Shravak Bhoomi

SR No.: 002436
Original Sutra Author: N/A
Author: Karunesha Shukla
Publisher: Kashi Prasad Jayaswal Research Institute
Total Pages: 618
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 10 MB

Page 119

गोत्रभूमिः
निवरणविशुद्धिः कतमा [1] सो[अ] रण्यगतो वा, वृक्षमूलगतो , वा, शून्यागारगतो वा, पंचभ्यो निवरणेभ्यश्चित्तं विशोधयति । कामच्छन्दाद् व्यापादात्स्त्यानमिद्धादौद्धत्यकौकृत्याद्विचिकित्सायाः [1] स एभ्यो निवरणेभ्यश्चित्तं विशोध्य [6] विनिवरणं समाधिकल्पतायामवस्थापयतीयमुच्यते निवरण
विशुद्धिः । (contd. from p. 12)
कतमानि तीरिण? चीवरपविवेकं, पिण्डपातपविवेकं, सेनासनपविवेकं । · · · तीरिण खो, पनिमानि, भिक्खवे, इमस्मि धम्मविनये भिक्खुनो पविवेकानि। कतमानि तीणि ? इध भिक्खवे, भिक्खु सीलवा च होति, दुस्सील्यं चस्स पहीनं होति, तेन च विवित्तो होति, सम्मादिट्ठिको च होति, मिच्छादिट्ठि चस्स पहीना होति, ताय च विवित्तो होति, खीणासवो च होति, आसवा चस्स पहीना होन्ति, तेहि च विवित्तो होति । · · · ·अयं वुच्चति, भिक्खवे, 'भिक्खु अग्गप्पत्तो सारप्पत्तो
सुद्धो सारे पतिट्टितो'।. . . . 1. cf. पंच नीवरणानि। तद्यथा । कामच्छन्दनीवरणं । व्यापादनीवरणं । स्त्यानमिद्धनीवरणं । औद्धत्यकौकृत्यनीवरणं । विचिकित्सानीवरणं ॥ JPS, p. 67; पंचनीवरणान्यकुशलान्येव, ibid, p. 71; see also, pp. 74,76, 77, 78, 88, 123, 171; Dh.S. (IV.2.66), p. 315, adds avijjā to this list, while the Psm. further adds arafa to this list of six नीवरणs, see, pp. 190-1; cp. ibid, सब्बेपि अकुसला धम्मा नीवरणा; cp. Vbh., p. 454, where only five nivaranas have been mentioned; cf. also, p. 3083; cp. Buddhaghosa चित्तं नीवरन्ति परियोनन्धन्तीति नीवरणा (AS, p. 42); • • • नीवरणानि हि झानङ्गपच्चनीकानि। तेसं झानङ्गानेव पटिपक्खानि । विद्ध सकानि विघातकानी ति वुत्तं होति। तथा हि 'समाधि कामच्छन्दस्स पटिपक्खो, पीति व्यापादस्स, वितक्को थीनमिद्धस्स, सुखं उद्धच्चकुक्कुच्चस्स, विचारो विचिकिच्छाया' ति पेटके वुत्तं (Vsm., IV.86); cp. also, ibid, IV.87 sq; Vjy, p. 511 : कुसलधम्मे आवरन्ति
निवारेन्तीति नीवरणानि । 2. cf. Buddhaghosa, कामच्छन्दो, ब्यापादो, थीनमिद्ध उद्धच्चकुक्कुच्च
(contd. on p. 14)