Lilavai

SR No.: 002796
Original Sutra Author: N/A
Author: A N Upadhye
Publisher: Bharatiya Vidya Bhavan
Publication Year: 1966
Total Pages: 500
Language: Sanskrit, Hindi, English
Classification: Book_Devnagari & Literature
File Size: 15 MB

Page 117

कोऊहल-विरइया
तं जह दिवा तह दिव-माणुसी माणुसी तह चेय। तत्थ वि पढमेहिँ कयं केईहिँ किर लक्खणं किं पि॥ ३५५ अण्णं सक्कय-पायय-संकिण-विहा सुवण्ण रइयाओ। सुर्वति महा-का-'पुंगवेहि विविहाउ सुकहाओ॥३६ ताण मज्झे अम्हारिसेहिँ अबुहेहिँ जाउ सीसंति । ताउ कहाओ णे लोए मयच्छि पार्वति पैरिहावं ॥ ३७ ता किं में उवहासेसि (यणु असुएण सह-सत्थेण। "उल्लविउं पि ण तीरइ किं पुण वियडो कहा-बंधो॥ ३८ भणियं च पिययमाए पिययम किं तेण सह-सत्येण । जेण सुहासिय मग्गो भम्गो अम्हारिस-जणस्स ॥ ३९ उपलब्मइ जेण फुडं अत्थो अकयथिएण हियएण।
सो चेय परो सद्दो णिचो कि लक्खणेणम्ह ।। ४० वचनं श्रुत्वा णे अस्माभिर्भणितम् । अँइ इति कोमलालापे । कुवलयाक्षि उत्पलनेत्रे । इत्थं वक्ष्यमाणभङ्गया कविमिस्त्रिविधा कथा भणिता ॥ ३४॥ ३५) तं जह - सुगमा । " [ तद् यथा दिव्या तथा दिव्यमानुषी मानुषी तथा एव । तत्रापि प्रथमैः कृतं कविमिः किल लक्षणं किमपि] ॥ ३५॥ ३६) अण्णं सकय - अन्यत् सामान्यतो नपुंसकत्वम् । संस्कृतप्राकृतसंकीर्णपदा महाकविपुङ्गवैः सुवर्णरचिता विशिष्टाक्षरगुम्फमय्यः विविधाः सुकथाः श्रूयन्ते ॥३६॥ गर्वपरिहारमाह । ३७) ताणं मज्झे- तासां विविधकथानां मध्ये अस्मादृशैबुधैर्मूखैर्याः कथाः शिष्यन्ते कथ्यन्ते । हे मृगाक्षि ताः कथा लोके परभागं गुर्गोत्कर्ष न प्राप्नुवन्ति ॥ ३७॥ ०३८) ता किं- तस्मात् किं किमर्थ हे सुतेने अश्रुतेन शब्दशास्त्रेण व्याकरणेन माम् उपहासयिष्यसि । यतः उल्लपितुं वक्तुमपि न शक्यते । किं पुनर्विकटो विस्तीर्णः श्रेष्ठो वा कथाप्रबन्धः ॥ ३८ ॥ ३९) भणियं च - भणितं च प्रियतमया । हे प्रियतम किं तेन शास्त्रेण । अस्मादृशजनस्य स्त्रीजनस्य सुखासिकामार्गो भग्नः । न हि शास्त्रात्सुखोत्पादः प्रसिद्धः । यतः ।
काव्यशास्त्रविनोदेन कालो गच्छति धीमताम् ।
__ व्यसनेन च मूर्खाणां निद्रया कलहेन वा ॥ तच वैषम्यादस्मादृशीमिर्दुरवबोधम् । अतः किं तेन दुःखहेतुनेति ॥ ३९ ॥ ४०) उवलब्भइ -- इति स्थिते नियूंढार्थमाह । हे प्रिय उय पश्य । येन अकदर्थितेन हृदयेन
'B कइहें. २P संकिनकहा, J संकिण्णविहा, B पाइयसंकिण्णं विविहमासरइयाओ। 'P पुंगावेहि, B पुंगवाहें. "B सुकहाउ.'PJB न. ६P परिहावं, J परिभावं, B परभायं, उव', B उवहसिसि. ' = सुतनु. = अधुतशब्दशास्त्रेण, "B Sलू [ = उल्ल] पितमपि जल्पितमपि कथ्यंते, PB उल्लवियं, Jउल्लवियु. "पियमाए पियम्ह किं. र B सच्चेव वरो णिच्चं सहो कि लक्खणेणह. २P इटो for णिचो of J. ४ P म्हा, JB म्ह. " Rather मामुपहासयिष्यसि । after सुतनु.