________________
તમે સાધ્યતાવરછેદક વ્યાપકત્વનો અર્થ શું કરો છો તે તો જણાવો.
साध्यतावच्छेदक व्यापकत्वं तावत् साध्यतावच्छेदकाधिकरण वृत्त्यत्यन्ताभावाप्रतियोगित्वम् ।
પ્રસ્તુત સ્થળ પર્વતો વર્તમાન્ ધૂમાત્ ત્યાં જ તમે આવ્યાપ્તિ આપી હતી તે હવે દૂર થઈ જશે કેમકે સાધ્ય-વહ્નિ સાધ્યાવચ્છેદક વર્તિત્વ અને આ વહ્નિત્વ તો નિખિલ વાર્તામાં રહેશે. કેમકે વહ્નિત્વ એ જાતિ છે. આથી સમવાય સંબંધથી દરેક વઢિમાં રહેશે. જયારે તમ્ તમ્ વચમાવીય પ્રતિયોગિતા એ તદ્ તમ્ વહ્નિમાં જ રહે છે તે નિખિલ વહ્નિમાં નહી રહે.
સાધ્યતાવચ્છેદક વ્યાપકત્વનો જે અર્થ કર્યો છે તે પણ જોઈ લઈએ. સાધ્યતાવચ્છેદક વહ્નિત્વ તદધિકરણ વહ્નિ આ વહ્નિમાં વહુચભાવીય પ્રતિયોગિતા છે. પરંતુ તત્ તત્ વહુચભાવીય પ્રતિયોગિતા નથી. કેમકે તદ્ તદ વભાવીય પ્રતિયોગિતાનો અત્યન્તાભાવ મળવાથી ત ત વચભાવ તેનો પ્રતિયોગિ બન્યો. આમ સાધ્યતાવચ્છેદકાધિકરણવૃત્તિ અત્યન્તાભાવાપ્રતિયોગિ સ્વરૂપ વ્યાપકત્વ ન ઘટતાં આ અભાવ લસણ ધટક નહીં બને તેથી તદુ તદ્ વચભાવ લઈને તમે આવ્યાપ્તિ ન આપી શકો.
કેવલ શુદ્ધ વન્યભાવ જ લક્ષણ ઘટક બનશે. આ વચભાવય પ્રતિયોગિતા એ સાધ્યતાવરચ્છેદકને વ્યાપક બની જશે કેમકે જયાં જયાં વહ્નિત્વ સમવાય સંબંધથી રહે છે. ત્યાં ત્યાં વચમાવીય પ્રતિયોગિતા પણ સ્વરુપસંબંધથી રહે જ છે આથી સાધ્યતા વચ્છેદકને વ્યાપક પ્રતિયોગિતા બની જશે. આમ શુદ્ધ વડ્યભાવ લક્ષણ ધટક બનશે. આ વચભાવનું અધકરણ: જલહૂદ તનિરૂપિત વૃત્તિતા મીનાદિમાં વૃત્તિવાભાવ ધૂમમાં જતાં લક્ષણ સમન્વય થઈ જશે. અામ અવ્યાપ્તિ દૂર થઈ જશે.
(૨૮)
