________________
२०
भगवतीचूर्णिः विप्पयोगपरिणतपोग्गलेहिं णवरं, एगिदियाण फासो । बेइंदियाण जीहा-फासा । तेइंदियाण, घाणि-जिब्भि फासा । चरिंदियाण चक्खु-घाणि-जिन्भि-फासं । पंचिंदियाणस्स य चक्खु-घाणि-जिब्भि(सोत्त)फासिंदियाणि वत्तव्वाणि । एतानि चेव हाणाणि शरीर-इन्द्रिय-मिश्राणि भाणियब्वाणि । जस्स जति इंदिय सरीरा संभवंति सव्वक्कं सिद्धतेसु चउत्थातो दंडतो एताणि चेव ठाणाणि इंदिय, वण्ण, रस, गंध, फासेहिं चारिजति । अपजत्त-सुहुम-पुढविक्का० एगेंदियादीणि सव्वसिद्धंताणि, तहा सरीर, वण्ण, मिस्साणि एतानि चेव ठाणाणि । तहा इंदिय, वण्ण, मिस्साणि तहा तिहिं विसेस्सितेहिं मिस्साणि सव्वाणि ठाणाणि चारिजंति । एवं णव ठाणा पयोगसहिताणि । उहियमहादंडए चारिताणि जहा, तहा मीसापदमवि पंचविहभेदादियं सव् णेज्जा । मिस्साभिलावेण पयोगपरिणामं जहा वीससापरिणतो वण्ण, गंध, रस, गंध, संठाणेसु सवियप्पभेदेसु परोप्परं चारिजंति पण्णवणाए । जहा एगं द्रव्यं उदाहरणं केच्चा चारेतियानीं। वीससा पयोगपरिणामो तिविहो-मण, वइ, काय । मणप्पयोगो चउहा-सच्चामो० असच्चामोस० एक्कक्को छव्विहो-आरंभ, अणारंभ, सारंभ, असारंभ, समारंभ, असमारंभ । संकप्पो संरंभो, परियावकरो भवे समारंभो, उद्दवतो आरंभो । सव्वे णयाणं विसुद्धाणं एवमेत्थ चउवीसं भेदा । कायो सत्तविहो-ओराल, ओरालमीस, वेउवि, वेउब्विमीस, आहार, आहारमीस, कम्मयए भाणिय सरीराणि एगेंदिएसु भेदेसु चारेजा जहासंभवं । एवं मीसपदमवि मणादिसु सव्वभेदेसु णेयं । वीससापरिणतो वण्ण, गंध, रस, फाससट्टाणेसु मीसामीसभेदेण जीवा परित्ति पाणि-पादो दव्वाणि मग्गेज्जा । पयोगमीस वीससा ठाणेसु मण, वति, काय, आरंभादिसु य सरीरेसु तिसु छन्भेदा । चतुसु दस एयारंभ सरीरेसु दो दव्वाणि तिण्णि य चारेयव्वा । सव्वाणिं पि सेसदंडएसु संभवतो चारेतव्वाणि । एवं संखेज्जासंखेजाणं ताणि दव्वाणि तिसु चउसु पंच छ सत्त ठाणेसु स एग दुग तिग चउक्कग संजुत्तेसु णेज्जा सव्व ठाणेसु ॥ अट्ठमे पढमो ।
जच्चेव तिरिय-मणुया असीति विसेसा तेच्वेव देवेसु अपज्जत्ता लब्भंति । जीवपदे णाणअण्णाणा । णेरइयपदे तिण्णि अण्णाणा, दो अण्णाणा । तत्थ समुच्छिमअसण्णिणो जाव अपज्जत्तत्तापजत्ता ताव दु अण्णाणी । पजत्तीभावं गताणि णाणी । एते य असुर-वाणमंतरेसु लब्भंति । तत्थ संभवतो लक्खणं जोएज्जा । गतिग्गहणं निग्गय-अपविठ्ठयं अंतरालवायगं गामंतरालमिव । जीए गतीए उववजिउकामो तीए णाणवेदनमारभवे आउय-वेयणसमणंतरमेव य भवट्टाहणं ठाणं संपत्तं दरिसगं तत्थ य पज्जत्तादिभेदो भाणियव्वो ।
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org