SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 118
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ 109 आवश्यक हारिभद्रीया बहुवि संजम सो उवेक्खाए ॥ १८ ॥ पाए सागारिएसुं अपमजित्तावि संजमो होइ । ते चैव पमजंते असागारिए संजमो होइ ॥ १९ ॥ पाणेहिं संसप्तं भतं पाणमहवावि अविसुद्धं । उवगरणपत्तमाई जं वा अइरित होजाहि ॥ २० ॥ परिवणविही अद्दु संजमो भवे एसो । अकुसलमणवइरोहे कुसलाण उदीरणं जं तु ॥ २१ ॥ मणवइसंजम एसो काए पुणे जं अवस्सकज्र्जमि । गमणागमणं भवई तओवउत्तो कुणइ संमं ॥ २२ ॥ तबज्जं कुम्मस्सव सुसमाहियपाणिपायकायस्स । हवई य कायसंजमो चिडंतस्सेव साहुस्स || २३ || अष्टादशप्रकारे अब्रह्मणि- अब्रह्मचर्ये सति तद्विषयो वा प्रतिषिद्धकरणादिना प्रकारेण योऽतिचारः कृत इति क्रिया पूर्ववत्, तत्राष्टादशविधाब्रह्मप्रतिपादनायाह सङ्ग्रहणिकारः- भोराहियं च दिवं मणवइकारण करणजोपुणं । अणुमोयणकारवणे करणेणऽहारसावंभं ॥ su व्याख्या - इह मूलतो द्विधा भवति - औदारिकं तिर्यग्मनुष्याणां दिव्यं च भवनवास्यादीनां शब्दस्य व्यव हितः सम्बन्धः, मनोवाक्कायाः करणं त्रिधा, योगेन त्रिविधेनैवानुमोदनकारापणकरणेन निरूपितं, पश्चानुपूर्व्योपम्यासः, १ बहुविधेषु संयम एष उपेक्षायाः ॥ १८ ॥ पादौ लागारिकेषु श्रप्रमाज्यपि ( अप्रमृजत्यपि ) संयमो भवति । तावेव प्रमार्जयति असागारिके संगमो भवति ॥ १९ ॥ प्राणिभिः संसकं भक्तं पानमथवाऽप्यविशुद्धम् । उपकरणपात्रादि यद्वाऽतिरिक्तं भवेत् ॥ २० ॥ तत् परिष्ठापनविधिनाऽपहृत्य संयमो भवेदेषः । अकुशलमनोवाचोरोधे कुशलयोरुदीरणं यत्तु ॥ २१ ॥ मनोवाक्संयमाचेतौ काये पुनर्यदवश्यकार्ये । गमनागमनं भवति तदुपयुक्तः करोति सम्यक ॥ २२ ॥ तद्वर्ज कूर्मस्येव सुसमाहितपाणिपादकायस्य । भवति च कायसंयमस्तिष्ठत एव साधोः ॥ २३ ॥ अब्रह्माष्टादशविधं भवति, इयं भावना - औदारिकं स्वयं न करोति मनसा ३, नान्येन कारयति मनसा ३, कुर्वन्तं नानुमोदते मनसा ३, एवं वैक्रियमपि । प्राकृतशैल्या छान्दसत्वाच्चैकोनविंशतिभिर्ज्ञाताध्ययनैरिति वेदितव्यं, पाठान्तरं वा - ' एगूणवीसाहिं णायज्झयणेहिंति' एवमन्यत्रापि द्रष्टव्यं क्रिया पूर्ववत्, ज्ञाताध्ययनानि ज्ञाताधर्मकथान्तर्वर्तीनि तान्येकोनविंशति अभिधानतः प्रतिपादयन्नाह सग्रहणिकारः उत्तिण संघांडे, अंडे कुम्मे य सेलेए । तुबे य रोहिणी मली, मांगंदी " चंदिमा इय ॥ १ ॥ दावेवे उद्गणाएँ, मंडे तेथेली इय । नंदिफैंले भवरेंका, ओयने" सुंसु पुंडेरिया ॥ २ ॥ गाथाद्वयं निगदसिद्धं । विंशतिभिरसमाधिस्थानैः क्रिया प्रावदेव तानि चामूनि - देवदवचारऽपमैज्जिय दुपमज्जियैइरित सिज्ज असणए । राइणियपरिभासिय थे भूओवधाई य ॥ १ ॥ संजणकोर्हणो पिट्ठिमसिएँ"भिक्खऽभिक्खमोहारी । अहिकरेंणकरोईरण अकालज्झायकारी या ॥ २ ॥ ससरक्पाणिपाए संकरो कलह कारी य । सूप्पमाणभोती वीसइमे एसणसमिए ॥ ३ ॥ गाथात्रयम्, अस्य व्याख्या - समाधानं समाधिः- चेतसः स्वास्थ्यं मोक्षमार्गेऽवस्थितिरित्यर्थः, न समाधिरसमाधिस्तस्य स्थानानि - आश्रया भेदाः पर्याया असमाधिस्थानान्युच्यन्ते, देवदवचारि दुयं दुयं निरवेक्खो वच्चंतो इहेव अप्पाणं पडणादिणा असमाहीए जोएइ, अन्ने य सन्ते बाधते १ तारी द्रुतं दुतं निरपेक्षो वजन इहैवात्मानं पतनादिनाऽसमाधिना योजयति अन्यांश्च सत्वान् बाध्यमानान् असमाहीए जोएइ, सत्तवहजणिएण य कंमुणा परलोएवि अप्पाणं असमाहीए जोएइ, अतो द्रुत २ गन्तृत्वमसमाधिकारणत्वादसमाधिस्थानम्, एवमन्यत्रापि यथायोगं स्वबुद्ध्याऽक्षरगमनिका कार्येति, अपमज्जिए ठाणे निसीयणतुयट्टणाइ आयतो अप्पाणं विच्छुगडंकादिणा सत्ते य संघट्टणादिणा असमाहीए जोएइ, एवं दुपमजिएवि आयरंतो, अइरित्ते सेजाआणिएत्ति अइरित्ताए सेजाए घंघसाठाए अण्णेवि आवासेंति अहिगरणाइणा अप्पाणं परे य असमाहीए जोएइ आसणं- पीढफलगाइ तंपि अइरित्तमसमाहीए जोएइ, रायणियपरिभासी राइणिओ-आयरिओ अण्णो वा जो महल्लो जाइसुयपरियायादीहिं तस्स परिभासी परिभवकारी असुद्धचित्तत्तणओ अप्पाणं परे य असमाहीए जोयइ, थेरोवधाई धेरा-आयरिया गुरवो ते आयारदोसेण सीलदोसेण य णाणाईहिं उवहणति, उवहणंतो दुट्ठचित्तत्तणओ अध्याणमण्णे य असमाहीए जोएइ, भूयाणि एगिंदिया ते अणट्ठाए उवहणइ उवहणंतो असमाहीए जोएइ, संजलणोत्ति मुहुत्ते २ रूसइ Jain Education International १ असमाधिना योजयति, सत्त्ववधजनितेन च कर्मणा परलोकेऽपि आत्मानमसमाधिना योजयति १, अप्रमार्जिते स्थाने निषीदनत्वग्वर्तनाचाचरन् आत्मानं वृश्चिकदंशादिना सश्वांश्च संघट्टनादिनाऽसमाधिना योजयति २, एवं दुष्प्रमार्जितेऽप्याचरन् ३, अतिरिक्तशय्वासनिक इति अतिरिक्तार्या शय्यायां घट्ट(बृहत् ) शालायां श्रन्येऽन्यावासयन्ति अधिकरणादिनाऽऽत्मानं पर्राबासमाधिना योजयति, आसनं पीठफलकादि तदप्यतिरिक्तमसमाधिना योजयति ४, रानिक परिभाषी रात्रिकः- आचार्यः अन्यो वा यो महान् जातिश्रुतपर्यायादिभिः तस्य परिभाषी - पराभवकारी अशुद्धचित्तत्वात् आत्मानं परांश्रासमाधिना योजपति '९, स्थविरोपघाती स्थविरा:- आचार्याः गुरवः तान् आचारदोषेण शीलदोषेण च ज्ञानादिभिरुपहन्ति, उपन्नन् दुष्टचित्तत्वादात्मानं परं असमाधिना योजयति भूता एकेन्द्रियाः तान् अनययोपहन्ति उपन्नन् असमाधिना योजयति, संज्वलन इति मुहूर्त्ते २ रुष्यति For Private Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.002522
Book TitleAgam 40 Mool 01 Aavashyam Sutra Niryukti Part 02
Original Sutra AuthorHaribhadrasuri, Bhadrabahuswami
Author
PublisherBherulal Kanhiyalal Kothari Religious Trust
Publication Year
Total Pages260
LanguageSanskrit
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_aavashyak
File Size12 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy