________________
विशेषावश्यकभाष्ये
ग्रहणसमयव्यवधानात् सान्तरव्यपदेशः, यतो न यस्मिन्नेव ग्रहणं तस्मिन्नेव तद्द्रव्यनिसर्ग इति ॥ ३६७॥
GO
आह-ययेवं ग्रहणमपि निसर्गापेक्षया सान्तरमित्यस्तु । न, ग्रहणस्य स्वतन्त्रत्वाद्, निसर्गस्य च ग्रहणतन्त्रत्वात् । यस्मात् —
णिसिरिज्जति णाऽगहितं गहणन्तरितं ति संतरं तेणं । णणिरंतरं 'ति ण 'समयं न जुगवमिति' होन्ति पज्याया ॥ ३६८ ॥ णिसिरि० गाहा । नागृहांत निसृज्यत इत्यतोऽवश्यं ग्रहणव्यवहितं निसजैनं न निरन्तरमिति न ग्रहणसमकालमित्यर्थः || ३६८ ||
गणं मो[ २५ द्वि] क्खो भासा समयं गहणिसिरणं च दो समया । होन्ति जहणम्मरतो ठंतस्स वॅ विइयसमयम्मि || ३६९ ||
गहणं गाहा । इह वाग्दत्र्याणां ग्रहणमेकसमयं जघन्यतस्तथा विमोक्षो भाषा च ग्रहणविसर्गश्च समयइयं द्वितीयसमये त्रियमाणस्यावतिष्ठमानस्य चेति ॥ आह - ननु विमोक्षमात्रमेव भाषा किमस्याः पृथग् ग्रहणमिति उच्यते - पृथग्ग्रहणादेतदेव ज्ञाप्यते - भाय्यमाणा भाषेति विमोक्षमात्रमेव भाषा न, ग्रहणमुभयं चेति ॥ ३६९ ॥ गहणं मोक्खो भासा गहणणिसग्गो य होन्ति उक्कोसं । अन्तोमुहुत्तमेत्तं पयत्तभेएण भेओ सिं ॥ ३७० ॥
गणं गाहा । ग्रहणं विमोक्षो भाषा ग्रहणं विसर्गश्चेति पृथक् प्रकर्षेणान्तर्मुहूतमुक्तम् । तत्रासमये ग्रहणमेव, अन्त्ये विमोक्ष एव, मध्यमेषूभयमिति सर्वत्र चल्पिमहाप्राणप्रयत्नभेदात्कालभेद इति || ३७० || इह यदपदिश्यते मेध्यमसमये तूभयमित्र ब्रूमःगणत्रसम्गपत्ता परोप्परविरोहिणो कहं समए ।
समए दो उवओोगा ण "होन्ति किरियाण को दोगे ३०१ ||
•
गहण० गाहा । *ग्रहण विसर्गप्रयत्नावत्मनः परस्परविरोधिनावेकसमये कथं स्यानाम् उच्यते अप्रतिपेधात् । खल्वेकसमये नैकक्रियानिषेध उक्तः, * कर्मादानविसर्गक्रियावत्, उत्पादव्ययक्रियैककालवत्, ध्याने च युगपद्योगत्रयोपदेशादिति ॥ ३७१ ॥ १ण को । २ समयमजु जे । ३ मिह हो को हे त । ४ जहृष्णं तरओ तं तस्स हे को। ण्णं तरती तं तस्स त । णमुक्रतो उतस्स जे ५ स वि जे । स च है । सव ति त ६ सग्गा जे हे को। ७ हणं वि - इति प्रतौ । ८ त्र बाल्यप्रा- इति प्रतौ । ९ प्रथ-स इति प्रतौ । १० होउन त को हे। * चिह्नान्तर्गतः पाठः प्रतौ पुनरावृत्तः । ११ नोवा - इति प्रतौ ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org