________________
भाष्यगाथाः ५४९१-९४] चतुर्थ उद्देशः ।
१४५७ उदिसावित्तए; कप्पति से आपुच्छित्ता आयरियं वा जाव गणावच्छेइयं वा अन्नं आयरिय-उवज्झायं उद्दिसावित्तए । ते य से वितरंति एवं से कप्पति जाव उदिसावित्तए; ते य से णो वियरंति एवं से नो कप्पइ जाव उदिसावित्तए । णो से कप्पइ तेसिं कारणं अदीवित्ता अन्नं आयरिय-उवज्झायं उद्दिसावित्तए; कप्पइ से तेसिं कारणं दीवित्ता जाव
उदिसावित्तए २८॥ सूत्रद्वयस्य व्याख्या प्राग्वत् ॥ अथ भाष्यम्
णिक्खिविय वयंति दुवे, भिक्खू किं दाणि णिक्खिवतू ॥५४९२ ।।10 "निक्खिविय वयंति दुवे" इत्यादि पश्चार्द्धम् । 'द्वौ' गणावच्छेदिक आचार्योपाध्यायश्च यथाक्रमं गणावच्छेदिकत्वमाचार्योपाध्यायत्वं च निक्षिप्य व्रजतः । यस्तु भिक्षुः स किमिदानीं निक्षिपतु ? गणाभावाद् न किमपि तस्य निक्षेपणीयमस्ति, अत एव सूत्रे तस्य निक्षेपणं नोक्तमिति भावः ॥ ५४९२ ॥ अथ गणावच्छेदिका-ऽऽचार्ययोर्गणनिक्षेपणे विधिमाहदुण्हऽट्ठाए दुण्ह वि, निक्खिवणं होइ उजमंतेसु।
15 सीअंतेसु असगणो, वच्चइ मा ते विणासिजा ॥ ५४९३॥ __ 'द्वयोः' ज्ञान-दर्शनयोरर्थाय गच्छतोः 'द्वयोरपि' गणावच्छेदिका-ऽऽचार्ययोः खगणस्य निक्षेपणं ये 'उद्यच्छन्तः' संविना आचार्यास्तेषु भवति । अथ सीदन्तस्ते ततः 'सगणः' खंगणं गृहीत्वा व्रजति न पुनस्तेषामन्तिके निक्षिपति । कुतः? इत्याह-मा 'ते' शिष्यास्तत्र मुक्ता विनश्येयुः ॥ ५४९३ ॥ इदमेव भावयति
वत्तम्मि जो गमो खलु, गणवच्छे सो गमो उ आयरिए।
निक्खिवणे तम्मि चत्ता, जमुद्दिसे तम्मि ते पच्छा ॥ ५४९४ ॥ यो गम उभयव्यक्ते भिक्षावुक्तः स एव गणावच्छेदिके आचार्य च मन्तव्यः । नवरम्गणनिक्षेपं कृत्वा तौ आत्मद्वितीयौ आत्मतृतीयौ वा व्रजतः । तत्र खगच्छ एव यः संविमो गीतार्थ आचार्यादिस्तत्रास्मीयसाधून् निक्षिपति । अथासंविग्रस्य पार्थे निक्षिपति ततः ते 25 साधवः परित्यक्ता मन्तव्याः, तस्माद् न निक्षेपणीयाः किन्तु येन तेन प्रकारेणात्मना सह नेतव्याः । ततो यमाचार्य स गणावच्छेदिक आचार्यों वा उद्दिशति तस्मिन् 'तान्' आत्मीयसाधून् पश्चाद् निक्षिपति, यथा अहं युष्माकं शिष्यस्तथा इमेऽपि युष्मदीयाः शिष्या इति
१°चार्योपाध्याययोर्ग' का०॥ २'चार्योपाध्याययोः स्व. को० ॥ ३ स्वकीयगणसहित एव ब्रज का० ॥ ५ °चार्योपाध्याये च म कां• ॥ ५°चार्योपाध्यायो वा कां ॥
20
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
