________________
२१२
विशेषावश्यकभाष्ये पञ्चमव्यवहारवत । अथवाऽव्युच्छेदनयाभिप्रायात्सूत्रमेव जीवितमुच्यते जीय ति प्राकृताभिधानात् ।।१११२--१११४॥
जिणभणितं 'चिय मुत्तं गणधरकरणम्मि को विसेसोऽत्थ । सो तदवेक्खं भासति ण तु वित्थरतो सुतं किं तु ॥१११५॥ अत्थं भासति अरहा मुत्तं गंथन्ति गणधरा णिउणं ।
सासणस्स हितहाए ततो मुत्तं पयत्तती ॥९२॥१११६॥
जिण० गाहा । अत्थं गाहा । आह्-ननु जिनोक्तिरेव सूत्रम् । गणधरसूत्रीकरणे कः प्रतिविशेषः ? उच्यते-स गणधरापेक्षयाऽल्पं भापत. न समस्तं द्वादशाङ्गग्रन्थराशिमितरजनसामान्यं किं त्वर्थ भापतेऽईन् । गणधरास्तु प्रवचनहितायोपनिबधन्ति ॥१११५-१६॥
णणु अत्योऽणभिलप्पो स कथं भासति ण सदरूयो सो।
सदम्मि तदुवयारो अत्थप्पञ्चायणफलम्मि ॥१११७॥
णणु गाहा । नन्वर्थी जीवादिरनभिलाप्यः, न शब्दात्मकस्तत्कथमसौ भापते ! उच्यते--शब्दार्थप्रत्यायनफलल्यादर्थोपचारं कृत्वोच्यतेऽर्थ भापते, यथाचारवचनत्वादाचार इत्यादि । अनेकवृत्तिश्वार्थशब्दस्तद्यथा
"व्यवहारे धने हेतौ फले शास्त्रप्रयोजने । आश्चर्ये साधने काले मोक्षे चार्थः प्रयुज्यते ॥" इह शास्त्रप्रयोजनवचनो अर्थशब्दः ॥१११७।।
तो मुत्तमेव भासति अत्थप्पञ्चायेगं ण णामऽत्थं । [७३-प्र०] गणधारिणो वि तं चिय 'करेन्ति को पतिविसेसोऽत्थ
॥१११८॥ तो मुत्त० गाहा । आह-यदि शब्द एवार्थप्रत्यायकोऽर्थस्ततोऽर्हन् सूत्रमेव भाषतेऽर्थप्रत्यायकम् , न नामार्थम् गणभृतोऽपि हि सूत्रमेवोपनिबन्नन्ति । कोऽनयोः प्रतिविशेषः ॥१११८॥
सो पुरिसौवेक्खाए थोवं भणति ण तु वारसंगाई ।
अत्थो तर्दवेक्खाए मुत्तं चिय गणधराणं तं ॥१११९॥ . - सो पुरि० गाहा । उच्यते-शब्दमात्रसामान्येऽप्यर्हन पुरुषापेक्षया ननूक्तमतिस्तोकं भापते, न तु द्वादशाङ्गम् । किन्वर्हद् द्वादशाङ्गसंक्षेपार्थमुत्पन्नध्रुवविगतपदत्र१ गिइ रिचय की हे । २ 'क्खो को । क्खे जे । ३ त्तेइ है। ४ असाप' को । ५ यणं त । ६ करिति को। ७ ‘सावि हे । ८ तदवि हे । ९ मभूतवि' -इति प्रतौ ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
