Page Text
________________
[षष्ठः सर्ग:]
देवानन्दमहाकाव्यम्। . सपदि सौरमहो वद नाम्बुजं न महतामहताः कचनारयः ॥५२॥ धनवतां नवताण्डवकारिणां ध्वनिलयानिलया मुरजावले । जलधरभ्रमनृत्यकृतक्रमस्वरमयूरमयू रमणीयताम् ॥५३॥ अनुपदं नु पदं सुगुरौ श्रिते परविभा रविभासुरभूषणैः। असिचयैः सिचयैरिव मान्मथैः रुरुचिरे रुचिरेक्षणविभ्रमाः ॥५४॥ अनवमं नवमङ्गलमाश्रिते खजनभोजनभोगरसार्पणे।। समथुरा मधुरा निदधे सुधानिरसनै रसनैरवृर्थार्थता ॥५५॥ जगति सद्गुरुकीर्तिभिरुज्ज्वले न रुचिता रुचिता किल मौक्तिकी। तदरतेरिव हृद्विवरं दधौ परिभवोऽरिभवो हि सुदुःसहः ॥५६॥ उपवनात् पवनाश्च ववुः शुभाः सुषमया खमयाद् विशदप्रभाम् । भृशमये ! समयेऽत्र रसाश्रये न कमलं कमलम्भयदम्भसि ॥ ५७ ॥ चरमतीर्थकृतोऽजनि नामभृत् तदपराह्वयसूरिपदोत्सवे। श्रुतंतदीरितकोमलगीतकः समैनृणामढणामतनोद दशाम् ॥ ५८॥ भवनमेव न मे गुरुरेतु किं वरवधूरवधूततयेतिगी। उपगतेऽस्य रुचिं निपपौ घनध्वनिमिषेऽनिमिषेक्षणमग्रतः ॥ ५९॥ इति यतिक्षितिपालपदोत्सवे वसुकृतैः सुकृतैर्जनितं यशः। कुलगिरी जगुरुन्मददेवताः सततगास्ततगानगिरोऽलिभिः ॥ ६॥ निजपदे स्वविनेयनिवेशनादनुययावथ सूरतिबन्दिरे।
10
15
१ 'सौरम्-' सूरेः इदं सौरम् । पक्षे प्रभाते सूर्यतेजः चन्द्रम् | ११ 'चरमतीर्थ-' चरमाहन्नाम जन्मनि वर्धमान-नाम इत्यर्थः अक्षिपत् । 'हे जन !' इति अध्याहारात् वं वद। .
तस्यैव जिनस्य अपरनाम 'वीर' इति, तन्नाम्नः सूरिपदोत्सवे। २'महताम्' महताम् अरयः क्वचन अहता न ।
१२ 'श्रुत-' श्रुतानि तस्य सूरेः ईरितानि उक्तानि गीतानि ३'जलधर-' जलधरस्य भ्रमेण नृत्ये कृतो यः क्रमेण खरो | येन सः। यैस्तादृशा मयूरा यत्र तत् ।
१३ 'समनृणाम्' सर्वनराणाम् 'अनृणाम्' ऋणरहिताम् । ४'-अयुः' अयुः प्रापुः रम्यताम्-रमणीयताम् ।
१४ 'वरवधू-' किंभूता वरवधूः? इतिगीः इतीति किम् ? किं ५ 'रुचिरेक्षण-' स्त्रियः।
गुरुमै भवनं न एतु । ६ 'समधुरा' तुल्यविभागेन मधुरा रुचिरा।
१५ 'घनध्वनि-' घनानां ध्वनिस्पर्धने उपगते प्रत्यासन्ने अस्य ७ 'सुधानि-' सुधाया निरसनं पराकरणं येभ्यस्तैः । 'रसनै-' गुरोः कान्ति निपपौ सादरं ददर्श । “मिषं व्याजे स्पर्धने च" इति "रसनं ध्वनिते वादे" इति अनेकार्थः [ है. अने० सं० कां०३ । अनेकार्थः [है. अने० सं० कां० २ श्लो० ५५५] श्लो. ३९४]
१६ 'अनिमिषे-' न निमिषति इति अनिमिषम् ईदृक् ईक्षणं ८'-अवृथार्थता' यथार्थता अशनै जनैर्निदधे ।।
यत्र कर्मणि। ९ 'मौक्तिकी' मौक्तिकी रुचिता कान्तिभावः न शोभिता।। १७ 'अलिभिः' अलिभिः अम्भोरसैः ततगानगिरः देवताः । अत एव अरतेः दुःखात् हृद्विवरं छिद्रे धत्ते स्म ।
“अलिः सुरापुष्पलिहोरम्भोरसेऽम्लवेतसे" इति अनेकार्थः [है. १० 'सुषमया' शोभया।
अने० सं० कां० २ श्लो० ४६३ ] अलिभिरिव इति लुप्तोपमा ।
armananamannaurinarianarnirmaarwwwwauranamannarAAAM
1 मा० ष० स० श्लो० ४३ चतुर्थः चतुर्थतया । 2 मा० ष० स० श्लो. ४४ चतुर्थः चतुर्थतया । 3 मा०प० स० श्चो०४६ चतुर्थः चतुर्थतया । 4 मा०प० स० श्लो. ४७ चतुर्थः चतुर्थतया । 5 मा०प० स० श्लो. ४५ चतुर्थः चतुर्थतया ।
6 मा० ष० स० श्लो० ४८ चतुर्थः चतुर्थतया ।
7 मा० ष० स० श्लो० ४९ तृतीयः तृतीयतया । माघे 'गीतक' इति विसर्गविहीनम् ।
8 मा० ष० स० श्लो० ४९ चतुर्थः चतुर्थतया । 9 मा० ष० स० श्लो० ५० चतुर्थः चतुर्थतया ।
| SR No. | 002517 |
| Book Title | Devananda Mahakavya |
| Original Sutra Author | Meghvijay |
| Author | Bechardas Doshi |
| Publisher | ZZZ Unknown |
| Publication Year | 1937 |
| Total Pages | 112 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Literature |
| File Size | 8 MB |