________________
तृतीयं योगस्थानम् . 387 (तः)स्त्या [3] नप्रहाणाय सम्वर्तते। अाप्तागमोप्येष प्रत्यात्मज्ञानमनुमानिकोप्येष विधिः प्रसिद्धधर्मताऽचिन्त्यधर्मतेत्येवं कार्यकारणयुक्तिमुपपत्तिसानयुक्ति धर्मतायुक्ति च पर्येषते ॥
कथमानापानस्मृत्यालम्बननिचयप्रयुक्तार्थं पर्येषते । आश्वासप्रश्वासालम्बनोपनिबद्धा चित्तस्यासंप्रमो[4]षोभिलपनता। आनापानस्मृतिरित्येवं पर्येषते ।
अध्यात्ममुपलभ्यते। आश्वासप्रश्वसाः कायप्रतिबद्ध• त्वाद्वाह्यायंतनसंगृहीत[]श्चेत्येवं वस्तु पर्येषते । द्वावाश्वासौ यश्च वायुः प्रविशति । य (स) आश्वासो[यश्च]निष्क्रामति । स नि[:]श्वासः [i] अमी दीर्घा आश्वासप्रश्वासा, अमी ह्रस्वा इमान्सर्चकायेन प्रतिसंवेदया[5]मि। इमानि (नि) त्येवं स्वलक्षणं पर्येषते । निरुद्धे आश्वास [ ] प्रश्वास उत्पद्यते। निरुद्ध आश्वासे (प्रश्वासे) आश्वासः । आश्वासप्रश्वासप्रवृद्धिप्रतिसम्बद्धं च (1) जीवितेन्द्रियमयं च कायः सविज्ञानक इत्यनित्या आश्वासप्रश्वासा महाश्रवणेत्येवं (णा इत्येवं) सामान्यलक्षणं पर्येषते । एवमा[6]श्वासप्रश्वासेष्वनुपस्थितस्मृतेः यो वितर्ककृतः संक्षोभश्चेतसः मरण (धर्म') एषधर्मः कृष्णपक्ष्यः । विपर्य
1. On आनापानस्मृति, see supra, Ys., II, p. 229 sq. 2. MS. omits this. 3. This may be deleted.
