________________
अन्तः सदैव जिन ! यस्य विभाव्यसे त्वं, भव्यैः कथं तदपि नाशयसे शरीरम्। एतत्स्वरूपमथ मध्यविवर्तिनो हि,
यद्विग्रहं प्रशमयन्ति महानुभावाः ।।१६।। यहाँ विग्रह शब्द के दो अर्थ हैं-एक शरीर तथा दूसरा उपद्रव। आशय यह है कि जिस शरीर का आधार ले करके भव्य पुरुष आपका ध्यान करते हैं उस शरीर को आप क्यों नाश कर देते हैं ? जिस शरीर में आपका ध्यान किया था, आपको चाहिए था कि उसकी रक्षा करते किन्तु आपने उससे विपरीत ही किया। अर्थात् वह प्राणी अशरीरी (शरीर-मुक्त) बन जाता है। दूसरे पक्ष में इसका भाव है-महापुरुष जहाँ बीच में मध्यस्थ होते हैं, उनके विग्रह-कलह शांत हो ही जाते है।
અહીં વિગ્રહ શબ્દનાં બે અર્થ છે - એક શરીર અને બીજું ઉપદ્રવ. આશય એ છે કે જે શરીરનો આધાર લઈને ભવ્ય પુરૂષ આપનું ધ્યાન ધરે છે, તે શરીરનો આપ કેમ નાશ કરો છો? જે શરીરે આપનું ધ્યાન કર્યું હતું, આપે તેની રક્ષા કરવી જોઈતી હતી, પરંતુ આપે તેનાથી વિપરીત કર્યું. અર્થાત તે પ્રાણી અશરીરી (શરીર-મુક્ત) બની જાય છે. બીજા પક્ષમાં તેના ભાવ છે - મહાપુરુષ જ્યાં મધ્યસ્થ હોય છે, તેમના વિગ્રહ-કલહ શાંત થઈ જાય છે..
O Jina ! Why does the bodies of the righteous devotees in this world get destroyed ? The bodies that are instrumental in their meditation on your image. Indeed, when great men become mediators all sources of ambiguity and duality or mundane debate and dispute are rooted out or eliminated.
चित्र-परिचय
जैसे महापुरुष जहाँ मध्यस्थ होते हैं, वहाँ विग्रह (कलह) मिट जाता है।
उसी प्रकार शरीर से प्रभु का ध्यान किया और साधक उस शरीर से ही मुक्त हो जाता है । (मानव देह को मुक्ति का माध्यम माना है।)
Jain Education International 2010_03
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org