________________
४००
॥ श्रारंसिद्धि । ___"ते ध्रुव लग्ननो समय ते काळे जे खग्ननो उदय होय तेना नवांशक जेटलोज होय चे," एम केटलाक कहे बे. वळी बीजा कहे जे के-"ते नवांशकनो मात्र मध्यना त्रिलाग जेटलोज होय ." आ ध्रुव लग्ननुं तिरगपणुं तथा ऊर्ध्वपणुं रात्रिने आश्रीनेज कहेवाय ने, परंतु दिवसने आश्रीने कहेवातुं नथी, कारण के दिवसे तो ते सूर्यनां किरणोथी लुप्त थाय .
मूळ श्लोकमां "प्रायाणि" एम प्राय शब्द लखेलो होवाथी यात्रादिक कार्य पण ग्रहण करवं. ते माटे कडं बे के
" "पृष्ठतो वा रविं कृत्वा गच्छेद्दक्षिणगं तथा ।
उत्तानपादपुत्रस्य शेखरे चोर्ध्वसंस्थिते ॥ १॥" __ "उत्तानपादना पुत्र (ध्रुव)नुं शेखर (मस्तक) ऊर्ध्व रहेलुं होय त्यारे सूर्यने पाबळ करीने अथवा दक्षिण (जमणो) करीने प्रयाण करवू.” ।
हर्षप्रकाशमां पण ध्रुव लग्न कडं वे ते आ प्रमाणे.
"ज पुण तुरियं कां हविज लग्गं न लप्नए सुद्धं ।
ता गयाधुवलग्गं गहिब सयलकोसु ॥१॥" "जे कार्य जलदी करवा लायक होय अने शुद्ध लग्न न मळतुं होय तो समग्र कार्यमां गया लग्न अने ध्रुव लग्न ग्रहण करवां."
हवे अहीं प्रसंगोपात्त राजादिकना अनिषेकनुं मुहूर्त कहे जे.थनिषिक्तो महीपालः श्रुतिज्येष्ठा लघुध्रुवैः ।
मृगानुराधापौष्णैश्च चिरं शास्ति वसुन्धराम् ॥ ७६ ॥ अर्थ-श्रवण, ज्येष्ठा, लघु (पुष्य, अनिजित्, हस्त, अश्विनी), ध्रुव (रोहिणी, त्रण उत्तरा), मृगशिर, अनुराधा अने रेवती नक्षत्रमा राजाने अभिषेक कर्यो होय तो ते चिर काळ सुधी पृथ्वीनुं राज्य करे . आ तेर नक्षत्रो अनिषेकनां वे.
सबलत्वे जन्मदशालग्नेशानां कुजार्कयोरपि च ।
राज्ञां शुजोऽनिषेकः सितगुरुश शिनां च वैपुल्ये ॥ ७ ॥ अर्थ-जन्मेश, दशेश, लग्नेश, मंगळ अने सूर्य आटला ग्रहोर्नु सबळपणुं होय, तथा शुक्र, गुरु अने चंजनुं विपुलपणुं होय त्यारे राजानो अनिषेक करवो शुल वे.
जन्मवखते जे राशिमां चंड होय ते राशिनो ईश जन्मेश कहेवाय बे, अनिषेकने वखते जे ग्रहनी दशा होय ते दशेश कहेवाय जे, तथा जन्मवखते लग्ननो जे पति होय ते लग्नेश कहेवाय बे. विपुलपणुं एटले घणा दिवसथी उदय श्रयेलो होवाश्री मोटां बिनु होवापणुं तथा सारां-घणां किरणवाळापणुं.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
