________________
अनुक्रमणिका भधिकरणादीनां कर्मत्वादिविधायकवचनस्या
अर्द्धर्चादिषु त्रिलिङ्गत्वाभावप्रकाशनेनैकार्थत्वनियथार्थत्वकथनम् ७६९ ४ रसनम्
७७४ ४ अत्र प्रयोगप्रदर्शनम्
| एकस्य त्रिलिङ्गता दृष्टेत्याशङ्कनम् कालभावविषयायथार्थत्वाभिधानम्
दर्शनमात्रेण प्रतिपत्यनौचित्याभिधानम् शब्दार्थयोर्वाच्यवाचकत्वाभावसाधनम्
एकस्य त्रिलिङ्गत्वानुपपत्तिसाधनम् द्रव्यक्षेत्रकालभावविषयविसंवादवृत्तत्वहेतुः
क्रियाया भावत्वासिद्धिरिति रूपणम् पुष्यस्य देवविशेषविषयनक्षत्रतारासामान्यार्थत्वा
विभिन्नलिङ्गकनानाशब्दोपन्यसनस्य प्रकृतानौपयिभिधानम्
कत्वाभिधानम् तदर्थवर्णनं घटविशेषदृष्टान्तेन
तदुपन्यासस्य पर्यायनयानभीष्टत्वोक्तिः तदर्थे महाभाष्यकृवचनोपन्यासः
भूत्यादिशब्दानामेकार्थत्वाभावप्रतिपादनम् तद्वचनव्याख्यानम्
विशेषे सामान्यार्थातिदेशस्य निराकरणम् पर्यवसितार्थप्रकाशनम्
, १४ एतत्पूर्वपक्षभावना सदृष्टान्तमसाधुत्वाभिमतानां शब्दानां साधुता
पुरुषविशेषविषयः पुष्यो नक्षत्रतारासामान्यार्थेप्रकाशनम्
___ नातिदिश्यत इत्युक्तेर्निरसनम् आपो दारा इत्यादावाचार्येण विवक्षापृच्छनम्
" १७
विशेषो घटोऽर्थसामान्यार्थेन विशेष्यत इत्यस्यापि अवयवबहुत्वापेक्षं बहुवचनमिति वादिना प्रकाशनम् ७७१
निरसनम् तद्व्याख्यानम् घटादीनामपि नित्यबहुवचनान्तत्वापादनम्
देवदत्तविषयपुष्यस्य नक्षत्राचनतिदेश्यतासाधनम् , १८
विपक्षे बाधकाभिधानम् विपक्षे घटवदपशब्द एकवचनान्तत्वापादनम्
तद्विषयाभावेऽपि गोण्या गवादेरिव पुरुषोऽपि अस्यैव भूलकृव्याख्यानम्
पुष्यनक्षत्रतारादिनातिदिश्यत इत्याशङ्कनम् लिङ्गविषयविशेषप्रयोगासाधुत्वाभिधानम्
७७६ तटादौ केन हेतुना लिङ्गभेद इति पर्यनुयोगः ७७२ १
वाच्यगतं संवादिनमथं ब्रुवन् शब्दः साधुरित्युत्तर
विधानम् महाभाष्यकृवचनोपदर्शनपूर्वकं स्थितिप्रसवसंस्त्यानविशेषविषयत्वोक्तिः
पुष्यनक्षत्रादिशब्दा आपो दारा इत्यादिशब्दास्तटस्तटीवचनव्याख्यानम्
त्यादिशब्दाः तथा नेत्यभिधानम्
" १२ तटादौ विषयविशेषाभावोपपादनम्
इमं द्रव्यग्रन्थमन्यत्रापि अतिदिशतीति वर्णनम् वादिना तत्र विषयविशेषोपपादनम्
व्याकरणे पदवाक्यान्वाख्यानस्य कल्पितनिमित्त
धर्माश्रयेण भवनमित्याशङ्कते लिङ्गभेदप्रयोजकविशेषाभावप्रकाशनम् स्थितिप्रसवादीनां परस्परात्मकत्वापादनपूर्वक तटादौ
तदर्थस्पष्टीकरणम् लिङ्गाभावसाधनम्
७७३ १
निमित्तधर्माभावे उपदेशासम्भव इत्यभिधानम् ७७७ १ तटादीनामलिङ्गत्वादसत्त्वापादनम्
क्रियाव्युत्पत्त्यादिभेदेन व्याख्यानसम्भव इति अक्रियाव्ययत्वे सत्यलिङ्गत्वादिति हेतुवर्णनम्
निरूपणम् भवतापि मनिराकरणपरेण तटादीनां त्रिलिङ्गत्वं
क्रियाभेदकारकभेदप्रदर्शनम् व्यवस्थापितमेवेत्याशङ्कनम्
स्थानिकार्यातिदेशनप्रदर्शनम् लिङ्गव्यवस्थापनहेत्वभावकथनम्
क्रियाकारकभेदयोराचार्यव्याख्या प्रसवाद्यभ्युपगमेऽपि तटादीनां सदा च्यात्मकत्वे
प्रकारान्तरेण व्याख्यानम् नैकलिङ्गत्वाभावप्रतिपादनम्
, १७ अन्यप्रकारेण व्याख्या पर्वतनदीभवनविषयत्वात् त्रिलिङ्गताशनम्
अनेकार्थैकशब्दाभ्युपगमेन लिङ्गाद्यभेदेऽर्थाधिगतिपुमादिभिन्नबह्वाधेकलिङ्गत्वादिति तन्निरासः , ३ प्रकाशनम्
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org