________________
नि० ५३१ ]
उपोद्घाते कारणद्वारम् 1
होति पविति णिवित्ती संजमे तव पावकम्म अग्गहणं । कम्मविवेगो य तथा कारणमसरीरता चेव ॥ ५२९||२५९७॥ कम्मविवेगो असरीरयाइ असरीरता अणावाचं । होतणवाधणिमित्तं अवेत मणाउलो णिरुयो ||५३०॥२५९८॥ णिरुत्ताए अयलो अयलत्ताए ये सासतो होति । सासतभावमुवगतो अन्नावा सुहं लभति ॥ ५३१ ॥। २५९९।।
तित्थकरो किं कारण गाहा षट् । अयं गोत्रशब्दः संज्ञायां वर्त्तते लोकप्रसिद्धेः । तथा च गोत्रस्खलित नायकस्य नायिकायाः प्रतिपक्षसंज्ञानात् विपर्यास इत्यर्थः । एवमत्रापि तीर्थकरनामेति यस्य संज्ञा तत् तीर्थकरना मगोत्रं कर्म - तीर्थ करनामसंज्ञमित्यर्थःतदनेन सामायिकभाषणेन वेद्यते क्षिप्यते । तीर्थकर नामकर्मक्षयस्य कारणमिदं सामायिकाभिधानम् । गौतमादयस्तु किं कारणं तत्सकाशे निशामयन्ति ? - शृण्वन्तीत्यर्थः । उच्यते-तं भगवदर्हदुच्चरितं सामायिक शब्दं श्रुत्वा तदर्थविषयं ज्ञानमुत्पत्स्यत इति सामायिकशब्दश्रवणं सामायिकज्ञानकारणमिति । एतद् गौतमादीनां प्रशस्तं भावकारणम् । तदपि च ज्ञानं "सुन्दरमं गुलभावाण उवलद्धी" । इयं चतुर्थी विभक्तिर्द्रष्टव्या । सुन्दरं शुभं मंगुलमशुभम् । ते शुभेतरग्रहणे[न] व्याख्याते || २५९४-९९॥ तित्थकरणामक मक्खयरस कारणमिण " जिणिन्दस्स | सामाइयाभिधाणं णाणस्स तु गोतमादीणं || २६००॥ तं पि सुभेतरभावोवलद्धिए सा पत्रित्ति-नियमाणं । एवं पेयं कमसो पुत्रं पुवं परणिमित्तं ॥ २६० ॥
शुभेतराश्च भावाश्च शुभेतरभावाः, तेषामुपलब्धिः शुभेतरभावोपलब्धिः । तदर्थं तन्निमित्तं तदर्थे चतुर्थी शुभेतरभावोपलच्यै, सा च सुन्दरमंगुलभावोपलब्धिः प्रवृत्तिनिवृत्तौ कारणम्- ज्ञात्वा सुन्दरे भावे प्रवृत्तिर्भत्रेत् मङ्गलाच्च भावान्निवृत्तिरिति यथासंख्यं निर्देशः । ते च सुन्दर-मङ्गुलप्रवृत्ति-निवृत्ती संयम-तपसोः कारणम्, संयम - तपसी पापकमग्रहणस्य कारणम्, कर्मविवेकस्य च यथासंख्येन । उक्तं च "संयमे अणण्यफले तवे घोदाणफले” । [व्याख्याप्रज्ञप्ति शतक २ उद्देशक ५ तुङ्गिकानगरी श्रावकसूत्रम् ] अणण्यो अनास्नवः - अनाश्रवः - कर्मानुपादानम् । वोदाणं "दो अवखण्डने "
१ "जय जे । २ रीरता जे त, रयाय हो हा । ३ ऽणबाहाए को हे म, बाहा दी हा । ४ वेयणोऽगा' को 'वेयणु भणा हे म । ५ यत्ता को हे त दी हा म । ६ए साजे । होई त । ८ ह्राज्ञावि - इति प्रतौ । ९ 'मिदं को हे त । १० 'दि को हे ।
७
Jain Educationa International
و
४९३
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org