________________
३००
॥ आरंजसिद्धि ॥ उत्तर-ज्यारे कळानो अंक साउनी अपेक्षाए अर्ध (३०) करतां वधारे होय त्यारे ते आखो गणीने त्रिंशांशमां नेळवाय अने एज प्रमाणे विकळा पण त्रीशथी अधिक होय तो कळामां एक नाखवामां आवे रे तथा जातक विगेरे ग्रंथोमां अंशायु, पिंमायु, दशा अने अंतर्दशा विगेरे लाववामां कळा विगेरेनी स्पष्टतानो विशेष उपयोग , माटे अहीं तेनो वधारे विस्तार करता नथी.
श्रा प्रमाणे दिवसे लग्नना अंशो लाववानी रीत कही. हवे रात्रिने विषे ते लाववानी रीत बतावे .
"रात्रौ तु मूर्ध्नि यधिष्ण्यं तस्मान्नक्षत्रमष्टमम् ।
उदेति पूर्वस्यां तेन लग्नोदयविनिर्णयः॥१॥" "रात्रिए जे नक्षत्र माथे (मध्यमां ) होय तेनाथी आग्मुं नक्षत्र पूर्व दिशामां उदय पामे , तेणे करीने लग्नना उदयनो निर्णय करवो.”
तथा रेवतीनो उदय श्रया पठी अश्विनीनो उदय थाय त्यांसुधी अश्विनीनाज चारे पाया उदय पामे जे. एज रीते अश्विनीनो उदय श्रया पठी नरणीनो उदय थाय त्यांसुधी नरणीनाज चारे पायानो उदय थाय . ए प्रमाणे मस्तक पर रहेखा नक्षत्रना पायानी कल्पनाए करीने उदय पामेलो नवांशक पण निश्चय करवो. आ प्रमाणे समर्नु स्पष्टीकरण कयु. ___ हवे प्राये करीने दिवसे काळर्नु ज्ञान शंकु याने आधीन बे, तेथी करीने काळ थकी गया अने गयाथी काळ आणीने बतावे . तेमां प्रथम सूक्ष्म रीते दिनमान लाववानी रीत या प्रमाणे बे.
"दत्तायनांशा रविनुक्तनागाः, पलेन गुण्या दिनवृधिहान्यो।
षष्ट्यानिलब्धं घटिकाद्यमेतत्स्यादाढ्यमूनं प्रथमामानात् ॥ १॥" ___"सूर्ये जोगवेला अंशोमां अयनांशो नाखवा. पनी तेने दिवसनी वृद्धि अथवा हानिना पळोवझे गुणवा. तेने ६० वमें नाग देवाथी जे घमी विगेरे लाधे ते संक्रांतिना पहेला दिवसना मानमां नाखवा अथवा उंग करवा."
इष्ट दिवसने विषे सूर्ये पोते आक्रमण करेली राशिना जेटला त्रिंशांशो नोगव्या होय तेमां ते वर्षना अयनांशो नाखी तेने उपर (प्रथम ) जे राशि आवी होय ते राशि संबंधी पूर्वे कहेला कर्केत्यादि (पत्र १७)ने श्राधारे दिननी वृद्धि अथवा हानिना जे पळो होय तेवमे गुणी सावे लागतां जे साधे ते घमी विगेरेने रसधिनाड्य (१-१५ ना अर्थमां पत्र १७) इत्यादि श्लोकमां कहेला मुख्य अहान ( दिनमान )मां मकरादिक
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org