________________
चतुर्थ योगस्थानम्
465
(ण्णः), शयितो विस्तरेण सर्वां पूर्वानुभूतां चर्यामौदारौदारिकौदारिकतया अनुपरिवाटिक[5]या अव्युत्क्रमन्ति (न्ते)। कया समनुस्मरन्संजानाति । तस्या भावनान्वयाद् भावनाफलमनेकविधं पूर्वेनिवासं समनुस्मरति यावत्सन्सा (संसा)रं सोद्देशं विस्तरेण [1] तत्र नानाप्रकारशब्दसन्निपातनिर्घोषसंज्ञा [1] यस्मिन् ग्रामे वा, निगमे वा श्रेण्याम्वा, पूगे वा, पर्षदि वा, आयतविशाले वा गृहे, अववरके वा, नानाप्र[6]कारस्य जनकायस्य सन्निषण्णस्य सन्निपतितस्य यो व्यतिमिश्रो, विचित्रो, निर्घोषो निश्चरित । यः कलकलशब्द इत्युच्यते । महत्या वा नद्या वह[न्] त्या निर्घोषः, तत्र निमित्तमुद्गृह्य या संज्ञाभावना यया समाहितभूमिकेन मनसिकारेणार्या[s]नार्येषु शब्देषु, दिव्यमानुष्यकेषु, दूरान्तिकेष्वाभोगं वारयति । तस्यास्य बहु[7] लीकारान्वयाद् भावनाफलं दिव्यं श्रोत्रं प्रतिलभते। येन दिव्यमानुष्यकां [कान् ] शब्दां(ब्दान् ) शृणोति । ये[s]पि दूरे, ये [s]प्यन्तिके [1] तत्रावभासरूपनिमित्तसंज्ञा [i] पूर्ववदालोकनिमित्त
मुद्गृह्य तदेव निमित्तं मनसि करोति । इयमव138-9|| भासरूप// [1] निमित्तसंज्ञा [1] तस्या भावनान्वयाद् 1. D. N., I.179 : सो एवं समाहिते चित्ते . . . . दिब्बाय सोतधातुया चित्तं
अभिनीहरति अभिनिन्नामेति । सो दिब्बाय सोत धातुया विसुद्धाय अतिक्कन्तमानुसिकाय उभो सद्दे सुणाति दिब्बे च मानुसे च, ये दूरे सन्तिके च । . . . ; see Bodhi, pp. 47-8; Ada., ibid; AKB, ibid.
