________________
१६६
विशेषावश्यकभाष्ये
सव्वणि ०
[० गाहा । निषेधवचनत्वे पुननशब्दस्य सर्वनिषेधो देशनिषेधो वा गम्यते । तत्र सर्वनिषेवे तावन्नोआगमतो भावश्रुतमिति सर्वश्रुतस्यानागमत्वप्रसङ्गः • स्यात्, अश्रुतस्य वा मत्यादेः श्रुतत्वप्रसङ्गः ||८८०||
देसणिसेधे सयलं णोआगमतो सुतं ण पावेज्ज । भिण्णं पित्र तं देसो चरणादीणं पसज्जेज्जो ॥१८८१ ॥
देसणि० गाहा । देशनिषेधे समस्तस्य श्रुतस्य नोआगमत्वं न स्यात्, तदेकदेशस्यैव स्यात् । भिन्नमपि वा तच्चरणादिभ्यश्चरणादिदेश एव स्यात्, ततश्च संकरैकत्वादिप्रसङ्गः स्यात् ॥ ८८१ ||
होज्ज व णोआगमतो सुतोवयुत्तो वि जंस देसम्म । उवयुज्जति ण तु सव्वे तेणायं मीसभावम्मि ||८८२ ॥
होज्ज गाहा । अथवागमतः श्रुतोपयुक्तोऽपि नोआगमश्रुतमेव स्यात् यतः स श्रुतैकदेश एवोपयुज्यते न सर्वत्र, सर्वत्र सर्वपदार्थिकसमयोपयोगाऽभावात् । तस्मान्मिश्रवचन एवायं नोशब्द इति ||८८२ ॥
Jain Education International
आह णणु मीसभावे णाभिहितो अभिहितो यणोसदो । देसे तदभावे दव्वे किरियायें भावे य ॥८८३॥
आह गाहा । आह - मिश्रभावे प्रतिपेधवचनो [नो]क्तो नोशब्दः । किं तर्हि ? देशप्रतिपेधादावुक्तो विवक्षितनोशब्दः देशे नोघटो घटैकदेशः । अन्यथा देशस्याघटत्वे तद्वत् सर्वदेशाघटत्वप्रसङ्गस्तद्वत् पटादीनामपीति शून्यतासक्तिः, एकदेशघटत्वे घटबहुत्वप्रसङ्गः । ततश्च संव्यवहाराभावः । अन्यवचनत्वे नोघटः पटादिस्तथा हि व्यपदेशसंव्यवहारदर्शनात् । घटैकदेशवचनादितरे च द्रव्ये | क्रियानिपेधवचनो नो पचति नो पक्तव्यमित्यादि । भावनिषेधवचनो नोशब्दः नो स्थीयतं इत्यादि ॥ ८८३ || सच्चमयं साति तवत्थवसेण सद्दविणियोगो । अमितत्थाय णिवाता जुज्जति तो मीसभावे वि ॥ ८८४ ॥
1
सच्च० गाहा | सत्यमयं देशप्रतिपेधादिवचनो नोशब्दः, तथाप्यर्थवशाच्छन्दविनियोग इत्यपरिमितार्थत्वाच्च निपातानां मिश्रवचनोऽपि युज्यत इति ॥ ८८४ ॥
१ जे । २ याए कोहे । याइ त । ३ व त । ४ भावम्मि त ।
1
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org