Page Text
________________
पीठिका |
२३७
भाष्यगाथाः ७५७-६० ]
तदा चतुर्लघु, अर्थं ददाति तदा चतुर्गुरु । 'गणे' गच्छे 'अस्थिरः' पुनः पुनर्गणाद् गणं सङ्कामति । एष द्विविधोऽपि विहारानवस्थितः । एतद्विपरीतस्य खलिङ्गावस्थितस्य संविग्नविहाराव - स्थितस्य च दातव्यम् । यदि न ददाति तदा तथैव सूत्रे चतुर्लघु, अर्थे चतुर्गुरु ॥ ७५८ ॥ गतमवस्थितद्वारम् । अथ मेघाविद्वारमाह
उग्गहण धारणाए, मेराए चैव होइ मेधावी । तिविम्मि अहीकारो, मेरासंजुत्तो मेहावी ॥ ७५९ ॥
• मेधावी त्रिविधः, तद्यथा - अवग्रहणमेधावी सूत्रर्थग्रहणपटुप्रज्ञावान् १, धारणा - धावी पूर्वाधीतयोः प्रभूतयोरपि सूत्रार्थयोश्चिरमवधारणाँबुद्धिमान् २, मर्यादामेधावी चरण-करणप्रवणमतिमान् ३ । एभिस्त्रिभिः पदैरष्टौ भङ्गाः, तद्यथा — ग्रहणमेधावी धारणामेधावी मर्यादामेधावी १ ग्रहणमेधावी धारणामेधावी अमर्यादामेधावी २ इत्यादि । इह च यत्र यत्र भने 10 मर्यादामेधावी न भवति तत्र तत्र न दातव्यम्, यदि ददाति तदा प्रायश्चित्तम् । तत्र यदि पार्श्वस्थादिभ्यः सूत्रमर्थं वा ददाति तदा चत्वारो लघवः यथाच्छन्देभ्यः प्रददाति चत्वारो गुरुमासाः। “तिविहम्मि अहीगारो” त्ति मर्यादामेधाविनो ग्रहण - धारणामेघाभ्यां सम्पन्नस्यासम्पन्नस्य वा दातव्यम्, मर्यादा विकलयोरितरयोर्न दातव्यमिति त्रिविधेनापि दाना- Sदान रूपतया यथायोगमत्राधिकार इति । गाथायां तृतीयार्थे सप्तमी । अथ मर्यादामेधाविनो व्युत्पत्ति - 15 माह - " मेरा संजुत्तो मेहावि" त्ति मेरा - मर्यादा तत्संयुक्तो मेधावी मर्यादामेधावी, शाकपार्थिवादिवद् मध्यपदलोपी समासः ॥ ७५९ ॥ गतं मेघाविद्वारम् । अथापरिश्राविद्वारमाहपरिसाइ अपरिसाई, दव्वे भावे य लोग उत्तरिए ।
raat वियदुविहो, अमच्च बडुईऍ दिट्ठतो ॥ ७६० ॥
-
परिश्रवितुं शीलमस्येति परिश्रावी, तद्विपरीतोऽपरिश्रावी । उभावपि द्विविधौ – द्रव्ये भावे 20 च । तत्र द्रव्यतः परिश्रावी घटादिः, अपरिश्रावी तुम्बकादि । भावतः परिश्रावी अपरिश्रावी च। एकैकोऽपि द्विविधः, तद्यथा - " लोग" त्ति लौकिकः "उत्तरिए" त्ति पदैकदेशे पदसमुदायोपचाराद् लोकोत्तरिकः । तत्र लौकिके भावतः परिश्राविणि अमात्यदृष्टान्तः । स चायम्
लौकिकस्य
भावपरि
एगो राया । तस्स कन्ना गद्दभस जारिसा । सो निचं खोलाए अमुक्कियाए अच्छइ । सो अन्ना अमचेणं एगंते पुच्छिओ-किं तुभे भट्टारयपादा ! खोलाए आविद्धियाए ॐ श्राविणोऽअच्छह ? न कस्सइ सीसं कन्ना य दरिसेह ? । रन्ना सम्भावो कहिओ, भणियं च मा मात्यस्य रहस्सभेयं काहिसि त्ति । तेण अगंभीरयाए तं रहस्सं अणहियासमाणेण अडविं गंतुं रुक्खको दृष्टान्तः ट्टरे मुहं छोडूणं भणियं—गद्दभकन्नो राया, गद्दभकन्नो राया । तं रुक्खं अन्नेण केणइ छेत्तुं बादित्रं कृतं । भवियत्रयावसेण य तं रन्नो पुरओ पढमं वाइयं । तं वज्जंतं भणइ - गद्दभकन्नो राया, गद्दभकन्नो रायाः । रन्ना अमच्चो पुच्छिओ - तुमे परं एयं रहस्सं नायं, कस्स ते 30
१ एतच्चिह्नान्तर्गतः पाठः डे० त० ॥ २ 'त्रार्थावबोधपटुप्रतिभासम्पन्नः १, धार' भा० ॥ ३ णाशक्तिमान् २ भा० ॥ ४ ° रणोद्युक्तः ३, मर्यादा सीमा चारित्रमित्यनर्थान्तरत्वात् । अत्र च त्रिभिः पदैरष्टौ भा० ५ अत्र च भा० ॥ ६ 'स्स सारि' मो० ॥
॥
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
6 मेधावि
द्वारम्
अपरिश्राविद्वारम्
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002510 |
| Book Title | Agam 35 Chhed 02 Bruhatkalpa Sutra Part 01 |
| Original Sutra Author | Bhadrabahuswami |
| Author | Chaturvijay, Punyavijay |
| Publisher | Atmanand Jain Sabha |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 296 |
| Language | Sanskrit, Prakrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bruhatkalpa |
| File Size | 18 MB |