________________
सप्त स्मरणानि ।
श्रीसर्वज्ञाय नमः । नमो अरिहंताणं ॥१॥
[नमोऽर्हद्भ्यः ] नमो अरिहंताणमिति । नमो-नमस्कारः । केभ्यः ? 'अर्हद्भ्यः शक्रादिकृतां पूजा सिद्धि५ गति चाहन्तस्तेभ्यः । उक्तं च ( आवश्यकनियुक्तौ नमस्कारनियुक्तौ ४०६तमे पत्राङ्के)
"अरिहंति वंदणनमं-सैंणाई अरिहंति पूया[इसकारं । सिद्धिगमणं च अरिहा, अरिहंता तेण वुचंति ॥१॥"-(आर्या)
श्रीहर्षकीर्तिसूरिकृता व्याख्या
श्रीगुरुभ्यो नमः । ऐं नमः । प्रणिपत्य जिनं वक्ष्ये, सप्तस्मरणेषु विवरणं किश्चित् ।
यसान्मन्दमतीना-मपि भवति सुखेन तद्बोधः॥१॥-(आर्या) यतः पर्वदिनेषु सकलश्रेयोऽर्थ क्षुद्रोपद्रवादिदोषनिवारणार्थ च कारणादौ सुखशान्त्यर्थ च सप्त मिलिता(नि) एव सर्यन्ते-गुण्यन्त इति सप्त स्मरणान्युच्यन्ते । तेष्वादौ चतुर्दशपूर्वाणामादिभूतं अनाद्यनन्तं च पञ्चपरमेष्ठिनमस्काररूपं प्रथमसरणमादौ व्याख्यायते-'नमो अरिहंताणं' १५ इत्यादि । अत्र पाठत्रयम्-अरहंताणं, अरिहंताणं, अरुहंताणं । तत्र अर्हन्ति सुरेन्द्रादिकृतां पूजां इत्यर्हन्तः तेभ्योऽहयः, अरीन्-रागद्वेषादीन् मन्तीति अरिहन्तारः तेभ्योऽरिहन्तृभ्यः, न रोहन्ति-नोत्पद्यन्ते दग्धकर्मवीजत्वात्-पुनः संसारे न जायन्ते इत्यरुहन्तः तेभ्योऽरुहद्भ्यो नमोनमस्कारोऽस्तु । प्राकृतत्वात् चतुर्थ्यर्थे षष्ठी ॥१॥ ... भस्याष्टोत्तरशतमिता अर्थाः कृताः श्रीविनयसमुद्रगणिशिष्यपण्डितभीगुणरत्नमुनीश्वरैः । २ 'भरहताणं,' 'भरुहंताणं' इत्यपि पाठी। ३ छाया
अर्हन्ति बन्दननमस्यने महन्ति पूजासस्कारम् ।
सिदिगमनस्य चाहाः महन्तस्तेनोच्यन्ते। भगवतीसूत्रस्य श्रीअभयदेवसूरिसूत्रिते विवरणे (तृतीये पत्रा)तुपाठोऽयम्-"सणाणि भरिइंति २५ पूयसकारं । सिद्धिगमणं च भरहा भरहता तेण वुच्चन्ति ॥"
५ ख-प्रत्यामस्या मूलस्मरणप्रारम्भे 'श्रीअमृतविजयगणिगुरुभ्यो नमः' इस्युलेखः ॥ ( 'भरुहंताणं अरिहंताणं' इति ख-पाठः । • सन्तुल्यतां यदुकं आव० नम० (४०५ तमे पप्राके)
"भविहं पिय कम्म भरिभूयं होह सम्बजीवाणं । तं कम्ममरिं हंता, अरिहंता तेण वुचंति ॥१॥" [भष्टविधमपि च कर्म भरिभूतं भवति सर्वजीवानाम् ।
तेषां कोरीणां हन्तारः अरिहन्तारस्तेनोच्यन्ने ॥] - संयोजनीयोऽयं विशेषो यो बरीवर्ति भगवतीसूत्रस्य श्रीअभयदवसरिकृत विवरणे"भविद्यमानं वा रहा-एकान्तरूपो देशः अन्तव-मध्यं गिरिगुहादीनां सर्ववेदितया समखवाखोमगत
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org