Kartikeyanupreksha

SR No.: 002713
Original Sutra Author: Swami Kumar
Author: A N Upadhye, Kailashchandra Shastri
Publisher: Paramshrut Prabhavak Mandal
Publication Year: 2005
Total Pages: 594
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Religion, & Spiritual
File Size: 15 MB

Page 36

17
1) जम्मं दुक्ख जरा दुक्खं रोगाणि मरणाणि य । अहो दुक्खो हु संसारो जत्थ कीसंति जंतवो ॥ १५ ॥
The Samsara is typically described thus:
2 ) अणाइयं च णं अणवदग्गं दीहम चाउरंतं संसार कंतारं ।
3 ) जहा अस्साविणि नावं जाइ अंधो दुरूहिया । इच्छई पारमागंतुं अंतरा य विसीयइ ॥
एवं तु समणा एगे मिच्छदिट्ठी अणारिया । संसारपारकंखी ते संसारं अणुपरियहृति' ॥
INTRODUCTION
4 ) सूई जहा सत्ता न नस्सई कयवरम्मि पडिया वि । जीवो वि तह ससुत्तो न नस्सई गओ वि संसारे ॥ इंद्रियविसयपसत्ता पति संसारसायरे जीवा । पक्खि व्व छिपक्खा सुसीलगुणपेहुणविहूणा ॥ 5) पीयं थणयच्छीरं सागरसलिलाओ बहुतरं होजा । संसारम्मि अणते माईणं अन्नमन्नाणं ॥
बहुवि मरुणं पुणो पुणो तासु तासु जाईसु । नयणोदयं पि जाणसु बहुययरं सागरजलामो ॥ न किर सो एसो लोए बालग्ग कोडिमित्तो वि । संसारे संसरंतो जत्थ न जाओ मओ वा वि ॥ चुलसीई किल लोए जोणीपमुहाई सयसहस्लाई । प्रकम्मि इत्तो मणतखुत्तो समुप्पो' ॥
iv-v) The themes of chatva and anyatva go together. The Atman is essentially lonely or single throughout its transmigratory journey; and one has to realize one's responsibility and oneself as separate from everything else, from the subtle Karman to gross body and other possessions and relatives. That the soul and body are different is the central theme of the discussion between king Paesi and the monk Kesi in the Rayapasenaïjjaṁ. Incidental passages on these topics are numerous in the canon:
1 ) सव्वं गेहिं परिन्नाय एस पणए महामुणी, अइयच्च सम्वओ संगं 'न महं अस्थि' इति । इति 'एगो अहमंसि' जयमाणे एत्थ विरए भणगारे सव्वओ मुंडे रीयए' ।
2 ) न तस्स दुक्खं विभयंति नाइओ न मित्तवग्गा न सुया न बंधवा | एक चोइ दुक्खं कत्तारमेव अणुजाइ कम्मं ॥
3 ) प्रको नथि मे कोई न चाहमवि कस्सई । एवं अदीणमणसो अप्पाणमणुसाए ॥
प्रक्को उपज्जए जीवो को चेव विवज्जइ । प्रकस्स होइ मरणं प्रक्को सिज्झइ नीरओ ॥ एक्को करेइ कम्मं फलमवि तस्सेक्कओ समणुहवइ । पृको जायइ मरइ परलोयं प्रकओ जाइ ॥ yat मे सासओ अप्पा नाणदंसणसंजुओ । सेसा मे बाहिरा भावा सव्वे संजोगलक्खणा ॥ प्रक्को करेइ कम्मं को अणुहवह दुक्कयविवागं । प्रक्को संसरइ जिओ जरमरणचडगाईगुविलं' ॥ 4 ) अन्नो जीवो अन्नं सरीरं । तम्हा ते नो एवं उबलब्भंति' ।
1
5 ) अन्नं इमं सरीरं अन्नो जीवो त्ति निच्छयमईओ । दुक्खपरिकिलेसकरं छिंद ममत्तं सरीराओ' ॥
1) Uttaradhyayana-sutra XIX, also XXIX. 22.
2) Sūyagadam I. 1. 2. 31-22.
3 ) Bhatta-parinna, 86.
4 ) Mahāpratyākhyāna 37-40.
5 ) āyāramga I. 6. 2.
6 ) Uttarādhyayana sūtra XIII 23.
7 ) Mahāpratyākchayāna 13-16, 44.
8 ) Sūyagadam II. 1. 9. 29, p. 70, ed. P. L. VAIDYA, Poona 1928.
9) Tandula-veyaliya 100.
3