________________
प्रद्युम्नकुमार-चुपई
उपयु
जबुद्वीपना भरतक्षेत्रमा अयोध्या नगरोमां निषध राजा राज्य करतो हतो. तेने बे पुत्रो हता, तेमां नळ उत्तन पुरुष हतो अने कूबर नीच अने कपटी हतो.
आ नळराजा कुंडिननगरना भीमराजानी पुत्री दवदंती साथे परण्यो हतो. अन्यदा निषध राजाए नळने राज्य पर अने कूवरने युवराजपद उपर स्थापन करीने व्रतग्रहण कयु. नळना राज्यमां सर्व सुखी हता, पण तेनो अनुज बंधु कूबर नळना हमेशां छिद्रो ज शोधतो. नळराजाने द्यूत प्रत्ये विशेष आसक्ति हती ए जाणीने '९ आ नळ पासेथी सर्व पृथ्वी द्यूत रमीने जीती लडे' एवा नठारा आशयथी नळने द्यूत रमवाचं आमंत्रण आप्यु. नळराजा यत रमवा बेठा. तेमां ते सर्व राज्य हारी बेठा. दवदंतीए नळराजाने घणु रोक्या पण ते रोकाया नहि. छेवटे ते पोताना राज्य साथे दवदंतीने पण हारी गया, त्यारे कूवरे तेने पोतार्नु राज्य छोडी देवानो आज्ञा करी. नळराजा जवा लाग्या एटले दवदंती पण तेनी पाछळ जवा लागी. ए जोई कूबरे तेने रोकी अने भयंकर शब्दो वडे पोताना अंतःपुरने अलंकृत करवानें कहयु'. पण मंत्री इत्यादिना समजाव्याथी तेणे दवदंतीने जवा दीधी त्यारबाद नळ-दवदंतीए वनवास वेठतां अनेक कष्टो सहन कर्या अने नळे पाछा अयोध्या आवी कूबर साथे द्यूत रमी पोतान राज्य पाछु मेलव्यु.'
उपर्युक्त कथामां नाना भाईनो मोटा भाई प्रत्येनी ईर्ष्यानो वृत्तान्त छे, असे नानो भाई पोतानी भाभी प्रत्ये आसक्ति सेवेछे. पण नेमि राजर्षि नो कथामां मोटो भाई नाना भाईनी स्वरूपवान पत्नीने जोई, तेने पोतानी करवा नाना भाईनी हत्या करे छे एवी कथा पण निरूपाई छे. कथानो टू कसार आ प्रमाणे छे.
अवन्तीदेशमां सुदर्शन नामना नगरमा मणिरथ नामे राजा हतो. तेनो नाना भाई युगबाहु युवराजपद उपर हतो. तेने मदनरेखा नामनी अति स्वरूपवान स्त्री हती. मदनरेखाने नीरखीने मणिरथ राजा कामातुर थयो अने तेने वश करवा निरंतर दासी द्वारा पुष्प, तांबूल इ० मोकलवा लाग्यो 'आ तो जेठनी प्रसादी छे'-एम मानी मदनरेखा ते ग्रहण करवा लागी.
एकदा राजाना कहेवाथी दासीए मदनरेखा पासे राजानी इच्छा जगावी गरे मदनरेखाए शीलनो महिमा समजावी राजाए आवु अयोग्य वचन न कहेवा, दासीने जगाव्यु. दासीए राजाने ज्यारे आ बात जगावी त्यारे रागलुब्ध राजाए नाना भाईने मारी नाखी, मदनरेखाने कबजे करवोनो विचार कर्यो.
एक वखत युगबाहु अने मदनरेखा उद्यानमां क्रीडा करी रात्रिअ पण त्यां ज कदलीगृहमां सूई रह्यां. ते अवसर जोईने गुप्त रीते राजाए खड़ग लई, कुलमर्यादानु उल्लंघन करी, कदलोगृहमां
सी नाना बंधुनो शिरच्छेद कर्यो. ते ज वखते मदनरेखा जागृत थई. तेणे राजानु कुकृत्य जोयु, छतां मौन रहीने मरण पामतां युगबाहुने सुवचनो संभळाव्या. युगबाहु मरण पामी पांचमा देवलोकमां गयो.
१. राज्यलोभ ए भाई प्रत्येनी इल्नु कारण छे. केटलीकवार ए लोभ भाईने भाईनी हत्या
करवा सुधी असंयमी बनावी दे छे. इतिहासमां औरंगझेबनो दाखलो मोजुद छे. तेमां
औरंगझेबे पोताना दारा, सूजा अने मुराद नामना भाईओनी हत्या करी, राज्यगादो
मेळवा हती एम कहेवाय छे. २. 'उपदेशप्रासाद'-कर्ता श्री विजय लक्ष्मीसूरि. गु. भाषांतर. श्री जेन धर्म प्रसारक सभा,
भावनगर, स्तंभ चोथो, व्याख्यान ५२मु, पृष्ठांक २५० गु. भाषां. त्रीजी आवृत्ति
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org