Shravak Bhoomi

SR No.: 002436
Original Sutra Author: N/A
Author: Karunesha Shukla
Publisher: Kashi Prasad Jayaswal Research Institute
Total Pages: 618
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 10 MB

Page 397

द्वितीयं योगस्थानम्
291
श्रद्धावीर्यस्मृतिसमाधिप्रज्ञेन्द्रियश्च श्रद्धास्मृतिसमाधिप्रज्ञाबलानां स्मृतिसंबोध्यंगस्य [1] सम्यग्दृष्टेः । सम्यक्संकल्पस्य, सम्यग्वाक्कन्तिाजीवानां, सम्यग्व्यायामस्य, सम्यक्स्मृतेः सम्यक्समाधेश्च ॥
तत्र' कतमः कायः । कतमा काये कायानुपश्यना [1] कतमा (1) स्मृतिः [1] कतमा नि] (1) स्मृतेरुपस्थाना[4]नि [i] आह। कायः पञ्चत्रिंशद्विधः। तद्यथा आध्यात्मिको, बाह्यश्च । इन्द्रियसंगृहीतः ।
1. See D. N., III.173 : इधावुसो, भिक्खु काये कायानुपस्सी विहरति
आतापी सम्पजानो सतिमा, विनेय्यलोके अभिज्झादोमनस्सं । वेदनासु वेदनानुपस्सी · · · चित्ते चित्तानुपस्सी · · · 'धम्मे धम्मानुपस्सी विहरति . . . '; see also, pp. 109, 213; Vbh., pp. 238-54; SVA, p. 217 sq.; AK, and AKV, VI.14 sq.; Asm., p. 71; BDBSL, p. 83 sq.; Abdv., p. .315 sq. : चतुष्टवमपि चतुर्विपर्यासप्रतिपक्षत्वात् । अशुचौ शुचिसंज्ञाविपर्यासप्रतिपक्षो हि कायपरीक्षा । दुःखे सुखसंज्ञाविपर्यासप्रतिपक्षो वेदनापरीक्षा । अनित्ये नित्यसंज्ञाविपर्यासश्चित्तपरीक्षा, चित्तस्य लघुपरिवर्तित्वात् । अनात्मन्यात्मसंज्ञाविपर्यासप्रतिपक्षो धर्मपरीक्षा । धर्मस्मृत्युपस्थानस्य वैचित्र्यादेकात्मसंज्ञाविपर्यासो निवर्तते ।; cp. Ada., p. 113 : यस्माच्चतुरो विपर्यासान् भिन्दन्ति तस्माचत्वार्येवोच्यन्ते स्मृत्युपस्थानानि । न न्यूनाधिकानि ।; see also, SVA, p. 218; AK, VI.15-6 and AKV, p. 529 sq.; Adv., pp. 317-8 (extract from AKB); see M. N.,
satipatthănasutta. 2. See Vsm., XIV.41. 3. अध्यात्म कायः कतमः। यान्यस्मिन् काये आध्यात्मिकानि रूपीण्यायतनानि ।
बहिर्धा कायः कतमः । बहिर्धा रूपीण्यायतानि । अध्यात्मबहिर्धा कायः कतमः । आध्यात्मिकायतनसंबद्धानि बाह्यान्यायतनानि । इन्द्रियाधिष्ठानानि पारसान्तानिकानि चाध्यात्मिकानि रूपीण्यायतनानि । Asm., pp. 71-2; see also, SVA, pp. 224-6 sq.