________________
•
पृ० ५०. पं० १४.]
टिप्परणानि
१६१
पृ० ४४. पं० १५. 'ताम्रादि' - तुलना - " तस्य क्रमेण संयुक्ते पांशुराशौ सकृद्युते । भेदः स्याद्वौरवे तस्मात् पृथक् सह च तोलिते ।। क्रमेण माषकादीनां संख्यासाम्यं न युज्यते । सर्षपादेर्महार | शेरुत्तरोत्तरोत्तरवृद्धिमत् ॥ " [ प्रमाणवा० ४।१५७-५८ ]
पृ० ४४, पं० २६. 'गुणपर्ययवद्द्रव्यम्' – तुलना - " गुणाणमासओ दव्वं एकदव्वस्सिया गुणा । लक्खणं पज्जवाणं तु उभओ अस्सिया भवे ॥ " [ उत्तरा० २८|६ ] "दव्वं 5 सल्लक्खरिणयं उप्पादव्ययधुवत्तसंजुत्तं । गुगपज्जयासयं वा जं तं भांति सम्वरहू || " [ पंचास्ति० गा० १० ] " गुणपर्ययवद् द्रव्यम् " [ तत्त्वार्थसू० ५।३८ ] " तं परियाहु दव्वु तुहुँ जं गुण- पज्जयजुत्तु । सहभुव जाणहि ताहँ गुण कम-भुव पज्जउ वुत्तु ||" [ परमात्मप्र० गा० ५७ ] लघी० टि० पृ० १४२ पं० २७ ।
पृ० ४५. पं० ७. 'भेदज्ञानात् ' - तुलना - " भेदज्ञानात् प्रतीयन्ते यथा भेदाः 10 परिस्फुटम् । तथैवाभेदविज्ञानादभेदस्य व्यवस्थितिः ॥” [ जैनतर्कवा० पृ० ११०] “ तथा चोक्तं न्यायविनिश्चये-भेदज्ञानात् " [ सिद्धिवि० टी० पृ० १६९ A. ]
पृ० ४५. पं० ११. ' सदोत्पाद' - द्रष्टव्यम् - लघी० टि० पृ० १४२ पं० २१ ।
पृ० ४५. पं० १६. ' प्रत्यक्ष प्रतिसंवेद्यः ' - तुलना - " तस्मादुभयहानेन व्यावृत्यनुगमात्मकः । पुरुषोऽभ्युपगन्तव्यः कुण्डलादिषु सर्पवत् ॥” [ मी० श्लो० पृ० ६९५ ] 15 " तदयं भावः स्वभावेषु कुण्डलादिषु सर्पवत् ।” [ प्रमाणसं० पृ० ११२ ]
पृ० ४५. पं० २४. 'स्वलक्षण' - तुलना - प्रमाणसं ० पृ० १०३ ॥
पृ० ४६. पं० ५. 'तद्भावः ' – तुलना - " तद्भावः परिणामः । " [ तत्त्वार्थसू० ५।४२ ] पृ० ४६. पं० ११. 'भेदानां' - अत्रायं पूर्वपक्ष:- " नैकस्मिन्नसंभवात् ” [ब्रह्मसू० २२३३] "भेदानां बहुभेदानां तत्रैकस्मिन्नयोगतः । [ प्रमाणवा० ११९१]
पृ० ४६. पं० १३. ' अन्वयो ' - तुलना - प्रमाणसं० पृ० १०७ ।
पृ० ४६. पं० २३. ' उत्पादविगम' - तुलना - " उत्पादविगमधौव्यद्रव्यपर्यायसंग्रहम् । कृत्स्नं श्रीवर्धमानस्य वर्धमानस्य शासनम् ॥ [ सिद्ध० द्वात्रिं० २०1१]
पृ० ४६. पं० १८. 'नौयानादिषु' - नौयानादीनि विभ्रमकारणानि । द्रष्टव्यम्लघी० टि० पृ० १४८ पं० ८ ।
पृ० ४६. पं० २२. 'तस्माद् दृष्टस्य ' - अत्रायं पूर्वपक्ष:- “ तस्माद् दृष्टस्य भावस्य दृष्टवाखिलो गुणः । भ्रान्त्या न निश्चय इति साधनं सम्प्रवर्त्तते ॥ " [ प्रमाणवा० १/४६ ] पृ० ४६. पं० २५. ' प्रत्यक्षं कल्पना' - अत्रायं पूर्वपक्ष:- " प्रत्यक्षं कल्पनापोढं प्रत्यक्षेणैव सिद्धयति । ” [ प्रमाणवा० ३।१२३]
..23
पृ० ५०. पं० १४. ' विकल्पक' - पूर्वपक्ष:-" प्रत्यक्षं कल्पनापोढम् [प्रमाणसमु० १ ३ ] " यज्ज्ञानमर्थे रूपादौ नामजात्यादिकल्पनारहितं तदक्षमक्षं प्रति वर्त्तत इति प्रत्यक्षम् । ” [ न्यायप्रवे० पृ० ७] " तत्र कल्पनापोढमभ्रान्तं प्रत्यक्षम ।" [ न्यायबि० पृ ११ ] तत्त्वसं० पृ० ३६६ । “तत्रायं न्यायमुखग्रन्थ : - यज्ज्ञानमर्थरूपादौ विशेषणाभिधायकामेदोपचारेणाविकल्पकं तदक्षमक्षं प्रति वर्त्तत इति प्रत्यक्षम् ।" [ तस्वसं० पं० पृ० ३७२ ]
२१
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
20
25
30
www.jainelibrary.org