्कल संवर्तक-पर्जन्या दि तीनमेधों की अपेक्षा विशालतावाला महामेघ बहुत हो शीघ्रता से गर्जना करेगा (विप्पामेव
| ટીકાથ–આ ઉત્સર્પિણીના દ્વિતીય આરક રૂપ દુષમાકાળમાં આ કાળના પ્રથમ સમયમાં पुस ४ नमः (महामेहे) महामेध (पाउभविस्सइ) 432 थशे. पुस ४' मे જે મહામેઘનું નામ આપવામાં આવેલ છે, તે ગુણનુરૂપ નામ છે કેમકે ભરતક્ષેત્રની પૃથિન વીની રૂક્ષતાને-દાહકતા આદિને કે જે એમાં અવસર્પિણીના છઠ્ઠા એરામાં અને ઉત્સર્પિણી ના પ્રથમ આરકમાં આવી ગઈ હતી–તેને તે મહામેઘ પિતાના પ્રશસ્ત ઉદકવડે દૂર કરી દે छ (मरहप्पमाणमिते आयामेण "तयणुरूवं च ण विक्खंभवाहल्लेण) मा पुसवत' મહામેઘનું પ્રમાણ જેટલું ભરતક્ષેત્રનું પ્રમાણ છે તેટલું થશે. એટલે કે આ ૧૪૪૭૧ યોજન જેટલો લાંબો થશે તેમજ ભરતક્ષેત્રને જેટલો વિખંભ અને સ્થૌલ્ય છે તેટલા જ પ્રમાણ જેટલો माना Ora मने स्योदय थशे. तयगुरूव" wiरे नसासिने न ३ ४२पामा આવેલ છે તે આર્ષ હોવાથી કરવામાં આવેલ છે. આ પ્રમાણે જ આગળ પણ સમજવું नये (तए ण से पुक्खलसंवट्टए महामेहे निप्पामेव पतणतणाइस्सइ खिप्पामेव पविज्जु आइस्सर) त्या२ मा त पु०४८ सपत ४-५ न्याय भवानी अपेक्षा तिवाणी
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003154 |
| Book Title | Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanhaiyalal Maharaj |
| Publisher | Jain Shastroddhar Samiti Ahmedabad |
| Publication Year | 1980 |
| Total Pages | 994 |
| Language | Prakrit, Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_jambudwipapragnapti |
| File Size | 29 MB |