________________
फ्र
(४३) उत्तरऽज्झयणं (चउत्यं मूलसुत्तं) अ. ७,८,९
ॐ ॐ ॐ ॐ ॐ ॐ ॐ ॐ ॐ ॐ
पण्णवओ ठिई । जाणि जीयंति दुम्मेहा ऊणे वाससताउए ॥ १३ ॥ १९२. जहा य तिण्णि वणिया मूलं घेतूण निग्गया । एगोत्थ लभते लाभं एगो मूले आओ ||१४|| १९३. एगो मूलं पि हारेत्ता आगओ तत्थ वाणिओ। ववहारे उवमा एसा एवं धम्मे वियाणह ॥ १५॥। १९४. माणुसत्तं भवे मूलं लाभो देवगई भवे । मूलच्छेदेण वानर-तिरिक्त्तणं धुवं ॥ १६ ॥। १९५. दुहओ गई बालस्स आवई वहमूलिया । देवत्तं माणुसत्तं च जं जिए लोलयासढे ||१७|| १९६. तओ जिए सई होइ दुविहं दोग्ग गए। दुल्लहा तस्स उम्मग्गा अद्धाए सुचिरादपि ||१८|| १९७. एवं जिए सपेहाए तुलिया बालं च पंडियं । मूलियं ते पवेसंति माणुस जोणिमिति ते ||१९|| १९८. वेमायाहिं सिक्खाहिं जे नरा गिहि-सुव्वया । उवेति माणुसं जोणि कम्मसच्चा हु पाणिणो ॥ २०॥ १९९. जेसिं तु विउला सिक्खा मूलियं ते अइच्छिया । सीलवंता सवीसेसा जंति देवयं ||२१|| २०० एवमद्दीणवं भिक्खु अगारिं च वियाणिया । कहं णु जिच्चमेलिक्खं जिच्चमाणो न संविदे ||२२|| २०१. जहा कुसग्गे उदगं समुद्देण समं मिणे । एवं माणुस्सगा कामा देवकामाण अंतिए ||२३|| २०२. कुसग्गमेत्ता इमे कामा सन्निरुद्धम्मि आउए । कस्स हेउं पुरेकाउं जोगक्खेमं न संविदे ? ॥२४॥ २०३. इय कामाऽणियट्टस्स अत्तट्ठे अवरज्झई। सौच्चा नेयाउयं मग्गं अं भुज्जो परिभस्सई ||२५|| २०४. इह कामाऽनियट्टस्स अत्तट्ठे नावरज्झई । पूइदेहनिराहेणं भवे देवे त्ति मे सुयं ॥ २६ ॥ इड्डी जुई जसो वण्णो आउं सुहमणुत्तरं । भुज्जो जत्थ मणुस्सेसु तत्थ से उववज्नई ||२७|| २०६. बालस्स पस्स बालत्तं . अहम्मं पडिवज्जिया । चेच्चा धम्मं अहम्मिट्टे नरए उववज्जई ||२८|| २०७. धीरस्स पस्स धीरत्तं सव्वधम्माणुवत्तिणो । चेच्चा अधम्मं धम्मिट्ठे देवेसु उववज्जई ||२९|| २०८. तुलिआण बालभावं अबालं चेव पंडिए । चइऊण बालभावं अबालं सेवई मुणि ||३०|| त्ति बेमि ॥ ★★★ ॥ एलइज्जं समत्तं ॥ ७॥ ★★★ ८ अट्ठमं काविलीयं अज्झयणं ★★★ २०९. अधुवे असासयम्मी संसारम्मि दुक्खपउराए । किं नाम होज्ज तं कम्मगं जेणाहं दोग्गइं न गच्छेज्जा ? || १ || २१०. विजहित्तु पुब्वसंजोगं न सिणेहं कहिचि कुव्वेज्जा । असिणेह सिणेहकरेहिं दोस-पओसेहि मुच्चए भिक्खू ||२|| २११. तो पाण- दंसणसमग्गो हियनिस्सेसाए य सव्वजीवाणं । तेसिं विमोक्खणट्ठाए भासई मुणिवरो विगयमोहो ||३|| २१२. सव्वं गंथं कलहं च विप्पजहे तहाविहं भिक्खू । सव्वेसु कामजाएस पासमाणो न लिप्पई ताई ||४|| २१३. भोगामिसदोसविसण्णे हियनिस्सेसबुद्धिवोच्चत्थे । बाले य मंदिए मूढे बज्झई मच्छिया व खेलम्मि || ५ || २१४. दुपरिच्चया इमे कामा नो सुजा अधीरपुरिसेहिं । अह संति सुव्वया साहू जे तरंति अतरं वणिया व || ६ || २१५. समणा मु एगे वदमाणा पाणवहं मिया अजाणता । मंदा निरयं गच्छति बाला पावियाहिं दिट्ठीहिं ॥ ७॥ २१६. न हु पाणवहं अणुजाणे मुच्चेज्जा कयाइ सव्वदुक्खाणं । एवायरिएहिं अक्खायं जेहिं इमो साहुधम्मो पण्णत्तो ॥८॥ २१७. पाणे य नाइवाज्जा से समिए त्ति वुच्चई ताई । तओ से पावगं कम्मं निज्जाइ उदगं व थलाओ || ९ || २१८. जगनिस्सिएहिं भूएहिं तसनामेहिं थावरेहिं च । नो तेसिं आरभे दंडे मणसा वयस कायसा चेव ॥ १०॥ २१९. सुद्धेसणाओ नच्चा णं तत्थ ठवेज्ज भिक्खू अप्पाणं । जायाए घासमेसेज्जा रसगिद्धे न सिया भिक्खाए || ११|| २२०. ताणि चेव सेवेज्जा सीयपिंडं पुराणकुम्मासं । अदु वक्कसं पुलागं वा जवणट्ठा वा निसेवए मंथुं ॥ १२ ॥। २२१. जे लक्खणं च सुविणं च अंगविज्जं च जे पउंजंति । न हु ते समणा वुच्वंति एवं आयरिएहिं अक्खायं ॥ १३॥ २२२. इह जीवियं अनियमेत्ता पब्भट्ठा समाहिजोगेहिं । ते कामभोगरसगिद्धा उववज्जति आसुरे काए || १४ || २२३. तत्तो वि य उव्वट्ठित्ता संसारं बहुं अणुपरिति । बहुकम्मलेवलित्ताणं बोही होई सुदुल्लहा तेसिं ॥ १५ ॥ २२४. सिणं पि गो इमं लोयं पडिपुन्नं दलेज्ज एक्स्स । तेणावि से संतुस्से इइ दुप्पूर इमे आया ।। १६ ।। २२५. जहा लाभो तहालाभो लाभा लोभो पवई । दोमासकयं कज्जं कोडीए वि न निट्ठियं ॥ १७ ॥ २२६. नो रक्खसीसु गिज्झेज्ना गंडवच्छासु णेगचित्तासु । जाओ पुरिसं पलोभित्ता खेलंति जहा व दासेहिं ।। १८ ।। २२७. नारीसु नो पगिज्झेज्जा इत्थी विप्पजहे अणगारे । धम्मं च पेसलं नच्चा तत्थ ठवेज्न भिक्खू अप्पाणं ।। १९ ।। २२८. इति एस धम्मे अक्खाए कविलेणं च विसुद्धपन्नेणं । तरिहिंति जे उ काहिति तेहिं आराहिया दुवे लोग ||२०|| ति बेमि ॥ ★★★ ॥ काविलीयं समत्तं ॥ ८ ॥ ★★★ ९ नवमं नमिपव्वज्जाअज्झयणं ★★★ २२९. चइऊण देवलोगाओ उववण्णो माणुसम्मि लोयम्मि ।
श्री आगमगुणमंजूषा- १६४५
(६)