________________
विशेषावश्यकभाष्ये
यच्च सम्यग्दृष्टेर्मतिज्ञानं मिथ्यादृष्टेरज्ञानमुक्तमतोऽपि न सम्यग्दृष्टिरन्यः (ज्ञः) । यच्चाहु:निसर्गसम्यग्दर्शनलाभकाले न श्रुतमस्ति परोपदेशाभावात् । तत्रापि परोपदेशः शब्दः । शब्दश्च द्रव्यश्रुतमात्रम् । न चेह द्रव्यश्रुतमधिक्रियते । किं तर्हि ? भावश्रुतम् । तच सम्यग्दृष्टं (ष्ट्यं) तं श्रुतज्ञानमिति वचनात् न निषिध्यते । मतिज्ञानसद्भावाच्च । यतो न मतिज्ञानं श्रुतज्ञानशून्यमस्ति तयोरन्योन्यानुगमवचनात् । पारिशेध्यात् ज्ञानविशेष एव सम्यक्त्वमिति ज्ञानग्रहणादागृह्यते, न लाभक्रमनियमात् । कथं पुनः ? यथावबोधात्मकत्वे मतेरनाकारत्वादवग्रहेहा ( है ) दर्शनम्, साकारत्वाच्चापायधारणे ज्ञानमुक्तमेवा (मेवम व्यवसायात्मकत्वेऽवायस्य शु (श्र )द्वानावगमाध्यवसायभेदात् सम्यक्त्वज्ञानभाव इति ॥ ११७१ ॥
२२४
ण लभति सिवं सुतम्मि विवन्तो अचरणो ति जं तस्स । tऊ यो समतो जय वर्द्धतोऽवेहिण्णा ॥ ११७२॥
ण ल० गाहा । इह यदादावुकं श्रुतज्ञानेऽपि हि जीवो वर्तमानो न मोक्षं लभते चरणशून्य इत्यस्य हेतुः - क्षायोपशमिकत्वादवधिज्ञानवत् ॥ ११७३॥
सक्किरियम्मि वि णाणे मोक्खो खयियम्मि ण तु खयोत्रसमे । मुक्त चं खयोवसमे ण तम्मि तो चरणसहिते वि ॥ ११७३ ॥ ७४ ॥ सक्कि० गाहा । इह क्रियासहायेऽपि ज्ञाने क्षायिक एव मोक्षो न क्षायोपशमिके | श्रुतज्ञानं च क्षायोपशमिकम्, अतस्तत्र न क्रियासहायेऽपि मोक्ष इति
॥ ११७३॥
जं सुतचरणेहिंतो खाइयणाणचरणाणि लभंति ।
ततो सिवं सुतं तो सचरणमिह मोक्खहेतु ति ॥ ११७४ ॥
जं सुत० गाहा । आह-यथेवं यदादावुक्तं श्रुतज्ञानेऽपि वर्तमानो न मोक्षं लभते यश्चरणविकल इति तद्विशेषणमनर्थकम् । उच्यते - क्षायोपशमिकज्ञानचारित्रभ्यां साक्षान्न मोक्षः, पारम्पर्यतस्तु श्रुतज्ञानचारित्राभ्यां क्षायिकज्ञानचारित्रलाभस्ताभ्यां मोक्षो यतस्तस्माच्छ्रुतं तत्समेतं मोक्षहेतुरिति ॥११७४॥
आहे व णिज्जिणे च्चिय कम्मे णाणं ति किंत्थं चरणेण । ण सुतं खयतो केवलणाणचरिताई खइयाई ॥ ११७५॥
। ४ आ ण नि
Jain Education International
१तो व विष्णा जे । २ तु जे । ३, चरणजुतेवि को थ जे । किं व त हे ।
For Private & Personal Use Only
५ किं
www.jainelibrary.org
