________________
१८०
विशेषावश्यकभाध्ये इद्द० गाहा । आह--इह यदि प्राप्तावसरम्, किमुच्यते निरुक्तादौ वक्ष्यते ? अथ निरुक्तादो वक्ष्यते, किमिहेति ! उच्यते-इह निक्षेपमात्रस्यावकाशः । स चोक्त एव नामादिः । निरुक्तौ तु तदर्थनिरूपणमिति ॥९५८॥
तो कीस पुणो सुत्ते सुत्तालावो तो ण तं णामं । इध पुण णामं णत्थं तव्वक्खाणं णिरुत्तीए ॥९५९।।
तो कीस गाहा । आह-यदि निस्तावव सामायिकमिति व्याख्यायते किं भूयः सूत्रेऽभिधीयत इति ! उच्यते-सूत्रे तु 'करोमि भदन्त सामायिकम्' इति सूत्रालापव्याख्यानम् । तन्न सामायिकनाम्नः । इह तु निक्षेपद्वारे सामायिकमिति शास्त्रनामादि न्यस्त निरुक्तौ निरूप्यत इति विशेषः ॥५.५९।।।
इध पुण कीस ण भण्णति जण्णिक्खेवो इमो स णिज्जुत्ती। णिज्जुत्ती वक्खाणं णिक्खेवो णासमेतं तु ॥९६०॥
इध गाहा। आह-इहैव किं न व्याख्यायते इति ? उच्यते-व्याख्यानस्येह निक्षेपद्वारे कोऽवसरः ! निरुक्तिस्तूपोद्घातव्याख्यानद्वारम् , अतस्तत्रोच्यते । निक्षेपस्तु नामादिन्यासमात्रमेवेति ॥९६०॥
गणु णिज्जुतिअणुगमे भणिता एसा विणासणिज्जुत्ती ।
सच्चमियं णिज्जुत्ती इयं तु णिक्खेवमेत्तस्स ॥९६१॥
णणु गाहा । आह-ननु निर्युक्ता(क्य)नुगमेऽभिहितेयमपि न्यासनियुक्तिः, यस्मादाह-निक्षेपनियुक्त्यनुगमोऽनुगतो [अनु० मू० १५५] यदधो निक्षिप्तमित्यत इहैव निक्षेपव्याख्या युक्तेति । उच्यते-सत्यमियं नियुक्तिरियं तु नामादिन्यासमात्रस्वरूपनिरूपणाय, न शेपार्थस्य । निरुक्तौ तु शब्दार्थादि विचार इति ॥९६१॥
णिक्खेवमेत्तमधवा अत्यवियारो य णासजुत्तीए ।
सांगतो अणिरुत्ते सुत्तप्फासम्मि सुत्तगतो ॥९६२।। णिक्खेव० गाहा । अथ चेह निक्षेपद्वारे सामायिकस्य नामादिन्यासमात्रमुच्यते । तदर्थनिरूपणमात्रमेव निक्षेपनियुक्तो। शब्दार्थादिविचारो निरुक्तौ । सूत्रस्पर्शने तु सूत्रार्थविचार एव, न सामायिकनाम्न इति । नामन्यासोऽभिहितः ।।९६२।। सूत्रन्यासो ऽधुना--
जो सुत्तपदण्णासो सो मुत्तालावयाण णिक्खेवो ।
इध पत्तलक्खणो सो णिक्खिप्पति ण पुण किं कज्जं ॥९६३॥ १ तं वक्खायं को हे। २ तत्र-इति प्रतो। ३ हितमियमपि-इति प्रतौ । ४ मित्येतत-इति प्रतो५ युकिश-इति प्रतों।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org