Page Text
________________
इतिहास और परम्परा]
त्रिपिटकों में निगण्ठ व निगण्ठ नातपुत्त : मूल पालि
५११
भिक्खुसते हि पावं अनुप्पत्तो पावायं विहरति चुन्दस्य कम्मारपुत्तस्स अम्बबने" ति । अथ खो पावेय्यका मल्ला येन भगवा तेनुपसङ्कमिंसु, उपसङ्कमित्वा भगवन्तं अभिवादेत्वा एकमन्तं निसीदिसु । एकमन्तं निसिन्ना खो पावेय्यका मल्ला भगवन्तं एतदवोच - " इध, भन्ते, पावेय्यकानं मल्लानं उब्भतकं नाम नतं सन्थागारं अचिरकारितं होति अनज्भावुत्थं समणेन वा ब्राह्मणेन वा केनचि वा मनुस्सभूतेन । तं च, खो, भन्ते, भगवा पठमं परिभुञ्जतु । भगवता पठमं परिभुत्तं पच्छा पावेय्यका मल्ला परिभुञ्जस्सन्ति । तदस्य पावेय्यकानं मल्लानं दीघरत्तं हिताय सुखाया" ति । अधिवासेसि खो भगवा तुम्हीभावेन ।
I
अथ खो पावेय्यका मल्ला भगवतो अधिवासनं विदित्वा उट्ठायासना भगवन्तं अभिवोदत्वा पदक्खिणं त्वा येन सन्थागारं तेनुपसङ्कमिंसु, उपसंकमित्वा सब्बसन्थरि सन्थागारं सन्थरित्वा भगवतो आसनानि पञ्ञात्वा उदकमणिकं पतिट्टपेत्वा तेलप्पदीपं आरोपेत्वा येन भगवा तेनुपसङ्कमिंसु; उपसङ्कमित्वा भगवन्तं अभिवादेत्वा एकमन्तं अट्ठसु । एकमन्तं ठिता खो ते पावेका मलया भगवन्तं एतदवोचु - "सब्बसन्यरिसन्थतं, भन्ते, सन्थागारं I भगवतो आसनानि पञ्ञत्तानि, उदकमणिको पतिट्ठापितो, तेलपदीपो आरोपितो । यस्स दानि, भन्ते, भगवा कालं मञ्ञती" ति ।
अथ खो भगवा निवासेत्वा पत्तचीवरमादाय सद्धि भिक्खुसङ्घेन येन सन्थागारं तेनुपसङ्कमि ; उपसङ्कमित्वा पादे पक्खालेत्वा सन्थागारं पविसित्वा मज्झिमं थम्भं निस्साय पुरत्थाभिमुखो निसीदि० ।। अथ खो भगवा पावेय्यके मल्ले बहुदेव रति धम्मिया कथाय सन्दस्सेत्वा समादपेत्वा समुत्तेजेत्वा सम्पहंसेत्वा उय्योजेसि - "अभिक्कन्ता खो, वासेट्ठा, रत्ति । यस्स दानि तुम्हे कालं मञ्ञथा" ति । "एवं, भन्ते" ति खो पावेय्यका मल्ला भगवतो पटस्त्वा उट्ठापासना भगवन्तं अभिवादेत्वा पदक्खिणं करवा पक्कमिंसु ।
अथ खो भगवा अचिरपक्कन्ते सु. पावेय्य केसु मल्लेसु तुम्हीभूतं भिक्खुसङ्घ अनुविलोकेत्वा आयस्मन्तं सारिपुत्त' आमन्तेसि - “विगतथिनमिद्धो खो, सारिपुत्त, भिक्खुसङ्घो । पटिभातु तं सारिपुत्त, भिक्खुनं धम्मी कथा । पिट्टि मे आगिलापति । तमहं आयमिस्सामी" ति । "एवं, भन्ते" ति खो आयस्मा सारिपुत्तो भगवतो पच्चस्सोसि । अथ खो भगवा चतुग्गुणं सङ्घाटि पञ्ञात्वा दक्खिणेन परसेन सीहसेय्यं कप्पेसि, पाढे पादं अच्चाधाय, सतो सम्पजानो, उट्ठानसं मनसि करित्वा ।
निगण्ठा भिन्ना भण्डनजाता
तेन खो पन समयेन निगण्ठो नाटपुतो पावायं अधुनाकालङ्कतो होति । तस्स कालङ्किरियाय भिन्ना निगण्ठा द्वेधिकजाता भण्डनजाता कलहजाता विवादापन्ना अञ्ञमञ्ञ मुखसत्तीहि वितुदन्ता विहरन्ति - "न त्वं इमं धम्मविनयं आजानासि, अहं इमं धम्मविनयं आजानामि । किं त्वं इमं धम्मविनयं आजानिस्ससि ! मिच्छापटिपन्नो त्वमसि, अहमसि सम्मापटिपन्नो | सहितं मे, असिहतं ते । पुरेवचनीयं पच्छा अवच, पच्छावचनीयं पुरे अवच । अधिचिणं ते विपरवत्तं । आरोपितो ते वादो । निग्गहितो त्वमसि । चर वादप्पमोक्खाय । निब्ठेहि वा सचे पहोसि" ति । वधो येव खो मजे निगण्ठेसु नाटपुत्तियेसु वत्तति । येपि निण्ठस्स नाटपुत्तस्स सावका गिही ओदातवसना ते पि निगण्ठेसु नाटपुत्तियेसु निब्बिन्नरूपा
Jain Education International 2010_05
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002621 |
| Book Title | Agam aur Tripitak Ek Anushilan Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nagrajmuni |
| Publisher | Concept Publishing Company |
| Publication Year | 1987 |
| Total Pages | 744 |
| Language | Hindi |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & History |
| File Size | 15 MB |