Agam 40 Mool 01 Aavashyam Sutra Niryukti Part 01

SR No.: 002521
Original Sutra Author: Haribhadrasuri, Bhadrabahuswami
Publisher: Bherulal Kanhiyalal Kothari Religious Trust
Total Pages: 340
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_aavashyak
File Size: 14 MB

Page 240

मावश्यक हारिभद्रीयवृत्तिः
--
॥२२९॥ देवभावेण विभासा ५ । 'सुविणए' त्ति-एगेण कप्पडिएण सुमिणए चंदो गिलितो, कप्पडियाण कथितं, ते भांतिसंपुण्णचंद मंडलसरिसं पोवलियं लभिहिसि, लद्धा घरच्छादणियाए, अण्णेणवि दिडो, सो व्हाइऊण पुष्कफलाणि गहाय सुविणपाढगस्स कधेति, तेण भणितं -राया भविस्ससि । इत्तो य सत्तमे दिवसे तत्थ राया मतो अपुत्तो, सो यणिबिण्णो अच्छति, जात्र आसो अधियासितो आगतो, तेण तं दद्दूण हेसितं पदक्खिणीकतो य, ततो विलइओ पुढे, एवं सो राया जातो, ताहे सो कप्पडिओ तं सुणेति, जधा - तेणऽवि दिट्ठो एरिसो सुविणओ, सोत्रि आदेसफलेण किर राया जातो, सोय चिंतेति वच्चामि जत्थ गोरसो तं पिबेत्ता सुवामि, जाव पुणो तं चैव सुमिणं पेच्छामि, अत्थि पुण सो पेच्छेना १, अवि य सोण माणुसातो ६ । 'चक्क'त्ति दारं, इंदपुरं नगरं, इंददत्तो राया, तस्स इडाणं वराणं देवीणं बावीसं पुत्ता, अण्णे भगति - एकाए वेव देवीए पुत्ता, राइणो पाणसमा, अण्णा एक्का अमवधूया, सा परं परिणितेण दिट्ठेलिया,
१ देवप्रभावेण विभाषा ५। स्वप्नक इति, एकेन कार्पटिकेन स्वमे चन्द्रो गिहितः, कार्यटिकेभ्यः कथितं, ते भणन्ति-संपूर्णचन्द्रमण्डलसदर्शी पोलिकां लप्स्यसे, लब्धा गृहच्छादनिक्या, अन्येनापि दृष्टः, स खात्वा पुष्पफलानि गृहीत्वा स्वप्तपाठकाय कथयति, तेन भणितं- राजा भविष्यसि । इतश्च सप्तमे दिवसे तत्र राजा मृतोsपुत्रः, स च निर्विष्णस्तिष्ठति यावदश्वोऽध्यासितः ( ऽधिवासितः ) आगतः, सेन तं दृष्ट्वा द्वेषितं प्रदक्षिणीकृतश्च ततो विलगितः पृठे, एवं स राजा जानः, तदा स कार्यटिक स्तत् शृणोति, यथा-तेनापि दृष्ट ईदृशः स्वप्नः, स स्वादेशफलेन किल राजा जातः, स च चिन्तयति प्रजामि यत्र गोरसम्नं परवा स्वतिमि यावत्पुनस्तमेव स्वयं प्रेक्षयिष्ये, अस्ति पुनः स प्रेक्षेत ? अपि च स न मानुष्यात् ६ । चक्रमिति द्वारम् इन्द्रपुरं नगरम्, इन्द्रदत्तो राजा, तस्येष्टानां वराणां देवीनां द्वाविंशतिः पुत्राः, अन्ये भणन्ति - एकस्या एव देव्याः पुत्राः, राज्ञः प्राणसमाः, अन्या एकाऽमात्यदुहिता, सा परं परिणयता दृष्टा, सा अण्णता कता रिजहाता समाणी अच्छति, रायणा य दिडा, का एसत्ति ?, तेहिं भणितं तुम्भे देवी एसा, ताहे सो ताए समं रतिं एकं वसितो, सा य रितुण्हाता, तीसे गन्भो लग्गो, साथ अमच्चेण भणिएल्लिता - जया तुमं गन्भो आहूतो भवति तदा ममं साहिज्जसु ताए तस्स कथितं - दिवसो मुहुत्तो जं च रायाएण उल्लवितं सातियंकारो, तेण तं पत्तए लिहितं, सो सारवेति णवण्हं मासाणं दारओ संजातो, तस्स दासचेडाणि तद्दिवसं जाताणि, तंजहा-अग्गियओ पतओ हुलियो सागरो य, ताणि यं सहजातगाणि, तेण कलायरियस्स उवणीतो, तेण लेहाइताओ गणियप्पहाणाओ कलाओ गाहितो, जाहे ताओ गाहिंति आयरिया ताधे ताणि तं कहुंति घाउल्लेति य, पुत्रपरिश्चएणं ताणि रोडंति, तेण ताणि ण वेव गणिताणि, गहिताओ कलाओ, ते य अण्णे बावीसं कुमारा गाहिज्जंता तं आयरियं पिहंति अवयणाणि य भणंति, जति सो आयरिओ पिट्टेति ताहे गंतूण मातृणं साहति, ताहे ताओ तं आयरियं खिंसंति-कीस आहणसि ?, किं सुलभाणि
१ साम्यदा कदाचित् ऋतुखाता सती तिष्ठति, राज्ञा च दृष्टा, कैवेति ?, तैर्भणितं - युष्माकं देव्येषा, तदा स तया सह रात्रिमेकामुषितः, सा च ऋतुखाना तस्या गर्भो खनः, सा चामात्येन भणितपूर्वा-यदा तच गर्भ उत्पन्नो भवति तदा मक्षं कथयेः, तथा तस्मै कथितं दिवसो मुसों पच राशोलतं सत्यङ्कारः, तेन तत्पत्रे लिखितं स संरक्षति, नवसु मासेषु दारकः संजातः, तस्य दासचेटास्तद्दिवसे जाताः, तद्यथा-अभिः पर्वतो बाहुलिकः सागरन, ते च सहजाताः तेन कलाचार्यायोपनीतः तेन लेखादिका गणितप्रधानाः कला प्राहितः, यदा ता प्राहयत्याचार्यांस्तदा ते तं निन्दयन्ति व्याकुलयन्ति च पूर्वपरिषयेन ते तिरस्कुर्वन्ति तेन ते नैव गणिताः, गृहीताः कलाः, ते चान्ये द्वाविंशतिः कुमारा प्रामाणास्तमाचार्य पियन्ति अवचनानि च भणन्ति, यदि स आचार्यः पिढति तदा गरवा मातृभ्यः कथयन्ति तदा ताः तमाचार्य हीलयन्ति ( उपालभन्ते ) कथमाहंसि?, किं सुलभानि
पुत्त जम्माणि?, अतो ते ण सिक्खिता । इओ य महुराए पचयओ राया, तस्स सुता णिबुती णाम दारिया, सारो अलंकिया उवणीता, राया भणति-जो तव रोयति भत्तारो, तो ताए भणितं - जो सूरो वीरो विक्कतो सो मम भत्ता होउ, से पुण रज्जं दिजा, ताधे सा तं बलवाहणं गहाय गता इंदपुरं नगरं, तस्स इंददत्तस्स बहवे पुत्ता, इंददत्तो तुट्ठो चिंते
अहं अण्णेहिंतो राईहिंतो को तो आगता, ततो तेण उस्सितपडागं नगरं कारितं, तत्थ एक्कमि अक्खे अट्ठ चक्काणि, सिं पुरतो धिइल्लिया ठविया, सा अच्छिम्मि विंधितवा, ततो इंददत्तो राया सन्नद्धो णिग्गतो सह पुत्तेहिं, सावि कण्णा सबालंकारभूसिया एगंमि पासे अच्छति, सो रंगो ते य रायाणो ते य दंडभडभोइया जारिसो दोवतीए, तत्थ रण्णो जेडो पुत्तो सिरिमालीणाम कुमारो, सो भणितो- पुत्त ! एस दारिया रज्जं च घेत्तत्रं, अतो विंध एतं पुत्तलियंति, ताधे सोऽकतकरणो तस्स समूहस्स मज्झे धणुं चेव गेण्हित्तुं ण तरति, कहऽविऽणेण गहितं, तेण जतो वच्चतु ततो वच्चतुति मुक्को
१ पुत्रजन्मानि ?, अतस्ते न शिक्षिताः । इतश्च मथुरायां पर्वतो राजा, तस्य सुता निर्वृतिर्नाम दारिका सा राज्ञेऽलङ्कृतोपनीता, राजा भणति वस्तुभ्यं रोचते भर्त्ता स, ततस्तया भणितं यः शूरो वीरो विक्रान्तः स मम भर्त्ता भवतु, स पुना राज्यं दद्यात्, तदा सा तद्बलवाहनं गृहीत्वा गता इन्द्रपुरं नगरं, तस्येन्द्रदत्तस्य बहचः पुत्राः, इन्द्रदत्तस्तुष्टश्चिन्तयति - नूनमहमन्येभ्यो राजभ्यो लष्टस्तत भागता, ततस्तेनोच्छ्रितपताकं नगरं कारितं, तत्रैकस्मिन् अक्षे (अक्षाटके) अष्ट चक्राणि, तेषां पुरतः शालभञ्जिका स्थापिता, साऽक्ष्णि वेधितव्या, तत इन्द्रदत्तो राजा सन्नद्धो निर्गतः सह पुत्रैः, साऽपि कन्या सर्वालङ्कारभूषितैकस्मिन् पार्श्वे तिष्ठति, स रङ्गः ते च राजानस्ते च दण्डभटभोजिका यादृशो द्रौपद्याः, तत्र राज्ञो ज्येष्ठः पुत्रः श्रीमाली नाम कुमारः, स भणितः पुत्र ! एषा दारिका राज्यं च ग्रहीतव्यम्, अतो विभ्यनां शालभञ्जिकां इति, तदा सोऽकृतकरणः तस्य समूहस्य मध्ये धनुरेव महीतुं न शक्नोति, कथमप्यनेन गृहीतं, तेन यतो व्रजतु ततो व्रजस्थिति मुक्त: * पएसे प्र.