________________
१०३
अक्षरश्रुतविचारः । इधर्मक्खराधिकारो पण्णवणिज्जा य जेण तबिसयो।
ते चिंतिज्जंतवं कतिभागो सवभावाणं ॥४८५।।।
ण हि गाहा । इधमक्खराधिकारो गाहा । न हि न केवलमक्षरमेव सर्वपर्यायप्रमाणमुक्तं किन्तु "ज ए जाणइ से सव्वं जाणइ" [ आचा० श्रु० १ अ० ३ उ० ४] इत्यस्मादागमात् । सर्वमेव हि वस्तु [सर्व पर्यायम् । इह त्वक्षराधिकारादक्षरमुपदर्यते । यच्चाक्षराभिलापविषयाः प्रज्ञापनीयाः, त इह तेन प्रकारेण चिन्त्यते कतिथो भागः सर्वभावानामिति ॥४८४-४८५।।
पण्णवणिज्जा भावा वण्णाण सपज्जया ततो थोवा ।
सेसा परपज्जाया तोऽणंतगुणा णिरभिलप्पा ॥४८६।।
पण्ण० गाहा । यतो वर्णस्वपर्याया अभिलाप्या एव प्रज्ञापनीयाः, ततः स्तोकाः, अनभिलाग्याम्तेभ्योऽनन्तगुणाः परपर्यायत्वात् । यतः सर्वस्य वस्तुनः स्वपर्यायेभ्योऽनन्तगुणाः परपर्यायाः, अन्यत्राकाशात् । तस्य हि स्वपर्यायाणामनन्तभागः परपर्यायाः, सर्वतोऽनन्तत्वात् ॥४८६॥
णणु सव्वाकासपएसपज्जया वण्णमाणमादिहूँ ।
इह सव्वदचपज्जायमाणगहणं किमत्थै ति ? ॥४८७।।
णणु गाहा । आह-ननु सूत्रोपदिष्टमक्षरपर्यायपरिमाणमिदं "सव्वागासपएसम्गं सपएसहिं अगंतगुणियं पञ्जवागं अक्खरं लब्भइ" [नन्दी सू ० ७६]त्ति । इह तु सर्वव्यपर्यायपरिमाणमुच्यते तत्किममिति ॥४८७॥
योव ति ण णिदिवा इधरा धम्मत्थिकातिपज्जाया ।
के सपरपज्जयाणं भवंतु किं होतु वाऽभावा ॥४८८॥
थांब ति गाहा । उच्यते-स्तोकत्वान्न सूत्रे धर्मास्तिकायादिपर्याया निर्दिष्टाः साक्षात् , अर्थतस्तु जे एगं जाणइ से सव्वं जाणइ” [आचा० १.३.४.इत्यस्मादागमादक्षरस्य परपर्यायतायामवरुद्धचन्ते । अन्यथा हि ते स्वपरपर्यायाणां के स्युः ? किन्नु खलु [अभावतामापद्यते ? अथवा काम[म] स्यानन्तगुणिताः प्रदेशास्तेऽपि तत्रैवावरुद्धयन्त इति ॥४८८॥
किमणंतगुणा भणिता जमगुरुलहुपज्जया पदेसम्मि ।
एक्के कम्मि अणंता पण्णत्ता वीतरागेहि ॥४८९॥ १ इहकल को हे । । तं . वग-इति प्रती। ३ जाया को है। ४ किमिच्छंति त। ५ 'पज्जवक्खरं शिफज्जइ' इति नन्दोपाठः । थोवं ति जे। को। ७ होतु वाऽभावो को हे।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org