Page Text
________________
ज्ञान बिन्दुप्रकरणस्य संपादककृत टिप्पणानि ।
ज्ञान बिन्दुमधीयानानुपकर्तुमलं भवेत् । तादृग्विचारसामग्री टिप्पणैरुपनीयते ॥
ॐ
$
पृ० १. पं० ५. 'स्वपरावभासकः ' - प्र० मी० भा० पृ० १३० । न्यायकु० पृ० १७५-१८९ । पृ० १. पं० ८. 'केवल' - तुलना - ' उभयावरणाईओ
केवलवरणाणदंसणसहावो'
विशेषा० गा० १३४१ ।
पृ० १. पं० १०. 'तं च स्वभावम्' - तुलना - " इह यद्यपि केवलज्ञानावरणीयं कर्म ज्ञानलक्षणं गुणं सर्वात्मना हन्तुं प्रवर्तते तथापि न तत् तेन समूलं हन्तुं शक्यते, तथास्वभाषत्वात् " - इत्यादि - कर्मप्र० म० पृ० ११ A
10
"इह केवलज्ञानावरणीयं कर्म ज्ञानलक्षणं गुणं सर्वात्मना हन्तुं प्रवर्तते तथापि न तेन स समूलघातं हन्तुं शक्यते तथास्वभावत्वात् । यथा अतिबलेनापि जीमूतपटलेन दिनकररजनिकरकरनिकरतिरस्कारेऽपि सर्वथा तत्प्रभा नावरीतुं शक्यते । अन्यथा प्रतिप्राणिप्रसिद्धदिन रजनीविभागाऽभावप्रसङ्गात् । उक्तं च
"सु वि मेघसमुदए, होइ पहा चन्दसूराणं ।”
Jain Education International
ततः केवलज्ञानावरणीयेनावृतेऽपि सर्वात्मना केवलज्ञाने यः कोऽपि तद्गतमन्दविशिष्टविशिष्टतर प्रभारूपो ज्ञानैकदेशो मतिज्ञानादिसंज्ञितः, तं यथायोगं मतिश्रुतावधिमनःपर्यायज्ञानावरणानि नन्ति, ततस्तानि देशघातीनि ।” पञ्चसं० म० प्र० गा० १८ पृ० १२६ ।
पृ० १. पं० ११. 'सव्वजीवाणं' - "इयमत्र भावना - - निबिडनिबिडतरमेघपटलैराच्छादितयोरपि सूर्याचन्द्रमसोर्नैकान्तेन तत्प्रभानाशः संपद्यते, सर्वस्य सर्वथा स्वभावापनयनस्य " कर्तुमशक्यत्वात् । एवमनन्तानन्तैरपि ज्ञानदर्शनावरण कर्म परमाणुभिरेकैकस्यात्मप्रदेशस्याssवेष्टितपरिवेष्टितस्यापि नैकान्तेन चैतन्यमात्रस्याप्यभावो भवति ततो यत् सर्वजघन्यं तन्मतिश्रुतात्मकम् अतः सिद्धोऽक्षरस्यानन्ततमो भागो नित्योद्घाटितः ।” नन्दी० म० पृ० २०२ A।
तुलना - "हवदि हु सव्वजहण्णं णिच्चग्वाडं णिरावरणं । " - गोम० जी० गा० ३१९ पृ० १. पं० १७. 'शास्त्रार्थत्वात् ' - " ननु कथमसंभवो यावता मतिज्ञानादीनि स्वस्वावरणक्षयोपशमेऽपि प्रादुष्ष्यन्ति, ततो निर्मूलस्वस्वावरणविलये तानि सुतरां भविष्यन्ति, चारित्रपरिणामवत् । उक्तं च
" आवरणदेसविगमे जाइ वि जायंति महसुयाईणि । आवरणसव्वविगमे कह ताइ न होंति जीवस्स ॥"
15
For Private & Personal Use Only
25
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002518 |
| Book Title | Gyanbindu Prakarana |
| Original Sutra Author | Yashovijay Upadhyay |
| Author | Sukhlal Sanghavi |
| Publisher | ZZZ Unknown |
| Publication Year | 1942 |
| Total Pages | 244 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Philosophy |
| File Size | 13 MB |