SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 684
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ सातवां अध्ययन : सत्ब-संवर ६३६ भीतोऽन्यमपि खलु भेषयेत्, भीतस्तपःसंयममपि खलु मुञ्चेत्,भीतश्च भरं न निस्तरेत,सत्पुरुषनिषेवितं च मार्ग भीतो न समर्थोऽनुचरितुम्,तस्माद् न भेतव्यम भयाद्वा व्याधेर्वा रोगाद् वा जराया वा मृत्योर्वाऽन्यस्माद् वा एवमादिकात । एवं धैर्येण भावितो भवत्यन्तरात्मा संयतकरचरणनयनवदनः शूरः सत्यार्जवसम्पन्नः । (५) पञ्चमकं हास्यं न सेवितव्यम् । अलोकानि असत्कानि (अशान्तकानि) जल्पन्ति हावन्तः । परपरिभवकारणं च हास्यम्, परपरिवादप्रियं च हास्यम्, परपीड़ाकारक च हास्यम्, भेद वमूर्ति (विमुक्ति) कारकं च हास्यम्, अन्योऽन्यजनित च भवेद् हास्यम्, अन्योऽन्यगमनं च भवेद् मर्म, अन्योऽन्यगमनं च भवेत कर्म, कन्दभियोगगमनं च भवेद् हास्यम, आसुरिक किल्विषत्वं च जनयेद् हास्यम् । तस्माद हास्यं न सेवितव्यम् । एवं मौनेन भावितो भवत्यन्तरात्मा संयतकरचरणनयनवदनः शूरः सत्यार्जवसम्पन्नः । एवमिदं संवरस्य द्वार सम्यक् संवृत भवति सुप्रणिहितं एभिः पञ्चभिः कारणैर्मनोवचनकायपरिरक्षित नित्यभामरणान्त च एष योगो नेतव्यो धृतिमता मतिमता अनाश्रवोऽकलुषोऽच्छिद्रोऽपरिस्रावी असंक्लिष्टः सर्वजिनानुज्ञातः। एवं द्वितीयं संवरद्वारं स्पृष्टं पालितं शोधितं (शोभित) तीरितं कोतितमनुपालितमाजयाऽऽराधितं भवति । एवं ज्ञातमुनिना भगवता प्रज्ञापितं प्ररूपितं प्रसिद्ध सिद्धवरशासनमिदमाख्यातं सुदेशितं प्रशस्तं द्वितीयं संवरद्वारं समाप्तम् , इति ब्रवीमि ॥२॥ (सू० २५) पदान्वयार्थ–(भगवया) भगवान् ने (इमं) इस (पावयणं) प्रवचन-सत्यसिद्धान्त को, (अलिय-पिसुण-फरुस-कडुय चवल-वयणपरिरक्खणट्ठयाए) मिथ्यावचन, पैशुन्य-चुगलो,कठोर वचन, कटुवचन,चंचल वचन-विना सोचे-समझे चपलतापूर्वक सहसा कहे हुए वचन से आत्मा की रक्षा के लिए (सुकहियं) अच्छी तरह से कहा है, जो कि (अत्तहियं) आत्मा के हित के लिए है, (पेच्चाभावियं) जन्मान्तर में शुभभावना से युक्त है, (आगमेसिभई) भविष्य के लिए श्रेयस्कर है, (सुद्ध) शुद्ध-निर्दोष है, (नेयाज्यं) न्यायसंगत है, (अकुडिलं) मोक्ष के लिए सीधा-सरल मार्ग है, (अणुत्तरं) सर्वोत्कृष्ट है, अतएव (सव्वदुक्खपावाणं) सब दुःखों और पापों का विशेष रूप से उपशमन करने वाला है । (तस्स) उस (बितियस्स वयस्स) द्वितीय व्रत- सत्यमहाव्रत को (इमा पंच भावणाओ) आगे कही जाने वाली ये पांच भावनाएँ, (अलिय
SR No.002476
Book TitlePrashna Vyakaran Sutra
Original Sutra AuthorN/A
AuthorAmarmuni
PublisherSanmati Gyanpith
Publication Year1973
Total Pages940
LanguageHindi
ClassificationBook_Devnagari & agam_prashnavyakaran
File Size21 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy