Page Text
________________
कीकृत्य "स्तोत्रसमुच्चयः" इति नाम विधाय मुद्रणार्थ संप्रेषितवन्तः । एतेषां च ये खभवनगतानि स्तोत्राण्यर्पितवन्तस्तेषां चोपकारपरम्परास्मिन् जगतीतले सूर्याचन्द्रमसवत् सदैव सोज्वलं विजयतामित्याशास्यते ।
अधुना स्तोत्रसमुच्चयगतानां श्लोकानां गुणधर्ममुद्दिश्य यथामति विवेचनं क्रियते। तत्र कानिचित् स्तोत्राणि संस्कृत, प्राकृत, शूरसेनी, मागधी, पैशाची, फारसीति पदसु भाषासु सम्यग्ग्रथितानि । शब्दचित्रं, अर्थचित्रम् , शब्दाक्षरयमकम् , अनुलोमप्रतिलोमपादानीति चित्रविचित्ररचितानि, मुरज-गोमूत्रिका-सर्वतोभद्रेति चन्धाश्चापि तत्र तत्र रमणीयतया विराजन्ते।
"चमत्कृतिजनकत्वं वा लोकोत्तराहादकारकत्वं वा रसात्मकं वा काव्यं" इत्यादि काव्यशब्दानुशासनं काव्यालंकारधुरीणेन मम्मटमहाशयेन सर्वविश्रुते 'काव्यप्र. काशा ख्यालंकारशास्त्रे, पण्डितराजराजतिलकेन जगन्नाथेन च रसविद्रजयिनि "रसगङ्गाधरे' च निदर्शितम् । तदनुसारेणात्रत्याः केचित् श्लोकाः श्रोतृनध्येति॒श्चापि 'विगलितवेद्यान्तारन् विधायानन्दैकरसे नूनमान्दोलयतीत्येतत्प्रत्याययितुमेकं श्लोकमुदाहरिष्येः
कान्तं तवेश नयनद्वितयं विलोक्य कारुण्यपूर्णपयसा भरितं सरोवत् । मल्लोचने हरिणवञ्चपले चिराय
सन्तोषपोषणमितां भवदाहतप्ते ॥१॥ एवमेव विभावानुभावस्थायीभावजा रसा अपि केषुचित् श्लोकेषु दृश्यन्ते। निम्नलिखितश्लोके प्रत्यक्षरदृग्गोचरीभवद्वीरो रसः, 'योधानां निष्कोषखड्गानां खण. खणायमानध्वानैश्चाकर्णान्ताकृष्टानां धनुषां टणत्कारैश्च संकुलिते रणाङ्गणे वयं खयमेव वर्तामहे' इत्यनुभवमनुभावयत्यस्मान् । तद्यथा-दोर्दण्डात्तगदाभिचूर्णितवृहन्मातङ्गकुम्भोच्छलत्
रक्तस्रोतसि खड्गलूनसुभटोद्यन्मुण्डचण्डावनौ । नृत्यन्नव्यकबन्धभीषणतरे शस्त्राभिघातो रे युद्धे ते स्मरणादू वृणोति विजयश्रीः प्राणिनं देव सा॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002626 |
| Book Title | Stotrasamucchaya |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chaturvijay |
| Publisher | Pandurang Javji |
| Publication Year | 1928 |
| Total Pages | 320 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Worship |
| File Size | 10 MB |