________________
सप्ताधिकशततमोऽध्याय: ।
मनुरुवाच ।
स्वयम्भुरेष भगवान् वेदोद्गीतः पुरा त्वया ।
शिवाद्याः ऋषिपर्यन्ताः स्मार्त्ता' वास्थान कारकाः ॥ १ ॥
૨
कथं माता भवेद्देवी एतत्कौतुहलं मम ॥२॥
ब्रह्मोवाच ।
ज्ञानशक्ति: क्रिया घेनूर्देव्यारूपाः प्रकीर्तिताः । मातृका ज्ञानशक्तिस्तु क्रिया सा तमरूपिणी ॥३॥ वामाद्या सात्रिधा भूत्वा ज्येष्ठा रौद्रा ऋजुस्थिता । कुंडली त्रिकटाकारा द्वौ द्वौ विन्दुसमन्विता ॥४॥
सा प्रसूताष्टवर्गारिण स्वरा वसो द्विधा पुनः । अनुनासाश्च घोषाश्च एकोना शतमद्दतान् ॥५॥ मातरा तस्य वर्गस्थां दृष्टव्यः प्रथमः शिवः । षोडशान्तविभक्तस्तु प्रकारे संव्यवस्थितः ॥ ६ ॥ - प्रकारे ब्रह्मरूपेण शिवरूपेण चापरे । विष्णु- स्कन्द-यम- शक्र - चचिकान्तर-संस्थिता ॥७॥ विन्दौ चन्द्रार्कौं तु ततः सा शतधा मता । क्रियारूपा भवेद्देवी वेदमाता शृणुस्वते ॥ ८ ॥ कारप्रणवा वेदा गायत्री वेदसम्भवा । षडंगास्ते समाख्याता उपांगारचतुरोऽपरे ॥ ॥ छन्दोलक्षणसंयुक्ता मातृका गर्भजा विदुः ॥ १० ॥
४.
मनुरुवाच ।
किं वेदो रूपमानेन उपांगं संख्याभेदतः । भक्तं किं वेदरूपन्तु तन्मे ब्रूहि समासतः ॥ ११ ॥
१. स्मर्त्तारो कारका ख ।
३. ककारे क ग ।
५. वेदी गायत्री बर सम्पदा क । देवीख ।
२. माता क ग ।
४. बिन्दौ बह्रयर्क सूर्यौ तु क ।
