________________
54
advice to prince Nami by his retiring father before he makes over the charge of the kingdom to the former. The poet here exhorts the prince to avoid the company of the wicked people and always associate with the good in the following words :
इह हि तावदात्मनीनेन सर्वेणापि कुलीनेन गुरूपदेशसारसर्वस्वं द्वयमिदमवधारणीयम् । खलजनस्य परीहारः, सजनस्य च स्वीकारः, सततमेव विधातव्य एव । खलो हि हताशो यस्मादुल्लक इव दोषैकप्रियः सन्तमसन्तं सवितारमपि मन्यते। न हीनः पूर्णमण्डलोऽपि सन्तापमकृत्वाऽस्तमयते । यश्चक्षुरादिमान् स न खलोपकरणपरो भवति । नखलक्षितश्रीकता नरेन्द्रेण प्रजानां करशाखानां च विधेया । सवैश्वानरो यो मां समासाध सस्नेहमतिपरिचितमपि कं नोपतापयति । न च प्रतिभासमानोऽपि शुनः पिशुनः पुनरितरः । नापितोऽपकारकोऽपि साधुः साधुनापितोपकारको मन्यते । पिशुनेनापि शुनेनादेरपि न गुणः कण्ठगतप्राणेनाऽपि गृह्यते । ततो वत्स ! साधुनामाननेनापि पुरस्कृता संहतिर्महते गुणाय । After having dwelt, in a similar vein, on the necessity of sailing safe of the haughtiness of youth, seven evil addictions like gambling, meat-eating, drinking, taking to harlots, stealing and seducing other's wives, the pcet sums up the central idea of the instruction in the following verse, viz.,
राज्यं वृद्धिमुपैति येन दधते येन प्रजास्ताः श्रियो धर्मो येन न हीयते न विरमन्त्यन्ते च मुक्तिस्पृहा । कीर्तिर्येन दिगङ्गनाश्रियमलङ्कतुं समुज्जम्भते श्रद्धेय तदवश्यमेव भवताऽनुष्ठेयमप्यादरात् ॥"
The poet has seized a fit opportunity for introducing the principal points of his practical religious tenets just after the murderous opslaught on the prince who is about to die, and Madanarekha proceeds to save his last moments in order to enable him rid his mind of trans-existentially harmful feelings of anger and revenge. Her implorations to the prince to set aside indignation, pride, attachment, pretentions and yearnings for worldly pleasures, reach a poetic height in the following verse beautifully couched in a metaphor from gardening :
क्षान्तिच्छायाऽतिरम्या रुचिररुचियुता नम्रतापल्लवश्रीः हृधामोदा च शश्वत्कृतसकलफला स्वच्छतापुष्पलीला ।
36. 37.
Op. cit.. pp. 138-140. Op. cit., p. 146. vs. 349.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org